Avrupa Birliği ve Arap Birliği'nden ilk zirve
Mısır, Avrupa Birliği ve Arap Birliği'nin ilk ortak zirvesine ev sahipliği yapıyor. Suudi Arabistan'ın Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın katılmayacağı zirvenin gündeminde göç ve güvenlik gibi başlıklar bulunuyor.
Mısır, Avrupa Birliği ve Arap Ligi'ni bir araya getirecek ilk zirveye ev sahipliği yapıyor.
Mısır'ın Kızıl Deniz kıyısındaki Şarm el Şeyh kentinde bugün başlayan ve iki gün sürecek olan zirve, iki bölgesel birliğin göç, güvenlik ve iklim değişikliği gibi ortak stratejik önceliklerde işbirliğini artırmasını hedefliyor. Zirve sırasında ayrıca ekonomik kalkınma, Filistin sorunu ve Libya, Suriye ile Yemen'deki savaşlar masada olacak.
Avrupa'dan 20'den fazla hükümet lideri ve devlet başkanı zirveye katılıyor. Bu isimler arasında Almanya Başbakanı Angela Merkel ve İngiltere Başbakanı Theresa May de bulunuyor. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un zirvede yer almayacağı açıklandı.
Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından hakkında tutuklama kararı çıkarılan Sudan Devlet Başkanı Ömer el Beşir ve Suudi Arabistan'ın Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın zirveye katılmayacağının netleşmesinin ardından çoğu lider Mısır'daki toplantıda yer alma kararı aldı. Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın Suudi Arabistan'ın İstanbul başkonsolosluğunda öldürülmesinin ardından uluslararası toplumun baskısı altında olan Riyad yönetimini Kral Selman temsil edecek.
Hedef Rusya ve Çin'in etkisini azaltmak mı?
Zirve öncesi verilen mesajlarda Avrupa'nın güneydeki komşuları ile uzun vadeli bir angajman arayışına vurgu yapılıyor. Alman hükümet kaynakları, AB'nin daha güçlü küresel bir rol üstlenme isteğini göstermek istediğinin altını çiziyor. Reuters'a konuşan Alman kaynaklar, "Hedef dünyanın diğer bölgeleri ile diyalog başlatmak. Bununla Rusya ve Çin'in bölgedeki artan etkisi ile mücadele edilmek isteniyor" diyor.
Zirvede konuşulan başlıklardan biri de Birleşik Krallık'ın AB'den ayrılma süreci olan Brexit'te yaşanan tıkanıklık olacak. İngiltere Başbakanı Theresa May'in, Brüksel ile varılan Brexit anlaşmasında bazı değişiklikler yapılması amacıyla ikili görüşmeler yapması bekleniyor. AB ile varılan anlaşma İngiltere Parlamentosu'ndan onay alamamıştı.
Zirve öncesi Arap Birliği'nin eski Genel Sekreterlerinden Emir Musa'dan ise Arap ülkelerine bir çağrı geldi. Musa, "Eğer Arap cephesi kendisini güçsüzleştirirse, Avrupa kendi gündemini dayatır" değerlendirmesini yaptı.
Katar'la davetiye gerginliği
Arap Birliği'nin merkezinin bulunduğu Mısır, Suudi Arabistan'la birlikte birliğin iki ağır top ülkesini oluşturuyor.
Zirve öncesinde, Körfez ülkeleriyle kriz yaşayan Katar'la davet gerginliği yaşandı. Katar'a davet, Doha'da Mısır'ı temsil görevini üstlenen Yunanistan'ın elçilik binasına gönderildi. Katar bu durumun protokole aykırı olduğunu söylüyor.
Katar Dışişleri Bakanlığı'ndan bir yetkili tepkisini, "profesyonellik dışı davranış" sözü ile gösterdi, ancak zirveye katılacaklarını açıkladı. Mısır'ın aralarında olduğu Körfez ülkeleri, İran ile ilişkilerini gerekçe göstererek Katar ile diplomatik ilişkileri kesmişti.