'Anlık istihbarat süresini 24 saate çıkarın'
Suriyeli mülteciler, bunların arasına terörist unsurların sızma olasılığına karşı alınacak önlemler ve Esed rejiminin düşmesi halinde meydana gelecek risklerin, ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Martin Dempsey ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel arasında bugün başlayacak görüşmelerin ağırlıklı gündem maddeleri olması bekleniyor. Taraflar arasında ele alınması beklenen eşit ağırlıktaki bir diğer gündem maddesi ise Ankara’nın, PKK ile mücadelesinde Washington’dan talep ettiği destek. Ele alınacak konular arasında, mülteci akınına uğrayan Türkiye’nin, bundan sonra gelecek mültecilere kendi topraklarında yardım sağlanması için tampon bölge kurulması yönündeki talebi de var.
Ancak Martin Dempsey, kısa süre önce yaptığı açıklamada, tampon bölgenin Esed rejiminden gelebilecek misilleme nedeniyle taşıdığı askerî risklere dikkat çekerek, Ankara’nın bu önerisine Washington’un sıcak bakmadığını dillendirmişti.
Lale Kemal'in Taraf gazetesindeki haberine göre; Orgeneral Özel’in, PKK ile çatışmaların Türkiye toprakları içinde en üst düzeye çıktığı bu dönemde, Orgeneral Dempsey’den ABD’nin, Kuzey Irak’taki PKK hedeflerinin tesbitinde kritik olan anlık istihbarat toplama süresini 24 saate çıkartması talebini yinelemesi bekleniyor.
U2 faaliyeti sonlandırılmış
Diğer yandan, ABD’nin, Türkiye’ye anlık istihbarat desteği sağladığı bir diğer vasıta olan U2 casus uçaklarının faaliyetlerini, Amerikan askerlerinin Irak’tan çekilmeleriyle birlikte 1 Ocak itibariyle sonlandırdığı ortaya çıktı. Suriye bağlamında ise, bir süredir NATO müttefiklerinin, Türkiye’nin, Ege’de Yunanistan’a karşı yığınak yaptığı askerî gücünün bir bölümünü yakın tehdit oluşturan güneye, Suriye sınırına kaydırması gerektiğini tavsiye ettikleri belirtiliyor.
ABD, Kuzey Irak’taki PKK hedeflerinin tesbitinde önemli rol oynayan anlık istihbarat bilgilerini, 2007 yılından bu yana Türkiye’ye, insanlı U2 casus uçakları, Predator insansız hava araçları (İHA) ve uydular yoluyla veriyordu. Ancak Amerikan muharip güçlerinin, Irak’tan önemli ölçüde çekilmesiyle birlikte Washington, Kuzey Irak’taki U2’lerle bilgi toplama faaliyetine 1 ocak itibariyle son vermiş. Zira, bu uçakların bilgi toplarken, örneğin, Kandil bölgesinde düşmesi halinde, pilotların PKK’ya esir düşmesi ya da bu bölgede ölmeleri söz konusu. Bir Türk askerî kaynağına göre, Amerikan muharip birliklerinin çekildiği Irak’ta, Amerikalı pilotların can güvenliği sağlanamayacağı için U2 casus uçaklarının faaliyetlerine son verilmiş.
24 saat mesaisine sıcak bakılmıyor
Amerikan askerlerinin Irak’tan çekilmelerine az bir süre kala kasım 2011’de, dört Amerikan Predatorü İncirlik’te konuşlandırıldı. İnsansız olan ve istihbarat toplamada önemli yer tutan bu İHA’ların, ana komuta merkezi yani anlık bilgi tesbitini yapan pilot ekibi, binlerce kilometre ötede, ABD’nin Missouri eyaletindeki Keşif Filosu’nun komutasında. Dolayısıyla, Predator’lerden sağlanan anlık istihbarat bilgileri Missouri üzerinden İncirlik’teki merkeze geliyor. İncirlik’e zaman zaman Predator’lerin bakımı için teknik ekip geliyor o kadar. Türk askerî kaynakları Türkiye için, Missouri üzerinden İncirlik’teki Predator’lerin günde ne kadar süreyle bilgi topladıklarını belirtmiyorlar. Ancak Türkiye, uzunca zamandır bu sürenin 24 saate çıkartılmasını talep ettiği ABD’den olumlu yanıt alamıyor. Washington, Missouri’deki, İHA’ları komuta eden pilot ekibinin aynı zamanda Afganistan dahil dünyanın bazı çatışma bölgelerinden ABD için bilgi topladığını dolayısıyla Türkiye için 24 saat mesai yapmalarının mümkün olmamasını gerekçe olarak gösteriyor.
Yunanistan’ın yakıt alacak parası yok
Suriye’de, 1.5 yılı aşkın bir süredir, Esed rejimi güçleri ile muhalefet arasındaki çatışmaların devam ediyor olması ve Esed’in, topraklarındaki PKK unsurlarının eylem için Türkiye’ye sızmasına izin vermesiyle birlikte Türkiye’yi tehdit eden istikrarsızlık durumuna karşı Ankara’nın, caydırıcı sistemlerini, güneye, bu ülke sınırlarına kaydırması gerekiyor. Türk F-4 jetinin, haziran ayı sonlarında Suriye tarafından düşürülmesiyle birlikte TSK, hava savunma sistemleri ve zırhlı araçlarını bölgeye kaydırmaya ve tatbikatlar yapmaya başladı. Ancak, askerî uzmanlar, TSK’nın, Suriye sınır bölgesine yığdığı askerî sistemlerin caydırıcı niteliğinin sorgulanması gerektiğine dikkat çekerken, örneğin, savaş uçağı ve bataryalarının Ege’den güneye, Suriye sınırına kaydırılması gerektiğine işaret ediyorlar. Tüm savaşlar artık hava gücünün desteğiyle kazanılıyor ya da savaşı caydırabiliyor hava gücü.
NATO müttefiki ülkeler, bir süredir Türkiye’ye, Ege’de Yunanistan’ı caydırma amaçlı Ege Ordusu’na tahsis edilen askerî sistemlerin, Suriye sınırına kaydırılması gerektiğine işaret ediyorlar. Türkiye’nin, Yunanistan’ı caydırmak için kurulan ve zaman zaman lağvedlmesi için ülke içinde de çağrılar yapılan Ege Ordusu’na tahsis edilmiş, zırhlı personel taşıyıcıları dahil çok sayıda askerî sistemi bulunuyor. Bir NATO kaynağı, “Derin ekonomik kriz içindeki Yunanistan’ın, savaş uçakları için yakıt almaya bile parası yok,” diyerek, TSK’nın, güneydeki ciddi risk bölgesini gereksiz yere ihmal ettiğini savunuyorlar.