AYM’den 10 yılda 29 bin hak ihlali kararı

AYM, 10 yıl önce Türkiye’de uygulamaya konulan bireysel başvuru sistemi kapsamında 29 bin hak ihlali kararına imza attı. İhlal kararlarının yüzde 60'ından fazlasını "makul sürede yargılanma hakkı" ihlalleri oluşturuyor.Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) bireysel başvuru sisteminin uygulanmaya başlandığı son 10 yılda 450 bin bireysel başvuru yapıldı. Bu başvurularda 29 bin ihlal kararı çıkarken, ihlal kararlarının yüzde 60’ı makul sürede yargılanma hakkına ilişkin oldu. 121 bin 977 başvuruda ise henüz bir karar verilmedi.Anayasa Mahkemesi, 23 Eylül 2012'de yürürlüğe konulan bireysel başvurulara ilişkin 10 yıllık istatistikleri açıkladı. Buna göre AYM’ye 2012'den 30 Eylül 2022 tarihine kadar yaklaşık 450 bin bireysel başvuru yapıldı. Bu başvuruların yüzde 73’ü, yani 328 bini karara bağlandı. Bunlardan 284 bin başvuru kabul edilemez bulundu. Kabul edilemez bulunan dosyalardan 72 bin 134’ü ise OHAL İnceleme Komisyonu kurulması üzerine başvuru yollarının tüketilmemiş olduğu gerekçesiyle verildi.10 yılda 29 bin hak ihlali kararıAnayasa Mahkemesi, karar verdiği başvurularda 29 bin 37 hak ihlali kararına imza attı. AYM’nin ihlal kararlarının yüzde 60,2'sini makul sürede yargılanma hakkı ihlalleri oluşturdu. Bu konuda yaklaşık 18 bin ihlal kararı verildi.İkinci sırada yüzde 10,6 oranıyla mülkiyet hakkı ihlalleri geldi. 3 bin 115 ihlal kararı mülkiyet hakkına ilişkin oldu.Adil yargılanma hakkı ihlali ise en çok ihlal çıkan 3.özgürlük alanı oldu. AYM adil yargılanma hakkına ilişkin 2 bin 914 ihlal kararı verdi. Bu toplam ihlal kararlarının yüzde 9,9’unu oluşturdu.2 bin 623 ifade özgürlüğü ihlaliTürkiye’de en çok ihlal edilen 4. özgürlük ise ifade özgürlüğü oldu. AYM’den ifade özgürlüğüne ilişkin 2 bin 623 ihlal kararı çıktı. Özel hayatın korunması hakkı, toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı, kötü muamele yasağı ihlalleri de en çok ihlal edilen özgürlükler arasında yer aldı.2022’de rekor başvuruÖte yandan yalnızca 2022’nin ilk 9 ayında AYM’ye 89 bin başvuru geldi. 2022 yılında bu başvurulara ilişkin 3 bin 227 hak ihlali kararı verildi. 2022, başvuru sayısıyla diğer yılları geride bıraktı. Darbe girişiminin olduğu 2016’da 80 bin başvuru yapılmıştı.