Ateistlere anayasal güvencede uzlaşma
Anayasanın en kritik maddelerinden 'din ve vicdan hürriyeti'ni ele alan dört partinin temsilcileri laiklik konusunda anlaşamadı ancak ateistlere güvencede uzlaşmaya vardı.
TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu, iki gün boyunca anayasanın en kritik maddelerinden olan 'din ve vicdan özgürlüğü'nü görüştü.
Laiklik krizinin aşılamadığı komisyon, 'ateistlere anayasal güvence' konusunda ise uzlaştı.
CHP ve BDP, 'inanmayanların haklarının güvenceye alınması' hususunda ısrarlı oldu, AKP'nin yumuşaması ve MHP'nin desteğiyle ateistlere anayasal güvenceyi sağlayan fıkra şu şekilde kaleme alındı: 'Herkes din ve vicdan özgürlüğüne sahiptir. Bu özgürlük; inanma, inanmama, inancını değiştirmeyi de kapsar.'
Akşam gazetesinden Ebru Toktar Çekiç'in haberine göre, komisyonda, 'din ve vicdan özgürlüğü' maddesindeki 'laiklik krizi' ise aşılamadı.
CHP, laikliğin aşındırılmaması için 'kırmızı çizgi' olarak sunduğu 'şeriat devletine karşı önlem' hassasiyetini gündemin birinci maddesi yaptı. CHP, mevcut anayasanın 'Din ve vicdan hürriyeti' başlıklı 24. maddesindeki 'Kimse, devletin sosyal, ekonomik, siyas” veya hukuk” temel düzenini kısmen de olsa, din kurallarına dayandırma veya siyas” veya kişisel çıkar yahut nüfuz sağlama amacıyla her ne suretle olursa olsun, dini veya din duygularını yahut dince kutsal sayılan şeyleri istismar edemez ve kötüye kullanamaz' hükmünün yeni anayasaya da taşınmasını istedi... MHP de CHP'ye yakın bir tanımı savundu.
AKP'nin itirazı
AKP ise laikliğin güvencesi olan 'devletin dini esaslara dayandırılamayacağı ve devletin tüm inanç gruplarına karşı tarafsız olmasına' dönük hükümlerin yeni anayasadaki aynı maddeye taşınmasına olumsuz yanıt verdi.
CHP'li Atilla Kart 'Din ve vicdan özgürlüğü laiklikten ayrı düşünülemez. Laiklik de din ve vicdan özgürlüğünün güvencesidir. Laikliğin olmadığı yerde din ve inanç özgürlüğünün korunması mümkün değil' dedi. AKP'li Mustafa Şentop, laiklik ilkesi olmayan pek çok ülkede inanç özgürlüğünün olduğunu savunarak, CHP'nin önerisine karşı çıktı. MHP de CHP'ye yakın bir tanımı savundu.
Cihada mı çıktınız?
CHP'li Kart, laikliğin bu maddede yazılmaması halinde laikliğin ortadan kalkacağını, mevcut anayasadaki 'devlet inanç gruplarına karşı işlem ve eylemlerinde tarafsızdır' hükmünün de aynen korunmasını istedi. Kart, 'Devlet, din mühendisliği yapamaz' diye devam etti. AKP'li Şentop ise 'Bu maddeye laikliğin konulmasına gerek yok. Cumhuriyetin nitelikleri başlıklı 2. maddede, laiklik gerekçe olarak konulabilir' diye konuştu. MHP'li Oktay Öztürk de AKP'li Şentop'a 'Yeter ya cihada mı çıktınız!' diye tepki gösterdi.
Komisyondaki dört parti, 'ateistlere anayasal güvence' konusunda ise uzlaştı. CHP ve BDP, 'inanmayanların haklarının güvenceye alınması' hususunda ısrarlı oldu. AK Parti'nin yumuşaması MHP'nin desteğiyle ateistlere anayasal güvenceyi sağlayan fıkra şu şekilde kaleme alındı: 'Herkes din ve vicdan özgürlüğüne sahiptir. Bu özgürlük; inanma, inanmama, inancını değiştirmeyi de kapsar.'
Özel oturum formülü
Krizin büyümesi üzerine Komisyon, 'Din ve Vicdan Özgürlüğü' maddesinin uzmanların da katılımıyla özel bir oturumda yeniden ele alınmasını kararlaştırdı.
Açık alanad ibadet
CHP, Alevilerin dini özgürlüğünü kapsayacak şekilde inanç çoğulcuğunun sağlanmasını, ayrıca açık ve kapalı yerlerdeki ibadet ve dini törenlerin kamu düzeni, genel sağlık gerekçesiyle sınırlanmasını savundu. AKP buna da karşı çıktı. CHP'li üyeler, 'Bir kişi Taksim'de yol ortasına seccade serip namaz kılmak isterse ne olacak?' diye sordu. AKP ve MHP'li üyeler bugüne kadar böyle bir şeyin olmadığını, sadece 28 Şubat sürecinde ortaya çıkan Aczmendilerin böyle bir tavırlarının görüldüğünü ifade ettiler.