Anayasa paketine referandum ayarlı iptal

T24 - Anayasa Mahkemesi, Anayasa değişikliği paketinin yürürlüğünün durdurulması ve iptali istemini, raportörün başvurunun reddedilmesine ilişkin rapor yazmasının ardından büyük bir hızla sonuçlandırdı. Yürürlüğün durdurulması istemini oybirliğiyle reddeden yüksek mahkeme, Anayasa Mahkemesi ile Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nu (HSYK) yeniden düzenleyen maddelerde “kısmi iptal” kararı aldı.  Anayasa Mahkemesi ile HSYK'ya üye göndermek için yapılacak seçimlerde "bir kişinin tek aday için oy kullanması" hükmü ile Cumhurbaşkanı için öngörülen HSYK'ya "siyasal bilim ve iktisat ana bilim dalları ile üst kademe yöneticileri" arasından üye seçme yetkisi iptal edildi. Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç,  Anayasa değişikliklerinin sadece şekil açısından incelenebilmesi yönündeki sınırlamaya karşın yüksek mahkemenin "esasa girdiğini" kabul etti.Karara göre, Anayasa Mahkemesi ile HSYK'ya üye gönderen Yargıtay, Danıştay, Sayıştay, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, YÖK, barolar ve birinci sınıfa ayrılmış hâkimler arasında yapılacak seçimlerde “her üyenin ancak bir aday için oy kullanabileceği” hükmü iptal edildi. Böylece, Cumhurbaşkanı'na bir kişiyi ataması için üç aday öneren Yargıtay ile iki aday öneren Danıştay gibi kurumların genel kurullarına hâkim olan çoğunluk görüşü üç adayı da belirleyebilecek. Kısmi iptal kararı, Cumhurbaşkanı'nın HSYK'ya “iktisat ve siyasal bilim dalları ile üst kademe yöneticileri" arasından üye atamasına ilişkin düzenlemeyi de kapsıyor. 'Paket referanduma sunulabilir, boşluk doğmaz'Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç, “kısmi iptal kararı ile birlikte Anayasa değişikliği paketinin referanduma sunulabileceğini, bu konuda sıkıntı olmadığını, bir boşluk doğmayacağını” açıkladı. İptal başvurusunun yapılmasını sağlayan CHP'nin “yetersiz” bulduğu karar, AKP tarafından da “Anayasa Mahkemesi yine Anayasa'yı ihlal etti” görüşüyle eleştirildi. Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Başkan Vekili Kadir Özbek de, kararı eleştirerek “Yazık oldu” dedi.

KILIÇ'IN AÇIKLAMALARI

Kılıç, alınan kararlarla ilgili şu açıklamayı yaptı:“Başvuran davacıların, bu Anayasa paketinin tamamının şekil yönünden iptali konusundaki iddialarının tamamı reddedilmiştir. Ancak, Anayasa paketinin, anayasamızın 4. maddesinde ön görülen teklif edilemezlik yasağı kapsamında olduğu iddia edilen 8., 14., 16., 19., 22., 26. maddelerinin incelenmesine oy çokluğuyla karar verilmiş ve yapılan denetim sonunda kanunun 16. maddesiyle Anayasa Mahkemesi'nin yapısına ilişkin Anayasa'nın 146. Maddesinde yapılan değişikliğin 4. fıkrasında Yargıtay, Danıştay, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, Sayıştay, Yükseköğretim Kurulu ve Baro Başkanlarının Anayasa Mahkemesi'ni gönderecekleri üyeler için yapacakları seçimlerde, her üyenin bu seçimlerde kullanacağı oyda, her üyenin ancak bir aday için oy kullanabileceğine ilişkin, tırnak içinde ifade ediyorum burayı, her üyenin yani fıkrada iptal edilen bölümü söylüyorum; 'Her üyenin ancak bir aday için oy kullanabileceğine ilişkin' bu ibare iptal edildi.

Yine kanunun 22. maddesi ile Anayasa'nın 159. maddesine yapılan düzenlemenin 3. fıkrasında yer alan 'Sayın Cumhurbaşkanı'nın Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'na atayacağı üyelerin iktisat ve siyasal bilim dallarıyla, üst kademe yöneticilerinden olacağına ilişkin ibare, yine bu 3. fıkradaki yine tırnak içinde söylüyorum; 'iktisat ve siyasal bilim dallarıyla', yine tırnak içinde, 'üst kademe yöneticileri' bu ibareler iptal edilmiştir. Yani geriye kalan hukuk dallarındaki öğretim üyeleri ile avukatlar arasında seçim mümkün halde devam edecektir.

Yine ayrıca Danıştay, Yargıtay, Adalet Akademisi ile adli ve idari yargı hakim ve savcılarının hakim ve Savcılar Yüksek Kurulu'na üye seçiminde ancak bir aday için oy kullanabileceklerine ilişkin ibare de iptal edilmiştir. Ve bu ibarelerin, yine tırnak içinde ifade ettiğim, 'ancak bir aday için oy kullanabileceklerine ilişkin' ibarelerin bu esas maddelerin dışında, geçici maddelerde de yansımaları var. oralarda da geçici maddelerde bu ibareler yer alıyordu. O maddeler içinden de , geçici maddeler içinde de bu ibareler çekilip alınmıştır, iptal edilmiştir.

Yürürlüğün durdurulmasına ilişkin istem oy birliğiyle reddedilmiştir. Kurulumuzun aldığı sonuçlar bunlardır: bu sonuçların ülkemiz için, milletimiz için hayırlı olmasını diliyorum."'Bugün itibarıyla esasa girdik!'Anayasa Mahkemesi ile HSYK'ya üye seçimiyle ilgili maddelerin iptalini açıklayan Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç, 'Anayasa Mahkemesi bundan sonra da esasa ilişkin inceleme yapacak mı?' 'sorusuna, ''Bugün itibariyle böyle bir şey oldu ama yarın ne olur onu bilemeyiz. Her olay her değişiklik kendi şartları içerisinde değerlendirilir ve bir sonuca varılır" yanıtını verdi.