Anayasa teklifinde yeni değişiklikler
Parlamenter sistemden başkanlık sistemine geçişi öngören ancak içeriğinde "Başkan" yerine "Cumhurbaşkanı" ifadesi kullanılan anayasa değişiklik teklifinin beş maddesi daha Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Anayasa Komisyonu'nda kabul edildi. Anadolu Ajansı (AA), 21 maddelik teklifin 19 maddeye düşürüldüğünü bildirdi.
'Yedek milletvekilliği' düzenlemesinin kaldırılmasının ardından yapılan son değişikliklerle Cumhurbaşkanının 'doğuştan Türk vatandaşı' olması şartı kaldırıldı, kamu kurumlarıyla ilgili kararname çıkarma yetkisi de tekliften çıkarıldı.
Çarşamba günü başlayan ve Perşembe günü saat 04:00'ten sonra son bulan görüşmeler sonrası teklifin 7., 8., 9., 10. ve 11. maddeleri de komisyondan geçti.
7. maddede yapılan değişiklikle Meclis soruşturması, Meclisin denetim yolları arasına eklendi. Buna göre, TBMM; meclis araştırması, genel görüşme, meclis soruşturması ve yazılı soru yollarıyla bilgi edinme ve denetleme yetkisini kullanacak. Meclis araştırması ise belli bir konuda bilgi edinmek için yapılan incelemeden ibaret olacak.
8. maddede yapılan değişiklikle ise cumhurbaşkanı seçilme şartları arasında bulunan "doğuştan Türk vatandaşı olanlar arasından" hükmü, "Türk vatandaşları arasından" şeklinde değiştirildi.
9. maddede Cumhurbaşkanının TBMM adına Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Başkomutanlığını temsil ettiği belirtildi.
10. maddeye göre Cumhurbaşkanı hakkında bir suç işlediği iddiasıyla TBMM üye tamsayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilecek. Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşecek ve üye tamsayısının beşte üçünün gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar verebilecek. TBMM, üye tam sayısının üçte ikisinin gizli oyuyla Yüce Divana sevk kararı alabilecek.
Cumhurbaşkanı'nın kamu kurum ve kuruluşlarıyla ilgili kararname çıkarma yetkisini belirleyen teklifin 15. maddesinin anlamı daraltılarak 11. maddeye eklendi. 15. madde metinden çıkarıldı.
Teklifin 11. maddesinin kabul edilmesinin ardından görüşmelere bugün saat 14.30'da devam edilmek üzere son verildi.
Cumhurbaşkanı'na kararname yetkisi tekliften çıktı'Yedek milletvekilliği' anayasa teklifinden çıkarıldıAnayasa değişikliği süreci ve olası referanduma dair merak edilenlerOHAL'de anayasa tartışmaları: Zamanlama doğru mu?10 soruda başkanlık sistemini içeren anayasa değişikliği süreciParlamenter sistemden başkanlık sistemine geçen ülkeler neler yaşadı?Öte yandan AA, 21 maddelik anayasa değişikliği teklifinin, 19 maddeye düşürüldüğünü bildirdi.
AA'nın haberine göre, Çarşamba günü Başbakan Binali Yıldırım başkanlığında toplanan Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Merkez Yürütme Kurulu toplantısında, teklifte bazı değişiklikler yapılması kararı alındı.
Çarşamba günü "yedek milletvekilliği" ile ilgili düzenlemenin çıkarılmasıyla birlikte madde sayısı 20'ye düşen teklif, son değişiklikler sonrası toplam 19 madde olacak.
Teklifte 12 olarak öngörülen Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) üye sayısı 13'e çıkarılacak. Adalet Bakanı ile müsteşar da HSYK'nın doğal üyesi olacak.
Anayasa değişiklik teklifinin referanduma götürülmesi için önce TBMM Anayasa Komisyonu'ndan geçmesi, sonra da Meclis Genel Kurulu'nda en az 330 oyla kabul edilmesi gerekiyor.
TBMM'de AKP'nin 317, MHP'nin 39 sandalyesi var. TBMM Başkanı oy kullanamadığından AKP'nin, hiç fire vermemesi halinde, referandum için gerekli 330 oya ulaşmak için 14 milletvekilinin desteğine ihtiyacı var.
Teklifle anayasanın tamamının değiştirilmesi öngörülmüyor ancak anayasanın belli maddelerinde yapılması öngörülen değişiklik, tüm süreçler sonrası yürürlüğe girmesi halinde, kimilerine göre hükümet sisteminin değişmesi, kimilerine göre ise bir rejim değişikliği anlamına geliyor.