Anayasa Uzlaşma 'Cumhurbaşkanı seçimini' tartışıyor

Hülya Karabağlı / ANKARA

TBMM Anayasa Yazım Komisyonu, “Yürütme” bölümünün müzakerelerine başladı. “ Cumhurbaşkanı'nın Nitelikleri ve Tarafsızlığı” başlıklı bölümünde CHP ve MHP, Cumhurbaşkanının Meclis tarafından seçilmesini önerdi. BDP, halk tarafından seçilsin dedi. AKP, başkanlık önerisini sundu. “Başkanın Seçilme Yeterliliği ve Adaylık” başlıklı düzenle paranteze alındı ve kırmızı ile yazıldı. CHP, MHP ve BDP, partili Cumhurbaşkanı'na karşı çıktı ve “Cumhurbaşkanı seçilenin partisi ile ilişiği kesilir ve Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği sona erer” ifadesinde anlaşma sağladı.

MHP, ‘Türk vatandaşları’ 

MHP, madde de “Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları”  ifadesine karşı çıktı ve ‘Türk vatandaşları’ önerisinde bulundu. MHP’nin bu önerisiyle BDP’nin yüksek öğrenim şartı aranmayacağına ilişkin teklifi kırmızı paranteze alındı.  Yazım komisyonunda, BDP, “Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır. Bir kimse en fazla iki kez Cumhurbaşkanı seçilebilir. Kimse arka arkaya iki defa Cumhurbaşkanı seçilemez” önerisini sundu.

‘Cumhurbaşkanlığı adaylığı için 55 imza gerekli’

CHP, MHP ve BDP,  aday gösterme konusunu da tartıştı.  MHP’nin paranteze alınan önerisinin dışında, madde “Cumhurbaşkanlığına Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri arasından veya Meclis dışından aday gösterilebilmesi; Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının yüzde onunun yazılı teklifi ile mümkündür” biçiminde düzenlendi.

AKP’nin başkanlık önerisi

AKP’nin “ Başkanın Seçilme Yeterliliği ve Adaylık” önerisi ise şöyle:

-Başkan, kırk yaşını doldurmuş, yükseköğrenim yapmış ve milletvekili seçilme yeterliliğine sahip vatandaşlar arasından, halk tarafından seçilir.

-Başkanın görev süresi beş yıldır. Bir kimse en fazla iki defa Başkan seçilebilir.

-Başkanlığa son genel seçimde en az yüzde beş oranında oy almış olan siyasi partiler ile en az yüzbin seçmen aday gösterebilir.

-Başkan seçilen milletvekilinin Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği sona erer.

 Yazım komisyonu, Başkanlık rejimi önerisine ilişkin şu madde notunu düştü.

AKP önerdiği başkanlık sistemi maddesini komisyona açıklamış, komisyon önceki kararı kapsamında bu maddeyi müzakere etmemiş ve diğer üç partinin müzakere ettiği ve oluşturduğu madde devamında kendi maddesini kaydetmiştir.