Suudi Arabistan'ın sahibi olduğu Aramco, başkent Riyad'da gerçekleşen ilk hisse satışında 25,6 milyar dolarlık hisse sattı.

Bu, Çinli Alibaba'nın 2014'te New York'ta sattığı 25 milyar dolarlık hissenin rekorunu kırdı.

Yerel ve bölgesel yatırımcıların ilgi gösterdiği Aramco yüzde 1,5 oranındaki hissesini satışa çıkardı.

Bu fiyatlama ile şirket 1,7 trilyon dolarla dünyanın halka açık en büyük şirketi oldu.

Suudi Arabistan'ın hedefi şirketin 2 trilyon dolarlık değere ulaşmasıydı.

Hisse satışı Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın Suudi ekonomisini modernleştirme ve petrol bağımlılığından kurtarma planının bir parçasıydı.

Yeni endüstriler geliştirmek ve büyük projeler yapmak isteyen ülke, on milyarlarca dolara ihtiyaç duyuyor.

Aramco ilk açıklanan planda iki ayrı borsada 100 milyar dolarlık hissesini Riyad ve Londra gibi uluslararası bir borsada halka açacaktı.

Fakat yabancı yatırımcıların iklim değişikliğine dair çekinceleri, siyasi riskler ve şirketin şeffaflıktan uzak olması nedeniyle planlar değiştirildi.

Uluslararası kurumların da şirket değerini 1,7 trilyon olarak göstermesi üzerine Aramco New York ve Londra'daki pazarlama faaliyetlerini sonlandırmıştı.

Bunun ardından Aramco hisselerini Suudi yatırımcılara ve bölgedeki zengin Arap müttefiklerine satmaya karar verdi.

Suudi bankaları hisse almak isteyen vatandaşlarına ucuz kredi sağladı ve bunun için ülke genelinde reklam yaptı.

Fazla talep gören şirketin hisseleri 8,53 dolar değerinde. Bu ay sonuna doğru şirket hisselerinin ticaretinin başlamasıyla birlikte şirketin piyasa değerinin değişebileceği belirtiliyor.

Dünya petrol üretiminin yüzde 40'ını gerçekleştiren Suudi Arabistan ve Rusya ikilisi, son görüşmelerinde fiyatların yükselmesi için üretimi kısma kararı almıştı.

Petrol fiyatları yeni üretim teknikleri ve yavaşlayan küresel büyüme nedeniyle eski seviyelerinin altında seyrediyor.

Analiz: Esas zorluk bundan sonra

Sameer Hashmi, BBC Orta Doğu Ekonomi Muhabiri

Suudi Arabistan'ın dünyanın en kârlı şirketini halka açacağını duyurmasından üç yıl sonra bu hedef gerçekleşti.

Hissedarların ellerindeki hisseleri satıp şirket değerini düşürmemesi için 2024 yılına kadar büyük kâr payları ödeneceği açıklandı.

Fakat analistler şirketin önündeki en büyük zorluğun, yatırımcı portföyünü genişletmek için uluslararası bir borsada halka açılması durumunda yaşanacağını belirtiyor.

Şirketin bütün işleri petrol üzerine ve pek çok uzman bunu büyük bir risk olarak görüyor.

Ham petrol talebinin azalması şirketin uzun vadeli büyümesini zorlaştırabilir.

İklim krizi ve bölgesel riskler de yatırımcıları endişelendirebilecek diğer faktörler arasında yer alıyor.

• Petrol fiyatlarını aslında kimler etkiliyor?
• Nasıl petrol bağımlısı olduk?
• Suudi Arabistan, dünyanın en kârlı şirketi Aramco'nun halka arzını onayladı
• Küresel karbon emisyonlarının üçte birinden 20 şirket sorumlu
• Suudi Arabistan: Petrol tesislerine saldırının İran destekli olduğu tartışma götürmez
• Suudi petrol şirketi Aramco: 34 milyar dolarlık petrol anlaşmaları yaptık