Avrupa'nın ucuz hurda kâğıdı yerliyi vurdu

Çin'in Avrupa'dan hurda kâğıt alımını durdurması Türkiye'deki yerli üreticiyi vurdu. Avrupalı hurda kâğıt satıcılarının Türkiye'ye ucuz fiyatlarla satışa başlaması üzerine ithalat baskısı yaşayan yerli şirketler üretime ara vermeye ve işten çıkarmalara başladı. Avrupalı hurda kâğıt satıcıları ellerinde kalan stoklarını Türkiye'ye yönlendirirken, kâğıdın ton fiyatı da 155 eurodan 40 euroya düştü. Selüloz ve Kâğıt Sanayii Vakfı Başkanı Erdal Sükan, "İthalat baskısı altındayız" derken, Kahramanmaraş Kâğıt Genel Müdür Yardımcısı Ahmet Taşçı  sokaktaki "vahşi toplayıcı"ların bile kâğıt toplamaktan vazgeçtiğini açıkladı. Türkiye'de kâğıt üretimi üç ana kaynak üzerinden yapılıyor. Bunlardan ilki orman ürünleri. Bu kapsamda sadece SEKA Çaycuma tesisini işleten OYKA orman ürünlerini kullanarak doğrudan selüloz üretimi ile çimento kâğıdı üretiyor. Üretimde kullanılan ikinci hammadde ithal edilen selüloza dayanıyor. Üçüncü hammadde ise hurda kâğıt. Türkiye'de "vahşi toplayıcı" olarak adlandırılan sokak toplayıcıları tarafından toplanan hurda kâğıtlar, ithalat-ihracat ve perakende sektöründe kullanılan oluklu mukavva ve ambalaj kâğıtlarının üretiminde kullanılıyor. 1 milyon 800 bin ton hurda kâğıdın 1 milyon 600 bin tonu yerli kaynaklara dayanıyor. İthal ürünlerle rekabet imkânsız Tamamen yerli piyasaya dayanan hurda kâğıt pazarında son günlerde Avrupa'dan kaynaklanan ciddi bir sıkıntı yaşanıyor. En büyük alıcısı Çin olan Avrupalı hurda kâğıtçılar, küresel kriz nedeniyle bu ülkeye yapılan ihracatın durması üzerine yeni pazar arayışına girdiler. En yakın pazar ise Türkiye olunca rotayı bu yöne kırdılar. Kâğıt ve Selüloz Üreticileri Vakfı Başkanı Erdal Sükan bu durumdan Türk üreticilerin zarar gördüğünü belirterek şunları söyledi: "Sektörde hem Avrupa hem de Çin'de büyük oranda işler durdu. Talep azalınca da fiyatlar hızla aşağıya düşmeye başladı. Türk pazarına hızla giren Avrupa'dan gelen kâğıtla rekabet etmemiz mümkün  değil. "Bizim 240 YTL'ye aldığımız hurda kâğıt Avrupa'da şu anda 40 euro. Bizim üretim maliyetimiz 640 YTL'ye kadar çıkıyor. Avrupa kaynaklı kâğıt ise Türkiye'ye 230-240 YTL'ye denk geliyor. Aradaki farkın çok büyük olması ithal ürünlerle rekabeti imkânsız hale getirdi. Biz 7 aylık stoklarla çalışıyoruz. Avrupa'da fiyat inse bile bizim bundan faydalanmamız mümkün değil. Çünkü depolarımızda halen 240 YTL'ye aldığımız kâğıt var." Bu sefer durum çok farklı Avrupalı üreticilerin her yıl aralık ayında stoklarını eritmek adına fiyatlarda damping yaparak Türkiye'ye ithal kâğıt gönderme çabasına girdiğini anlatan Sükan, "Biz bu durumla mücadele etmek için çok uğraştık. Yasal olarak bir tedbir alabilir miyiz diye fakat bürokratik nedenlerle bugüne kadar sonuç almadık. Şu anda yaşadığımız ithalat baskısı ise bu durumdan çok farklı. Bu durum tamamen krizden kaynaklanıyor" diye konuştu.Sanayicinin yükünün ithalat baskısı ile sınırlı olmadığını piyasadaki durgunluğun firmalar arasında sıkı bir rekabete neden olduğunu belirten Sükan, "Piyasa neredeyse durdu. Herkes elindeki malı satma derdinde. Fiyatlar mecburen zarar pahasına da olsa kırılıyor. Bu duruma dayanabilecek firma sayısı giderek azalıyor" dedi. İşten çıkarmalar başladı Kâğıt sanayicisinin kirizin yükünü azaltmak için şimdiden işten çıkarma ve üretime ara verme gibi yöntemlere başvurduğunu anlatan Sükan, şu görüşleri dile getirdi:"Şu anda birçok tesis üretimine ara vermiş durumda. Üretimi durdurmayı göze alamayanlar ise kapasitesini yarıya düşürürmenin yanı sıra çalışan sayısını azaltma ya da çalışanların ücretini yarıya düşürme gibi önlemler alıyor. Marmara Kâğıt olarak biz de Kurban Bayramı'nda üretimi durdurabiliriz. Ayrıca genel müdürden işçiye kadar tüm çalışanlarımızın ücretlerini yarıya düşürmüş durumdayız." Sektörde 10 bin kişinin istihdam edildiğini kaydeden Sükan, bu yılın sonunda yüzde 30 oranında küçülmenin kaçınılmaz olduğunu ve bu daralmanın 2009'da devam edeceğini söyledi. Avrupa durdu mamül fiyatları düştü Avrupa'daki hurda kâğıt fiyatlarının düşmesinin bazı firmalar açısından olumlu olduğunu söyleyen Kahramanamaraş Kâğıt Genel Müdür Yardımcısı Ahmet Taşçı ise "Bazı üreticiler Avrupa fiyatlarının düşmesini fırsat bilerek hammaddeyi daha ucuza almaya başladı. Aslında bu kriz ortamında birçok firmaya da iyi geldi. Fakat bu durum elinde stoku bulunan, kâğıt alımlarını daha önceden yapmış birçok firma için ise tam tersi bir durum ortaya çıkardı. Türkiye'de orta ve uzun vadede ithalat baskısının daha fazla hissedileceğini düşünüyorum. Sıkıntıya giren birçok firma olacak" diye konuştu. Avrupa'da hurda kâğıt fiyatlarınını düşmesinin sokaktaki vahşi toplayıcıları bile etkilediğini söyleyen Taşçı, "Topladıkları kâğıt pahalıya geliyor. Kimse bu kâğıda talep göstermeyince sokaktaki çocuklar bile iş yapamaz oldu" dedi. Selüloz ithalatçısı da zorda Hurda kâğıt fiyatlarındaki ani düşüşe karşın selüloz fiyatlarının 6 ay öncesine göre arttığını söyleyen Erdal Sükan, selülozdan kâğıt üreten üreticilerin sıkıntılarının had safhada olduğunu söyledi. Sükan bu konuya ilişkin de şu bilgileri verdi: "Bugüne kadar izlenen yanlış politikalar nedeniyle sektörde selüloz üretimi tamamen durdu. Türkiye'de sadece bir tek tesiste selüloz üretimi yapılıyor. Satılan SEKA fabrikalarının durumu ortada. 6 ay önce tonu 600 dolar olan selüloz şu anda 800 dolar. O günkü dolar ile bugünkü dolar kuru arasında fark ortada. Yıllardır selüloz üretimi için plantasyon ormanlarına ihtiyacımız var diyoruz. Duyan yok."