Azınlık okullarında 'soy kodu' fişlemesi sona eriyor
Gayrimüslim okullarına girmek isteyen öğrencilerin belirlenmesinde, devlet kayıtlarındaki ‘soy kodu’ uygulaması sona eriyor. Tepki çeken uygulamaya son verilmesi için bir genelge hazırlandı. Önümüzdeki günlerde Resmi Gazete’de yayımlanacak genelgeye göre, öğrenci kayıtlarına okul müdürleri karar verecek. Türkçe kültür derslerinin öğretmenleri de okullar tarafından MEB’e önerilecek. Agos’tan Uygar Gültekin ve Baruyr Kuyumcuyan’ın haberine göre, atamalar teklif listesine göre yapılacak.
Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı tarafından yayımlanan genelgeye göre, gayrimüslim okullarında her yıl sıkıntı yaratan ‘soy kodu’ uygulamasına son verildi. Bundan böyle, öğrenci kayıtlarına okul müdürleri karar verecek. Ayrıca, atamayla görev yapan Türkçe kültür dersleri için görev yapacak öğretmenleri de okul müdürleri önerecek. MEB, önerilen listeden atama yapacak ve başmüdür yardımcısı da yine bu listeden seçilecek.
Şimdiye kadar, gayrimüslim okullarında okumak isteyen öğrencilerin kayıtları okul tarafından alındıktan sonra, il milli eğitim müdürlüğüne gönderiliyordu. Kaydın kabul edilip edilmeyeceğine de milli eğitim müdürlüğü karar veriyordu.
İl milli eğitim müdürlüklerinin, öğrencinin gayrimüslim olup olmadığını, nüfus müdürlükleri aracılığıyla tespit ettiği ve Türkiye’de her vatandaşın devlet kayıtlarında soy koduna göre fişlendiği ortaya çıkmıştı. Patrikhaneler tarafından vaftizli olan çok sayıda öğrencinin kaydının reddedilmesinin de ‘soy koduna’ dayandığı anlaşılmıştı. Özellikle Müslümanlaştırılmış Ermenilerin çocukları, kayıtlarda ciddi sıkıntılar yaşıyorlardı.
Paylan, Bakan Avcı’ya görüştü
HDP İstanbul Milletvekili Garo Paylan, parlamentonun açılışında Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı’yla görüşerek, sorunun çözümü için yasal değişikliğe ihtiyaç olmadığını, genelgeyle çözüm bulunabileceğini aktardı. Görüşmenin ardından Bakan Avcı’nın talimatıyla, bakanlık bürokratları ile Paylan, ‘soy kodu’ uygulamasının çözümü ve Türkçe kültür derslerinin öğretmen atamalarıyla ilgili düzenleme için çalışma yaptı. Hazırlanan genelge, Bakan Avcı tarafından imzalandı.
Kayıt yetkisi müdürlere verilecek
Genelgeye göre, çocuklarını okula kayıt yaptırmak isteyen veliler, çocuklarının gayrimüslim olduğunu beyan eden bir dilekçeyle okula başvuracaklar. Kaydın yapılıp yapılamayacağına, okul müdürü karar verecek ve ‘soy kodu’ araştırması yapmayacak.
Atanacak öğretmenleri okullar önerecek
Gayrimüslim okullarında, Türkçe ve sosyal bilgiler öğretmenleri, Milli Eğitim tarafından atanıyor ve bu öğretmenlerden birisi, aynı zamanda başmüdür yardımcısı olarak görev yapıyordu.
Yeni genelgeye göre, il milli eğitim müdürlükleri, görevlendirmeler için duyuru yapacak. Ardından, Türkçe ve Türkçe kültür dersleri öğretmenleri, görev almak istedikleri gayrimüslim okullarının müdürlüklerine başvuracak. Okul müdürleri, öğretmenlere ilişkin teklif listesi hazırlayarak, bağlı oldukları il milli eğitim müdürlüğüne bildirecek. İl milli eğitim müdürlükleri de teklif edilen öğretmenler için çalışma izinlerini düzenleyip onaylanacak.
Yargı uygulamaya dur demişti
Soy kodu uygulamasını, Agos 2013 yılı Ağustos ayında ortaya çıkarmış, yurttaşların, etnik kökenlerine göre kodlandığı, Ermenilerin ‘soy kodu’nun ‘2’ olduğu anlaşılmıştı. Okul kaydı yapılmayan bir öğrencinin ailesi, uygulamayı mahkemeye taşımış ve mahkeme, uygulamanın hukuka aykırı olduğuna karar vermişti. Mevcut genelge, devlette ‘soy kodu’ kayıtlarının tutulmasına son vermiyor
Paylan: Büyük bir adım
Genelgeyle ilgili uzun süredir okul idareleriyle ve Milli Eğitim Bakanlığı’yla görüşmeler yapan HDP İstanbul Milletvekili Garo Paylan, genelgenin ‘devrim gibi’ olduğuna dikkat çekerek şunları söyledi: “Soy kodu meselesinde üç bakan eskittik. Kayıtlarda devletin ‘soy kodu’ araması meselesi, ciddi sorunlara yol açıyordu. Bazen annesi veya babası Ermeni okullarında okumuş olsalar bile, çocuklarını Ermeni okullarına kayıt ettiremeyen veliler oluyordu. Sayıları oldukça azalmış cemaatleriz. Artık iyice küçüldüğümüz için hepimiz birbirimizi tanırız. Bu yüzden konunun cemaatlere bırakılması ve yetkinin okul müdürlerine verilmesi talebimiz oldu.
‘İç tartışmaya dönecek’
5580 yazılı yasa, zaten sınırları açık şekilde belirliyor. Özel Okullar Yasası’nda, ‘Azınlık okullarında cemaat mensupları okur’ diye açık bir şekilde referans veriliyor. Cemaat mensuplarının belirlenmesi için okul müdürlerine yetki veren genelge, bu meseleyi bizim iç tartışmamıza dönüştürüyor. Patrikhanemizde kayıtlarımız var. Müdür bu kararı vermekte zorlanmayacaktır. Her yıl bu konuda sorun yaşayan üç veya beş vaka oluyordu. Ama bu konuda özerkliğimizi kazanmamız önemliydi. Artık insanların devletin kapısına gidip Ermeni olduğunu ispatlama yükümlülüğü ortadan kalkmıştır.
‘Ortak komisyon kurulabilir’
Müslümanlaştırılmış Ermeniler konusunda da, yasadaki cemaat mensubu ifadesinin dinî referansı işaret ettiği açıkça belli. Bu konuda müdürlerin üzerinden yükü almak için ortak bir komisyon kurulması söz konusu olabilir. Bu komisyon değerlendirmeleri yapar, görüş bildirir ve son kararı müdür verebilir.”