Anayasa Mahkemesi: Habere erişim engeli kararı ifade ve basın özgürlüğü ihlalidir

2015 yılında Şırnak’ta yapılan operasyonlar sırasında, Hacı Lokman Birlik'in öldürülüp panzerin arkasından iple bağlanarak sürüklendiğine yönelik görüntüleri yayınlayan BirGün haberine yönelik “erişim engeli” hakkında Anayasa Mahkemesi ihlal kararı verdi. Başbakanlık Güvenlik İşleri Genel Müdürlüğü ve Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’nın yazısı üzerine getirilen erişim engeli kararını değerlendiren Yüksek Mahkeme, ifade ve basın özgürlüğünün ihlal edildiğine karar verdi.

BirGün'ün haberine göre 2015 yılında verilen erişim engeli kararının ardından Gölbaşı Sulh Ceza Hakimliği’nin kararına yönelik itiraz, Ankara 7. Sulh Ceza Mahkemesi’nce reddedildi. Bunun üzerine AYM’ye yapılan başvuru, Genel Kurul gündemine alındı.

Olayla ilgili AYM’nin görüş istediği Adalet Bakanlığı, erişim engeli kararını, “Cesedin sürüklenmesi, terörün övülmesi için kullanıldı” iddiasını ortaya attı. Bakanlık, görüntülerin kamu yararı gereği yayından kaldırıldığını öne sürdü.

AYM: Erişim engeli bilgi alma ve verme özgürlüğüne müdahaledir

AYM raportörü tarafından hazırlanan raporda ise, ifade özgürlüğüne dikkat çekildi. İnternet haberciliğinin basının temel işlevini yerine getirdiği sürece basın özgürlüğü kapsamında değerlendirilmesi gerektiğine ilişkin kararları hatırlatan raportör, “İnternet sitelerine erişim engeli biçiminde getirilen her türlü kısıtlama, bilgi alma ve verme özgürlüğüne müdahale niteliğindedir. Bu adreste yer alan yayının içeriği ile sınırlama sebebi arasındaki ilişki ortaya konulamamıştır. Süresiz kısıtlamaların ifade ve basın özgürlüğü önünde orantısız müdahale teşkil edeceği açıktır. Yargısal makamlarca başvuruya konu habere erişimin engellenmesi şeklindeki kısıtlamanın zorunlu bir sosyal ihtiyacı karşıladığı ve demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun olduğu yeterli gerekçe ile gösterilememiştir” dedi.

"Süresiz kısıtlama orantısız müdahaledir"

AYM kararında, erişimin engellemesinin başka bir karara gerek duymaksızın sürekli hale getirilmesinin de basın ve ifade özgürlüğünü ihlal ettiği vurgulandı: “Üstelik somut olaydaki gibi daha sonra bir ceza soruşturması veya kovuşturması açıldığı bildirilmeyen ve dolayısıyla tedbir hakkında yeniden bir karar verilmeyen durumlarda kısıtlama sürekli hale gelmektedir. Bu şekilde süresiz kısıtlamaların ifade ve basın özgürlüğü önünde orantısız müdahale teşkil edeceği açıktır.”

Oy birliğiyle ihlal kararı

Bu raporun ardından toplanan AYM Genel Kurulu, oy birliği ile aldığı kararla, BirGün Gazetesi’ne yönelik erişim engeli kararının, Anayasa ile güvence altına alınan ifade ve basın özgürlüğünü ihlal ettiğine hükmetti. AYM ayrıca yargılama giderlerini Adalet Bakanlığı’nın ödemesine ve erişim engelinin kaldırılması için Gölbaşı Sulh Ceza Hakimliği’ne yazı gönderilmesine karar verdi.