Arama ve kurtarma robotu neden kullanılmadı?
Soma’daki maden kazasının ilk dakikalarında profesyonel müdahale yapılmadığına dair eleştiriler devam ederken, gözler TÜBİTAK’ın TKİ’ye maden kazalarına müdahale için geliştirdiği, ancak hiç kullanılmayan maden arama ve kurtarma robotunu aradı.
Uzmanlar, kullanılmayan mobil robotun “fantezi” olduğunu söyledi. Eski Maden Mühendisleri Odası Başkanı Mehmet Torun, kazanın ilk saatlerinde önüne gelenin ocağa girip çıktığına dikkat çekti. Bu kişilerin hiçbirinin deneyimi olmadığını belirten Torun, “Zonguldak’tan gelen uzman ekip, maden ocağına ancak 8 saat sonra ulaşabildi. Organizasyon ve koordinasyon bozukluğu had safhadaydı” dedi.
Erdinç Çelikkan’ın Hürriyet’teki haberine göre, dünya genelinde arama kurtarma çalışmalarının daha profesyonel ve ileri teknoloji kullanılarak yapıldığını kaydeden Torun’un sözleri TÜBİTAK’ın bir süre önce geliştirdiği mobil maden arama kurtarma robotunu hatırlattı. 2013 ekim ayı itibariyle kullanıma hazır olacağı belirtilen ve tanıtımı yapılan robot, can kaybını önlemek için geliştirilmişti. Robotun tanıtımı o zaman şöyle yapılmıştı:
Önce robot girecekti
“Maden kazaları sonrası gerçekleştirilen arama-kurtarma çalışmaları, TÜBİTAK’ın geliştirdiği uzaktan kontrollü mobil robot ile hızlı ve güvenli bir şekilde yapılacak. Arama-kurtarma çalışmalarında yaşanan yaralanma, gaz zehirlenmesi gibi tehlikeli durumların ortadan kaldırılması için TÜBİTAK ile TKİ işbirliğiyle önemli bir projeye imza atılıyor. Proje kapsamında kazalara hızlı ve güvenli bir şekilde müdahale edilmesi için TÜBİTAK tarafından uzaktan kontrollü mobil robot geliştirildi. Robot; göçük, yangın ve gaz sızıntısına karşı arama ve kurtarma ekibinden önce madene girerek üzerindeki video ekipmanları ve sensörler sayesinde kaza bölgesindeki verileri arama-kurtarma ekibine aktaracak. Kurtarma ekipleri, robotlardan gelen bilgilere göre kaza yerine ulaşıp müdahale edecek.”
İlk anda acemilik vardı
Uzmanlar maden arama robotunun bir fanteziden ibaret olduğunu söylerken Mehmet Torun, “İlk müdahale disiplinli şekilde yapılsaydı belki robota bile gerek kalmazdı. Ancak, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı’na yaptığımız uyarılardan sonra madende gerekli önlemler alındı. Ama yine de geç kalınmıştı” dedi.