Ankara’nın ‘Kırım’ endişesi

Kırım’da hafta sonunda yapılan referandumun ardından Ankara da ‘Kırım trafiğine sahne oldu. Türkiye Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Kırım Tatar Milli Meclisi Eski Başkanı ve Ukrayna milletvekili Mustafa Cemil Kırımoğlu’nu Ankara’da ağırladı.

“Referandumun meşruiyeti yoktur. Tanımıyoruz” diyen Davutoğlu, Türkiye’nin Rusya ile ilişkilerinde yeni bir dönemin başlayacağının sinyalini verdi.

Görüşme sonrası, Türkiye’nin Ukrayna’nın toprak bütünlüğünün korunması ilkesine verdiği öneme bir kez daha dikkat çeken Davutoğlu, Kırım’daki Türk kökenli Tatar nüfusun varlığının korunmasının da şart olduğunu belirtti.

Türkiye Dışişleri Bakanı, Kırım’la ilgili endişelerini ve Rusya ile ilgili atılacak adımları yoğun bir telefon diplomasisiyle Batılı ülkelerle paylaştığını ifade etti.

Öte yandan, Türk diplomatlar Rusya’yla da yakın temasta. Bu temaslarda, Ukrayna’nın nükleer silahlardan vazgeçerken, kendi toprak bütünlüğünün garanti altına alınacağı teminatına sahip olduğunu hatırlatan Türk tarafı, “1994 Budapeşte Mutabakatı, altında garantör ülkeler olarak Rusya, Amerika ve İngiltere’nin imzası olan bir metin olmuştu. Budapeşte Mutabakatı da böyle bir referandumu gayrimeşru olarak görür” mesajına dikkat çekiyor. Rusya’nın Budapeşte Mutabakatı’nı hatırlaması gerektiğine vurgu yapan Türk diplomatik kaynaklar, Rusya’nın bu hatırlatma karşısında “Konjonktür değişti” bahanesine sığınmasından yakınıyor.

Ankara, bölgede ‘toprak bütünlüğü’ ilkesinin tartışma konusu yapılması durumunda bölgeye istikrarsızlığın hâkim olacağı endişesini taşıyor.

'İlişkilerin yavaşlaması bile ağır yaptırım olacaktır'

Diplomatik kaynaklar Türkiye'nin özellikle enerji konusunda Rusya’ya bağlı olduğunu hatırlatırken, Kırım konusunda Türkiye’nin Rusya’ya doğrudan bir cephe almasının beklenmemesi gerektiğini dile getiriyor. Ancak, yaşananların ikili ilişkilere zarar verdiğinin altını çizen aynı kaynaklar, “İlişkilerin yavaşlaması bile Rusya için ağır yaptırım olacaktır. İlişkilerde zorlu bir döneme giriyoruz” diyor.

Türkiye’nin NATO üyesi olduğunu ancak AGİT gibi platformlarda Rusya ile de ortak zemine sahip olduğunu belirten Bakan Davutoğlu da “Türkiye hem Ukrayna, hem de Rusya’ya komşu yegane ülke. Aynı zamanda doğrudan Kırım ile deniz yoluyla bağlantısı var. Dolayısıyla bizim herhangi bir ülkeden fazla kaygı duymamız, stratejik diplomasiyi hedeflememiz elzemdir” diyor.