Avrupa Konseyi'nin anayasa reformlarını incelemekle görevli Venedik Komisyonu'nun Türkiye'deki siyasi duruma ilişkin hazırladığı raporda, ülkenin "demokratik sisteminin dramatik bir biçimde gerilediği ve otokratik, tek adam rejimi yolunda olduğu” ifadesi yer aldı. Süddeutsche Zeitung bugün Komisyon'un konuyla ilgili raporuna yer verdi. Gazete raporda, Türkiye'nin şu anda "otoriter bir rejimi engelleyecek tüm gerekli mekanizmalardan da yoksun olduğu” saptamasının yer aldığını belirtti.
Avrupa Konseyi'ne bağlı görev yapan Venedik Komisyonu, üye 57 ülkede planlanan anayasa reformlarını mercek altına alıyor. Komisyon, Türkiye'de devletin yeniden yapılandırılması planlarını ve bu yapılanmayla hedeflenen yeni anayasayı son derece eleştirel bir biçimde değerlendiriyor. Komisyon örneğin parlamento ya da yargı organlarının Cumhurbaşkanı'nın kararlarını bir kez daha gözden geçireceği ya da durduracağı neredeyse tüm denetleme mekanizmalarının ortadan kaldırılmış olmasını eleştiriyor.
Süddeutsche Zeitung, Komisyon'un Türkiye'de planlanan yeni başkanlık sisteminde Cumhurbaşkanı'nın hiçbir denetim olmaksızın bakanları atayabileceği ya da görevden alabileceği saptamasına da haberinde yer veriyor. Cumhurbaşkanı'nın şimdiye kadar olduğundan daha yoğun olarak ülkeyi kanun hükmünde kararnamelerle (KHK) yöneteceği ve olağanüstü durumu -kendi isteği doğrultusunda- uzatabileceğine de Komisyon raporunda dikkat çekiliyor. Komisyon son olarak da Türkiye'de zaten gücü azaltılmış olan yargının yeni başkanlık sistemi ile bağımsızlığını tamamen kaybedeceği görüşünü de savunuyor.
Venedik Komisyonu, hedeflenen reformların 15 Temmuz darbe girişiminin ardından ilan edilen olağanüstü hâl ortamında yapılacak olmasını da eleştiriyor. Komisyon raporunun sonuç bölümünde, "Siyasi özgürlüklerin yoğun bir biçimde sınırlandırılmış olması, anayasa referandumu için gerekli olan demokratik çerçevenin oluşmasını kesinlikle engelliyor” ifadesi kullanılıyor. Komisyon bu gerekçelerle Ankara'nın referandumun olağanüstü hâl uygulaması kaldırılıncaya kadar ertelenmesini ya da siyasi özgürlüklerin budanmasına son verilmesini talep ediyor.
Türkiye Adalet Bakanı Bekir Bozdağ'ın bugün Strasbourg'da yapılacak Avrupa Konseyi toplantısına katılması ve Ankara'nın hangi olağanüstü hal kararnamelerini yumuşatmaya hazır olduğu konusunda açıklamada bulunması bekleniyor.
Türkiye Avrupa Konseyi'nin kurulduğu 1949 yılından bu yana Konsey'e üye. Ancak bu kuruluşun değerlerine ve prensiplerine aykırı uygulamaları nedeniyleTürkiye sık sık eleştirilere maruz kalıyor.
© Deutsche Welle Türkçe
afp/ÇA/GA