Azerbaycan Haber Ajansı kriz yaratıyordu
T24 - Yıldız Yazıcıoğlu,Washington DC
Başbakan RecepTayyip Erdoğan’ın, akşam saatlerinde yüzündeki gülümseme vekeyifli tavrı dolayısıyla da Amerika ziyareti ve Başkan BarackObama ile görüşmesinden memnun ayrıldığı yorumlarıyapılırken, Ermenistan ile Türkiye ilişkilerinde en gergindiyalog Dışişleri Bakanı AhmetDavutoğlu ile Ermenistan DışişleriBakanı Eduard Nalbandyan arasında yaşandı. Kısa sürede iknakonuşmasıyla çözümlenen bu gerginliğe, Azerbaycan Haber Ajansıolan APA’dan kaynaklanan bir röportaj-haber neden oldu.
Başbakan Erdoğanve Başkan Obama arasında 45 dakikalık görüşmede, Türk tarafıbeklentilerini belli ölçüde karşılarken, İran’a yaptırımuygulanması konusunda ısrarlı tutumla yeniden karşılaştı. Buyöndeki tabloyu, Erdoğan’ın, Washington’dan ayrılışıöncesinde gazetecilere yaptığı açıklamada, Obama’nın 24Nisan’da “soykırım” ifadesini kullanıp kullanmayacağınailişkin soruya karşılık, “Böylebir şeyi şahsen ben beklemiyorum. Gerekli mesajlar zaten karşılıklıolarak alınmıştır diye düşünüyorum” sözleri açıkçaortaya koydu. Erdoğan’ın, Amerika’dan ayrılışı sırasındakigenel tavrına da yansıyan bir biçimde Türk tarafı, önemliölçüde bu ziyaretten hedeflerine ulaşmış olarak dönüşegeçti. Bu noktada özellikle Washington’a tekrar dönüşyaptıktan sonra Büyükelçi Namık Tan’ın, Başbakan Erdoğan’ınbu zirveye katılımını kesinleştirmek amacıyla Başkan Obama iletoplantılar sırasında tokalaşmaktan öte görüşme ayarlamaçabasını da vurgulamak gerekiyor. Büyükelçi Tan’ın dagirişimleriyle Obama’nın, Nükleer Güvenlik Zirvesi’nin ikigünü boyunca peş peşe yaptığı liderlerle görüşmetrafiğinde, Erdoğan’a zaman ayrıldı. Böylece Türk tarafı,Amerika’ya Erdoğan - Obama görüşmesi düzeyinde, AmerikanKongresi’ndeki Ermeni soykırımını tanıyan karar tasarısıgibi başlıklardaki rahatsızlıklarını en üst düzeyde iletti.
Normalleşme sürecindesıcak gelişme yok
Ermenistan ileTürkiye ilişkilerinde normalleşme sağlanması sürecindeki enönemli adımlardan birisi olan Zürih’te imzalanan protokollerinülke parlamentolarında onaylanması konusunda ise, bir takvimortaya konamadı. Bu normalleşme sürecindeki en önemli hedef olanTürkiye’nin Ermenistan sınırını açması hususunda, Erdoğan,Amerika’dan ayrılmadan önce de Azerbaycan’ı öne sürdü.T24’ün, “Sarkisyan,‘Türkiye bizimle ön koşulu koyan bir dille konuşamaz’şeklinde mesaj verdi. Acaba Türkiye-Ermenistan sınırıaçılabilecek mi?” sorusu üzerine Erdoğan, Ermenistan ileilişkilerde yakın gelecekte sıcak bir gelişme yaşanmayacağınıgösteren şu sözleri dile getirdi:
“İsviçre'de,Zürih'te yapılan toplantıda, orada imzalanan metinde ön koşulsuzifadesinin yanında çok önemli bir ifade var. Bölgesel barışıtesis etmek. Bu bölgesel barışı tesiste, Azerbaycan'ı bir kenaraitebilir misiniz? Azerbaycan da bu bölgesel barışın önemli birunsuru. Dolayısıyla Azerbaycan-Ermenistan arasındaki ihtilafınçözülmesi, tarafların bir mutabakata varması gerek.Azerbaycan-Ermenistan kapısının açılmasını ve bunun da bizimkapıların açılmasına vesile olacağını görmemiz lazım.”
APA’nın haberi geriçekildi
Ermenistan ileilişkilerde en azından “restleşme”görüntüsünü ortadan kaldıran bu Amerika ziyaretinde, AzerbaycanHaber Ajansı olan APA tarafından Bakan Davutoğlu ile yapılan birröportaj biçiminde yayımlanan sözler ise sıkıntı yarattı.Davutoğlu’nun, Yukarı Karabağ konusunda sarf ettiği ilerisürülen sözleri Azeri ve Ermeni internet sitelerine yansıyıncaikili görüşmeleri sırasında Ermenistan Dışişleri BakanıNalbandyan’ın tepki göstermesine neden oldu. Nalbandyan’ınözellikle bu röportajda, Davutoğlu’nun “Türk-Ermeniprotokollerinin imzalanma amaçlarından birisi de, işgal altındakiAzerbaycan topraklarının kurtarılmasıydı” gibi bir ifade sarfetmesinden rahatsız olduğu öğrenildi. Davutoğlu, böyle birröportajı bulunmadığını belirterek, Nalbandyan’ı ortada biryanlışlık bulunduğuna ikna etti.
APA haberidolayısıyla gergin başlayan Davutoğlu - Nalbandyan görüşmesisonrasında Dışişleri Bakanlığı, APA Haber Ajansı nezdindedevreye girerek Davutoğlu’nun sözleriymiş gibi sunulanröportajın yayından çekilmesini istedi. İlerleyen saatlerde,APA’nın internet sitesinde Davutoğlu röportajına yerverilmediği görüldü. Bu çerçevede, Türkiye – Ermenistanilişkilerinde “söz düellosu” şeklinde devam edecek yeni birgerginlik süreci başlamamış oldu.
ABD Dışişleri BakanıHillary Clinton’un dünkü öğle yemeği davetinde ise, yan yanaoturmak amacıyla başkalarıyla yerlerini değiştiren Davutoğlu veNalbandyan arasında sohbet havası yaşandığı kaydedildi. İkilimasada konuşurken, masadaki başka bir bakan “Bu işi buradaçözeceksiniz’’ diye laf atınca, Davutoğlu’nun “Üçüncütaraflar gölge etmezse çözüme bağlarız” dediği aktarıldı.Davutoğlu’nun, bu sözleriyle masadaki bakanlar düzeyinde dediğer ülkelere parlamentolar nezninde kararlar ile Türkiye –Ermenistan ilişkilerine müdahale edilmesinden duyduğu rahatsızlığışaka yollu vurguladığı belirtildi.
Son olarakTürkiye’nin, Amerika ile ilişkilerindebeklentisi doğrultusunda Obama yönetiminden yanıtlar aldığını;Ermenistan ile ise mevcut pozisyonları değiştirecek bir farklılıkyaratamadığını not düşmek mümkün görünüyor.