Hülya Karabağlı/ANKARA
Anayasa Uzlaşma Komisyonu'nda dört siyasi partinin danışmanlarının kabul ettiği 8 madde arasında, Umut Vakfı'nın yoğun çaba sarfettiği "bireysel silahsızlanma" düzenlemesi girdi. "Barış İçinde ve Silahsızlanmış Bir Toplumda Yaşama Hakkı" başlıklı madde, silaha erişimi, satın alınmasını ve el değiştirmeyi zorlaştırıyor. En önemlisi, silahsızlandırmayı teşvik ediyor ve silahsız bir toplum olmayı amaçlıyor. Umut Vakfı'nın 2011 yılı araştırmasına göre, Türkiye'de son 10 yılda 100 kişiden 13'ü kaza kurşununa kurban gidiyor.
Anayasa Uzlaşma Komisyonu'nun CHP'li Üyesi Rıza Türmen, komisyonda siyasi partilerin danışmanlarının kabul ettiği "bireysel silahsızlanmayı" öngören düzenlemenin şiddetin önlenmesi açısından önemli olduğunu söyledi. "Toplumda büyük bir şiddet var" diyen Türmen, şiddetin önlenmesinde silah meselesinin çözülmesinin gerekli olduğunu vurguluyor. "Devletin, silah taşımayı, sahibi olmayı, satmayı zapturapt altına almak gerekiyor" diyen Türmen, "Patates satılır gibi silah satılmamalı. Şiddete eğilimli bir toplumuz. Yastık altında silah olunca insanların birbirini öldürmesine imkan tanıyor. Bunu imkansız hale getirmek için anayasa düzenlemesi yapıldı" dedi.
Danışmanlar, Temel Hak ve Özgürlükler Bölümü'nde, " İnsanın Maddi ve Manevi Varlığı, Bütünlüğü ve Korunması' başlıklı madde de mutabakat sağladı. Düzenleme, insanın bedeninin korunmasını amaçlıyor. Bilimsel deneyler ve tıbbi deneylere Anayasal güvence getiriyor. Yani, insan genleriyle oynanarak klonlama yapılamayacağını bir anlamda hükme bağlıyor.
Rıza Türmen, Avrupa Konseyi'nin insan klonloması sözleşmesine dikkat çekti. Yeni anayasada "İnsanın Maddi ve Manevi Varlığı, bütünlüğü ve korunması" başlıklı maddesinin AB düzenlemesi paralelinde yapıldığını anlatıyor. Türmen, genlerle oynanarak yeni yaratıklar yaratmak isteyenlere karşı insan bedenini dokunulmaz kıldıklarını vurguluyor.
Düzenlemlerle ilgili T24'ün sorularını yanıtlayan komisyonun CHP'li Üyesi Atilla Kart, bireysel silahsızlanmaya karşı Umut Vakfı'nın verdiği mücadelenin boşa çıkmadığını söyledi. CHP'nin en başından beri bireysel silahsızlanmaya önem verdiklerini anlatan Kart, Türkiye'de anormal bir biçimde bireysel silahlanmaya dikkat çekiyor. Bunun sadece kültürle açıklanamayacağını söyleyen Kart, yönetim yapısındaki adaletsizlikler, ekonomik-sosyo-kültürel yapıda açılan uçurumların, şiddeti artırdığını söylüyor. Kart, "Bunlar kadına yönelik şiddet, aile içi şiddet ve toplumdaki şiddeti artırırken, kayıt dışı silanlanmayı da getirdi. Bunun mutlaka kontrol ve kayıt altına alınması gerekiyordu. Anayasal bir düzenleme gerekiyordu" dedi.