Asfalt ağlıyor; Türkiye'de dört araçtan biri hurda!

Türkiye'nin yollarda dolaşan toplam araç sayısı 16.2 milyona çıkarken bunun yüzde 24'ü hurda statüsünde. Otomobillerdeki hurda oranı ise yüzde 27'yle rekor kırdı.

Hürriyet'ten Emre Özpeynirci'nin haberine göre, 2016 yılında Türkiye'deki toplam araç parkı 16 milyon 270 bin adede ulaşırken, bunun yüzde 24'ü 20 yaş üstü yaşlı araçlardan oluştu. Burada asıl dikkat çeken ise 'hurda' olarak tabir edilen bu araçların toplam otomobil parkı içinde ulaştığı yüzde 27'lik rekor seviye. Bugün yollarda seyir halindeki 11 milyon otomobilin tam 3 milyonu bu sınıfta. Sonuçları ise artan trafik kazalarına bağlı ölüm ve yaralanmalar, çevre kirliliği ve akaryakıt tüketimi olarak sıralanabilir.

Son 5 yılda art arda yapılan ÖTV artışları ve buna ek olarak kurdaki yükselmeyle birlikte otomobil fiyatlarındaki hızlı yükselme, Türkiye'de trafikteki araç yaşını da rekor seviyeye yükseltti. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre 2016 yılında 16.2 milyon adede ulaşan toplam araç parkında 20 yaş üstü araçların oranı yüzde 24'e çıkarken, otomobilde bu oran yüzde 27'ye kamyonda ise yüzde 32'ye yükseldi. Türkiye'de 12 yaş üzerindeki araç oranı ise yüzde 45'i aştı. Burada asıl dikkat çeken ise toplam 11 milyon 318 bin adetlik otomobil parkında 20 yaş üzeri araç sayısının 3 milyon 40 bine çıkması. Bu oran 2009 yılında yüzde 17 iken 7 yılda yapılan ÖTV artışlarının da etkiyle yüzde 27'ye çıkararak tarihi rekora imza attı.

Satılanlar çevreci

Günümüzde aslında Türkiye'de üretilen ve satılmakta olan otomobil ve ticari araçlar ülkemizin tabi olduğu Avrupa Birliği (AB) ülkeleri ile paralel düzenlemeler sayesinde her geçen gün daha çevreye duyarlı, daha güvenli teknolojilerle donatılıp, piyasaya sunuluyor. Ancak esas problem olan yaşlı araç parkı ve beraberinde çevreye olumsuz yansımaları ne yazık ki ülkemizde önemli bir sorun olmaya devam ediyor. Yaşlı araç parkının beraberinde getirdiği trafik kazaları, emisyon artışı gibi birtakım problemler mevcut. Bu sorun gerek çevreye yansımaları gerek yüksek bakım maliyetleri yönünden ülkemiz açısından acil olarak ele alınması gereken önemli bir nokta haline geldi.

Parkın yüzde 24'ü yaşlı

TÜİK verilerine göre 2016 yılında Türkiye'de toplam otomobil ve ticari araç parkı 16 milyon 270 bin adede ulaştı. Yani yollardaki araç sayısı hızla artıyor. Toplam parkın 11 milyon 318 bin adedi otomobil, 4 milyon 952 bin adedi ise ticari araçlardan oluşuyor. Bu araç parkının yüzde 24'ünü yani 3.9 milyon adedini ise 20 yaşın üstündeki hurda araçlar oluşturuyor. Bugün 11 milyon 318 bin adet otomobilin 3 milyon adedi ve 4 milyon 952 bin adet ticari aracın yaklaşık 843 bini 20 yaş üstü araçlar. Yine 20 yaş üstü araçların yıllara göre dağılımına bakacak olursak, 2009 yılında otomobil araç parkındaki 20 yaş üstü araçların oranı yüzde 17 iken ticari araçlarda oran yüzde 12.4 seviyesindeymiş. 2016 yılına gelindiğinde ise otomobil araç parkındaki 20 yaş üstü araçların oranı yüzde 26.9'la rekor seviyeye ulaşırken, ticari araçlar yönünden oran yüzde 17 seviyesinde.

Hurda teşviki şart

Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Genel Koordinatörü Hayri Erce, ticari araçlara yönelik Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından 2010 yılından başlayarak yaklaşık 5 yıl süreyle hurda teşviki uygulandığını hatırlatarak bu uygulamanın acilen otomobilleri de kapsaması gerektiğini belirtti. Erce şöyle konuştu: "O teşvik olmasıydı bugün ticari araçlardaki 20 yaş üstü araçların oranı yüzde 17 değil 19 seviyesinde olacaktı. 2010 yılından başlayan, belli yaşın üstündeki ticari araçların kilogramına belli bir bedel ödeyerek piyasadan çekilmesine imkan veren teşvik uygulaması parktaki yaşlı ticari araçların daha fazla olmasının önüne geçebilmiştir. Bakanlığın vermiş olduğu teşvik sayesinde toplam 120 bin adet civarında yaşlı ticari araç parktan çekilmiştir. Bu başarılı uygulama otomobilleri de kapsamalı. Belli yaşın üstündeki araç sahiplerine ÖTA (Ömrünü Tamamlamış Araçlar) merkezlerine teslim etmesi durumunda ekonomik değeri karşılığında bir bedel ödenerek bu araçların bertaraf edilmesi gerekmektedir."

Avrupa'da yaş ortalaması 8-9

Bugün dünya otomotiv endüstrisi teknolojik anlamda çok hızlı bir şekilde gelişirken çevreci anlayışın ön planda tutulduğu bir süreç yaşanıyor. Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde ve Kyoto Sözleşmesini imzalamış ülkelerde, çevrenin korunması ve çevre kirliliği ile mücadele de öncelikli ve temel konular arasında yer alıyor. ODD Genel Koordinatörü Hayri Erce, özellikle Avrupa ülkelerinde çevre bilinci ile sistematik ve sürekli bir şekilde araç parklarının gençleştirilmesine büyük önem verildiğini belirterek şunları söylüyor: "Batı Avrupa ülkelerinde araç parkı yaş ortalamaları 8-9 yaş civarında. Ayrıca ihtiyaç oldukça dünya ülkelerinin çeşitli hurda teşvik programlarıyla iç tüketim dinamiklerini hayata geçirdiklerini ve araç parkı yaş ortalamalarını gençleştirdiklerini görüyoruz. Yaşlı araç parkının gençleştirilmesi amacıyla otomotiv sektörüne yönelik atılacak adımlar çevre koruma yönünden, yüksek akaryakıt ve bakım maliyetlerinin önüne geçerken, iç tüketim dinamiklerini de hayata geçirerek düşük büyüme sürecinde olan ülkemizde 2017 yılı büyümesine ve ekonomimize önemli katkıda bulunacaktır. Araç parkımızı gençleştirecek sürdürülebilir politikaların hızla hayata geçirilmesi gerekiyor."

Burdur'da 100 aracın 45'i hurda

TÜRKİYE'de toplam araç parkı içinde 20 yaş üstü araç oranı en yüksek şehir Burdur. Burdur'da toplam araçların yüzde 45.77'si 20 yaş üstündenYollarda 4 teker terörü oluşurken, Kütahya yüzde 42.57 ile ikinci, Karaman ise yüzde 41.90 ile üçüncü sırada yer alıyor. Sıfır otomobil satışlarının yüzde 40'ının yapıldığı İstanbul ise en genç araç parkına sahip şehir ise İstanbul. İstanbul'da toplam araçların sadece yüzde 11.40'ı 20 yaş üzeri araçlardan oluşurken, Bingöl yüzde 11.50 ile ikinci, Siirtise yüzde 12.53 ile en genç araç parkına sahip üçüncü il olarak dikkat çekiyor.

Hurda araçların neden oldukları...

1. Artan trafik kazalarına bağlı ölüm ve yaralanmalar, maddi hasarlar

2. Artan çevre kirliliği

3. Verimsiz akaryakıt sarfiyatı

4. Eski araçlara ait parça ithalatı