Anayasa Mahkemesi'nden 'makul şüphe' ve Passolig kararı

Anayasa Mahkemesi, içinde kişilerin gözaltına alınması için "makul şüpheyi" yeterli kılan maddenin de bulunduğu, iki hafta önce TBMM'nin kabul ettiği torba yasayı ve  "Anayasa'ya aykırı olduğu' gerekçesiyle passolig uygulaması konusunda yapılan başvuruyu da kabul ederek, esastan incelemeye karar verdi. 

Zeynep Gürcanlı’nın Hürriyet’te yer alan haberine göre, CHP, torba yasayı içinde çok ciddi anayasa ihlalleri bulunduğu gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne taşımıştı. CHP Grup Başkan Vekili Levent Gök, AYM'nin kararına ilişkin "Sevindirici oldu. Yasanın iptalini bekliyoruz" dedi.

Gök şöyle konuştu:

"Anayasa Mahkemesi geçtiğimiz hafta yaptığımız başvuruyu, bugün gündemine aldı. Esastan görşümeye karar verdi. Cumhuriyet Halk Partisi olarak çok açık aykırılıklar gördüğümüz için bu başvuru yapmıştık. Yasada, Türkiye'de insanların kişi hak ve hürriyetlerine, iletişim olanaklarına, kişilerin iletişimle ilgili özgürlükleri aleyhine maddeler vardı. Yasa, haksız tutuklama ve yargılamalara konu olacak şekilde hazırlanmıştı, gözaltılar için 'kuvvetli şüphe' yerine, 'makul şüpheyi' olası kılıyordu. Anayasa Mahkemesi'nin kararı sevindiricidir. Şimdi beklentimiz Anayasa Mahkemesi yargıçlarının çok kısa bir süre içerisinde kararlarını vermeleri, yasanın ilgili hükümlerinin Anayasa'ya aykırı olduğuna ilişkin karar vermeleridir."

Başvuruda ne vardı?

CHP, Anayasa Mahkemesi'ne, kamuoyunun "makul şüphe yasası" olarak tanıdığı, "6572 sayılı Hakim ve Savcılar Kanunu ile bazı kanun hükmündeki kararnamelerde değişiklik yapılmasına dair kanunun", 8 maddesi için "yürütmeyi durdurma" ve "iptal" başvurusu yapmıştı.  Başvuruyu CHP adına yapan Levent Gök, başvurusunun gerekçelerini şöyle açıklamıştı:

- Torba kanunla getirilen hakimlerin atanmasına ilişkin bazı hükümler, yargıçların "güvenlik teminatına" ve "hukuk devleti ilkesine" aykırıdır. 

- 6572 sayılı kanunun 40. maddesiyle daha önce üst, konut, iş yeri, ona ait eklentilerdeki aramalarda somut delillere dayalı kuvvetli şüphe ilkesi geçerliyken, yapılan yeni düzenleme ile bu "makul şüpheye" indirgenmektedir. Bu da, Türkiye'deki herkesi "makul şüpheli düzeyine" getirmektedir. Makul şüphe, hukuki dayanaktan yoksundur, hukuk güvencesini ortadan kaldırmaktadır. 

- Yeni düzenleme, herkesin taşınmazlarına, hak ve alacaklarına kolaylıkla el koyma fırsatı getirmiştir. 

- İletişimin dinlenmesi ve kayda alınması da iktidarın hükümete yönelik her türlü eylemde mümkün hale getirilmiştir.

- Teknik araçlarla izlenme de iktidara yönelik her türlü eylemin susturulmasına dönük olarak genişletilmiştir.

Passolig için AYM'ye tüketici mahkemesi başvurmuştu

Passolig uygulaması konusunda Anayasa Mahkemesi'ne başvuruyu ise, Ankara 16. Tüketici mahkemesi yapmıştı.  Tüketici Mahkemesi, Taraftar Hakları Dayanışma Derneği’nin Türkiye FutbolFederasyonu ve Aktif Bank aleyhine Passolig uygulamasının iptali için açtığı davada aldığı kararda, passolig uygulamasının "Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne aykırı" olduğuna ilişkin iddiaların, Anayasa Mahkemesi'ne taşınmasına karar vermişti. 

AYM, Tüketici Mahkemesi'nin bu başvurusunu yerinde görüp, passolig uygulamasını da esastan görüşme kararı aldı.