Anayasaya tamam ya da devam günü; kilit nokta başkanlık sistemi
Türkiye’nin ‘yeni, sivil, demokratik anayasa’ hayalinin kaderi bugün netleşiyor. “Herkesin anayasası”nı yazmak üzere 20 aydır çalışan TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu, bugün “tamam mı devam mı?” demek için toplanacak.
AKP, muhalefet partilerini “uzlaşırsak başkanlık sisteminden vazgeçebiliriz” diyerek en yüksek sayıda madde üzerinde uzlaşmaya zorlayacak. Uzlaşma çıkmazsa hafta sonu Kızılcahamam’da yapılacak kampta yeni yol haritası belirlenecek.
Top Çiçek’e atıldı
Rifat Başaran’ın Radikal’deki haberine göre, TBMM Uzlaşma Komisyonu, TBMM Başkanı Cemil Çiçek’in başkanlığında bugün toplanıyor.
AKP Genel Merkezi’nde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, parti kurmaylarıyla önceki gün bir araya gelerek bugünkü toplantıya hazırlık yaptı. Toplantıda Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nun misyonunu tamamladığı görüşü benimsendi. Ancak ‘masadan kalkan parti’ izlenimi vermemek için komisyonun çalışmalarına son noktayı TBMM Başkanı Cemil Çiçek’in koyacağı belirtiliyor. Öte yandan son noktayı koymak için belli bir sürenin daha tanınabileceği de ifade ediliyor.
Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç da dün soruları yanıtlarken bunun ipuçlarını vererek, “Sürecin sahibi TBMM Başkanı’dır. TBMM Başkanı bu süreci başlattığından bu yana bir buçuk yıl geçmiştir, bir buçuk yıl içinde dört parti mutabakat noktasında ortaya bir şey koyamamışsa, bundan sonra da koyabilecek noktada değilse, herhalde cuma günü akşam saatlerinde Sayın Meclis Başkanı sonucu açıklayacaktır” dedi.
Arınç, “Bugüne kadar gelen nokta oyalama noktasıysa sivil bir anayasa yapma iddiasından bir kısım partiler vazgeçmişlerse Meclis Başkanı işinin gereğini yapacaktır. Ben şahsen kendimi onun yerine koyup da ‘Şöyle bir karar ver diyemem’. Deneyimli bir siyasetçidir, bizzat başkanıdır o kurulun, ne yapacağını sayın başkanımızın isabetli kararıyla herhalde cuma günü öğrenmiş olacağız” diye konuştu.
Gözler AKP’de
Uzlaşma Komisyonu’nun sonu AKP’nin yeni anayasa çalışmaları için başlangıç olacak. Bu nedenle AKP, gündeme getireceği kendi çalışmasında çözüm süreci ile ilgili maddelerin ne şekilde yer alacağı ve BDP ile anayasa yapılması gibi konuları bu hafta sonu Kızılcahamam’da gerçekleştirilecek kampta değerlendirecek. Kampta, Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan Kuzu’nun ‘Başkanlık sistemi’ ile ilgili sunum yapacağı öğrenildi.
AKP’li bir uzlaşma komisyonu üyesi, “Başkanlık sistemi parti kararımız. Eğer Başkanlık sistemi, yeni anayasa önünde engel ise diğer maddelerde bir uzlaşma olursa parlamenter sistem ile yolumuza devam edebiliriz. Başkanlık sisteminden çekilme şartımız uzlaşmadır” dedi.
Kabul şartları için mini paket
AKP’nin, komisyon çalışmalarında üzerinde uzlaşılan maddelerin de olduğu yeni bir taslak üzerinde çalıştığı biliniyor. Taslakta yeşil yazılmış uzlaşılan maddelerin yanı sıra, dört partinin uzlaşamadığı ancak AKP ile diğer bir veya iki partinin uzlaştığı kırmızı yazılmış maddelerin de bulunacağı konuşulanlar arasında. AKP’nin yeni anayasa öncesi kısmi anayasa değişikliği yaparak, mevcut anayasanın 175. maddesi için önerilen ‘iki turun tek tura indirilmesi, 330-367 kademelendirilmesinin 330 olarak tek kademeye düşürülmesi’ ve ‘gizli oydan açık oy sistemine geçilmesi’ önerilerinin hayata geçirilmesi de masada. Bu plan üzerinde hemfikir olunursa yeni anayasa öncesi kısmi değişiklik içeren ‘mini anayasa paketi’ tartışmaları başlayacak. AK Parti’nin kendi önerisiyle ilgili CHP, MHP ve BDP’den de uzlaşma arayacak. Uzlaşılması durumunda destekleyen parti ile yeni taslak Meclis gündemine getirilecek. Uzlaşılamaması halinde ise AK Parti kendi taslağını Meclis’e getirmek istiyor.
Üç parti devam diyor
CHP ve MHP hafta başında Meclis Başkanı Çiçek ile bir araya geldikleri yemekli toplantıda çalışmaların devam etmesi gerektiğini savunmuş, AKP’nin başkanlık önerisi nedeniyle çalışmaların tıkandığını öne sürmüştü.
Toplantıda sessiz kalan BDP ise önceki gün Genel Merkez’de tavrını belirledi. BDP’de bugün gerçekleştirilen toplantıda “Çalışmaların sona ermesi için henüz erken. Çalışmaların sürmesi için liderler irade beyan etsin” görüşünü dile getirecek. Bugün gerçekleştirilecek toplantıda, çalışmaların sona ermesinden önce son bir kez daha sürenin uzatılabileceği, bu süre içerisinde ‘Temel Hak ve Hürriyetler’ başlığı altında yer alan bölümden başlanarak, uzlaşılamayan maddelerin yeniden ele alınacağı kaydediliyor. AK Parti, uzatılan sürede mümkün oldukça çok madde üzerinde uzlaşma sağlanmasını hedefliyor. Çünkü AK Parti, kendi hazırladığı taslakta uzlaşılan maddelere de yer vermeyi planlıyor.