Anayasa Uzlaşma'da 330 krizi

Hülya Karabağlı/ Ankara

TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nda Anayasa değişikliklerinde ‘açık oylama’ önerisini sunan AKP’ye,  CHP’li Atiila Kart’tan 1946 yılı seçimleri hatırlatmasıyla eleştiri var.  Kart,  “1946’da, ‘Açık oy gizli tasnif’ yapıldı. Hala bu demokrasi açısından tartışılıyor’ diyor.

TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu, ‘Anayasa’nın değiştirilmesini’ düzenleyen 175. Maddede kriz yaşıyor.  Komisyonun son toplantısında AKP, anayasa değişikliğinin üye tam sayısının en az beşte üç çoğunluğu yani 330 ile kabul edileceğine ilişkin önerisini sundu.  Böylelikle referandum yolunu kapatmak isteyen AKP,  anayasa değişikliklerinin genel kurulda iki kez yerine tek turda görüşülmesini ve açık oylama yapılmasından yana tutum sergiliyor.

Muhalefet:  her iki oylama da üçte iki çoğunluk

Muhalefetin 175. Maddede sağladığı mutabakat var.  Anlaşma sağlandığını gösterdiği için yeşille yazılan düzenlemeye göre,  Anayasa değişiklikleri Türkiye Büyük Millet Meclis üye tam sayısının en az üçte biri, yani 184 milletvekili tarafından yazılı olarak teklif edilebilecek. Genel kurulda iki kez  görüşülecek. Birinci oylamada karar yeter sayısı, Meclis üye tam sayısının beşte üçü, yani 330 olacak. İkinci oylamada 330 ile 367 arasında kabul edilen anayasa değişikliğini Cumhurbaşkanı halkoyuna sunacak. Her iki oylamada üçte iki çoğunluk ile kabul edilmesi halinde Anayasa değişikliği gerçekleşecek.

'330-367 arasındaki kademelendirmeye karşı çıkıyorlar'

Uzlaşma Komisyonu’nun CHP’li Üyesi Atila Kart, “ AKP, anayasa değişikliklerindeki gizli oylamayı  açık  oylama yapmak istiyor.  330-367 arasındaki kademelendirmeye karşı çıkıyorlar. 330’u esas almak istiyorlar” dedi.

“1946 seçimlerini unutmamak lazım”

Kart, Türk siyasi tarihine ‘şaibeli seçim’ diye giren 1946 yılındaki genel seçimlerle ilgili  hatırlatma  yapıyor.  “ Bu seçimlerde ‘açık oy gizli tasnif’ uygulaması yapıldı.  Büyük bir tartışma bugüne kadar geldi” diyen Kart, “ AKP döneminde geldiğimiz nokta budur.  1946 yılındaki gibi ‘Açık oy, gizli tasnife ‘ giden bir süreç. Bunun anlamı;  demokrasiye nihai darbedir”. 

AKP iki maddelik değişiklik getirebilir

Uzlaşma Komisyonu’nda beklentilerden  çok iktidarın  nasıl  bir hamle yapacağı  konuşuluyor.  beklentiler giderek azılıyor.  CHP’li Kart,  AKP’nin, zamanlama yaptığını,  iki maddelik bir düzenlemeyi genel kurula getireceğine dikkat çekiyor.   AKP’nin,  partili cumhurbaşkanından önce Meclis’e anayasa değişikliğinin 330 ile kabul edileceğini öngören bir düzenlemeyi getirebileceği  belirtiliyor.