Anadolu'yu aratmayan Ramazan gelenekleri YENİ PAZAR (A.A)

-Anadolu'yu aratmayan Ramazan gelenekleri YENİ PAZAR (A.A) - 22.08.2011 - Sırbistan'da Boşnak nüfusun yoğun olarak yaşadığı Sancak bölgesinde, Ramazan ayında Anadolu'yu aratmayan gelenekler halen yaşatılıyor. Osmanlı'nın 1878 Berlin Kongresi ile Bosna-Hersek'i Avusturya-Macaristan İmaparatorluğu'na bırakmak zorunda kaldığı dönemde elinde tutmayı başardığı, ancak Balkan Savaşı ile Sırbistan ve Karadağ'a bırakılan Müslüman Boşnak nüfusun yoğun yaşadığı Sancak bölgesi, Türk kültür ve medeniyetine ait izleri, gelenekleri hala koruyor ve yaşatıyor. Toplumsal dayanışmanın doruğa çıktığı rahmet ve bereket ayı Ramazan'da Sancak'ta, Anadolu'yu aratmayan manzaralar yaşanıyor. Sancak bölgesinin Sırbistan'da kalan şehirleri olan Yeni Pazar (Novi Pazar) başta olmak üzere Tutin, Priyepolye, Sjeniça, ve Priboy kentlerinde Ramazan'da, camilerin minarelerinde akşam ezanıyla birlikte kandiller sabaha kadar açık tutuluyor. Yerel televizyon kanallarında ise hazırlanan iftar ve sahur programlarıyla Ramazan'ın manevi zenginliği halka anlatılıyor.  Ramazan'da Sancak'ın en büyük kenti olan Yeni Pazar'da iftara yakın saatlerde halkta tatlı bir koşuşturma başlar. Pide fırınları önünde kuyruklar oluştuğu görülürken, esnafın ise dükkanlarını yavaş yavaş kapatmaya hazırlandığına tanık olunur. İftar vakti yaklaşırken Ramazan'a özgü hazırlanan ''Pitica Ramazanka'' adlı pideleri almak için fırınlar önünde uzun kuyruklar oluşması dikkati çekiyor. Bu pidelerden almak için Ortodoks Sırpların da Müslüman komşularıyla birlikte saatlerce kuyrukta beklediği görülüyor. Akşam ezanıyla birlikte Sancak'ın şehirlerinde adeta ''hayatın durduğu'' gözlenir. Oruç tutan tutmayan tüm esnaf, akşam ezanıyla birlikte dükkanını kapatarak ailesinin yanına giderek orucunu açar veya oruç açanlarla aynı sofrayı paylaşır. İftar sofrasında ise Anadolu mutfağına özgü yemekler hemen her evde sofrayı süsler... Yahniya, güveç, etli pilav, dolmabiber gibi geleneksel yemeklerin hazırlandığı iftar sofrasında tatlı olarak ise ev yapımı baklava, kadaif (kadayıf), tulumba, dudovi (şekerpare), sulpita (tatlı su böreği) servisi yapılır. Sahurda ise meşhur Boşnak böreği çeşitleri arasında Sancak'a özgü mantı böreği yenir, kuru erik ve armut kompostosu ise en çok tercih edilen içeceklerdir. Sancak'taki Müslümanların çalıştığı bazı özel şirketler ise çalışanlarına Ramazan ayında izin kullandırıyor. Avrupa ülkelerinde çalışan gurbetçi Sancaklılar ise yıllık izinlerini Ramazan ayında memleketlerinde geçirmeyi tercih ediyor. Ramazan ayı nedeniyle Sancak'ın kentlerinde Müslümanlara ait işletmelerde alkollü içki satışı yapmama geleneği ise halen devam ettiriliyor. Gündüz bomboş olan kafelerde ise iftarın ardından sahura kadar adeta ''yer kapma'' yarışı yaşanıyor. -Teravih namazlarına ve mukabeleye yoğun ilgi- Sancak'ta teravih namazı ve özellikle ikindi namazının ardından camilerde okunan mukabelelere halk yoğun ilgi gösteriyor. Camilerde, ''en fazla cemaati'' toplamak için de adeta din görevlileri yarış yapıyor. Bu kapsamda özellikle Türkiye'den getirtilen hafızların Kur'an tilavetinde bulunduğu ve teravih kıldırdığı camilere halk büyük bir ilgi gösteriyor. Yaklaşık 200 caminin bulunduğu Sırbistan'ın Sancak bölgesinde, bu yıl Ramazan ayında 10 camide Türkiye'den ve Mısır'dan getirtilen hafızlar mukabele okuyor. Yeni Pazar'daki 16. yüzyıldan kalma Hacı Hurem, Arap, Parice gibi camilerde ise  mukabele geleneği kesintisiz olarak devam ettiriliyor. Eski Yugoslavya döneminde bile bu camilerde devam ettirilen mukabele geleneğine halkın büyük bir ilgi gösterdiği görülüyor. Hacı Hurem Camii'ne mukabeleye gelen 60 yaşındaki Meryema Hociç, AA muhabirine, Ramazan'ın sıcak ve uzun günlere denk gelmesine rağmen hiç zorluk çekmediğini belirterek, ''Bu ayın manevi atmosferi beni büyülüyor. Keşke bütün aylar hep böyle olsa'' dedi. Sağlık yönünden çeşitli problemleri olduğunu, ancak yine de oruç tuttuğunu belirten Hociç, ''Kendimi 20 yaşındayım gibi hissediyorum. Kur'an okuyorum, iftar ve sahur yemekleri hazırlıyorum. İftardan sonra teravi namazı için mutlaka camiye gidiyorum, bu sayede kendimi farklı ve ayrıcalıklı hissediyorum. Keşke Ramazan daha uzun sürse'' diye konuştu. 40 yaşındaki Abdullah Kurtanoviç adlı Yeni Pazarlı vatandaş ise Ramazan'da teravih namazını hiç kaçırmadığını, bu ibadetin onun için Ramazan'ın ayrılmaz bir parçası olduğunu dile getirdi. -Ramazan kültür etkinlikleri Sancak'ta Ramazan ayı ile birlikte kültürel etkinlikler de gerçekleştiriliyor. Sancak Müftüsü Muamer Zukorliç'in girişimiyle Ramazan ayı boyunca Sancak'ın kentlerinde kültürel ve iftar programlarının gerçekleştirildiği ''Sancak İslam Festivali'' halkın yoğun ilgisiyle karşılaşıyor. Yeni Pazar Kültür Merkezi'inde ise İsabey Gençlik ve çocuk korosu ile Aşık Yunus Tasavvuf Korusu teravih namazının ardından konser veriyor. Dini kitap fuarının yanı sıra hat ve tezhip sanatı sergileri de Yeni Pazar'da Ramazan'la birlikte açıldı. Razaman'la birlikte Sancak ve Bosna-Hersek'ten 86 takımın katılımıyla Yeni Pazar'da ''Razaman Futbol Turnuvası'' düzenleniyor.