Bakan Çağlayan: 3,1 milyar dolarlık kazık yedik

Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, ekonomideki 6 aylık ihracat rakamlarını açıkladı. Buna göre, yılın ilk 6 ayında 46 bin 245 firma ihracat yaparken, 81 ilin 53'ünde ihracat artışı oldu, 28'inde ise gerileme görüldü. 146 ülkeye yapılan ihracatta artış olurken toplamda 233 ülkeye ihracat gerçekleştirildi.

Avrupa Birliği ülkelerini etkisi altına alan ekonomik krizden dolayı Türkiye'nin bölgeye yaptığı ihracat oranı yüzde 6,8 geriledi. İhracat oranına bağlı olarak 1. çeyrekte Türkiye ekonomisi yüzde 3,2 büyürken, ihracatta gerileme olmasaydı büyüme oranı yüzde 4,7'ye çıkacaktı.

Bakan Zafer Çağlayan, "Pariteye bağlı olarak ihracatta 3,1 milyar dolarlık kazık yemiş durumdayız” diye konuştu. Çağlayan enerji ithalatının 24,9 milyar dolardan 29,3 milyar dolara ulaştığını ve ihracat oranlarının Afrika'ya yüzde 45, Kuzey Amerikaya yüzde 33, Güney Amerika'ya yüzde 20, Ortadoğu'ya yüzde 52 düzeyinde arttığını ancak Avrupa Birliği ülkelerine yapılan ihracatta yüzde 6,8'lik bir gerileme olduğunu belirtti. 

Çağlayan, ekonominin 2012 yılı ilk yarı değerlendirmesine ilişkin düzenlenen basın toplantısında yaptığı konuşmada, yılın ilk yarısında 46 bin 245 firmanın ihracat yaptığını, 2011’in aynı döneminde bu sayının 43 bin 253 olduğunu belirterek, bu 6 aylık dönemdeki ihracatçı sayısının şimdiye kadar bütün yılların ilk yarısındaki sayıdan daha yüksek bir sayı olduğunu kaydetti.

Artık otobüsler suda gidecek!

İhracatçı sayısının artmasından son derece memnun olduğunu ifade eden Çağlayan, şunları söyledi: "Esas amacımız, ihracatımızın niteliğinin yükselmesi, katma değerinin artmasıdır. İlk 6 ayda 98 faslın tamamında ihracat yaptık. Toplam 70 fasılda ihracatımız artarken 28 fasılda gerileme yaşadık. Ocak-Haziran döneminde, en fazla ihracatı yapılan ilk 5 fasıl ve geçen yıla göre değişim oranlarına bakıldığında motorlu kara taşıtları, 8 milyar dolarla binde 1’lik bir düşüş yaşandı. İnciler, kıymetli taş ve metaller 6,8 milyar dolarlık bir ihracat rakamını yakaladı ve yüzde 318,4 artış var. Demir ve çelik 6 milyar dolarlık yüzde 6,3 artış yakaladı. Kazanlar, makineler 6 milyar doları yüzde 5,9 artışla yakaladı. Elektrikli makine ve cihazlar 4,7 milyar dolarlık bir rakamı yüzde 18,8 artışla elde etti. 81 ilimizin tamamı ihracat yaptı. 53 ilimizin ihracatı geçen yılın üzerine çıkmış durumda bulunuyor. 28 ilimizin ihracatında ise gerileme gördük.

Yılın ilk yarısında dünyanın 233 ülke ve bölgesine mal ihracatı yaptık. Bunların 146’sında ihracatımızda artış varken, 87’sine azalış gördük. Pazarımızın yüzde 59’unu oluşturan AB dışındaki bölgelere ihracatımız yüzde 33 arttı. Pazarımızın yüzde 39,6’sını oluşturan AB’ye ihracatımız yüzde 6,8 düştü ve sonuçta genel ihracatımız yüzde 13,4 arttı. Birincisi, ’bu oran geçmiş yıllardaki artışların gerisinde’ denebilir. Doğrudur, oran geçmiş yıllardaki ortalama artış hızının gerisinde fakat daha geniş bir perspektiften baktığımızda bu oranın dünyadaki pek çok ülkenin ihracat artış oranından yüksek olduğunu görebilirsiniz. Çin’de 6 aylık ihracat artış oranı yüzde 9,2, ABD’de yüzde 7,2’dir. AB’ye ihracatımız ilk 6 ayda yüzde 6,8 azaldı. Tabii ki bize has bir durum değil. AB’nin 6 aylık verileri henüz açıklanmadı ama 5 aylık verileri var. Buna göre 27 üyeli birliğin 21 üyesinin ithalatı azalıyor. AB’nin dünyadan ithalatı yüzde 4,6 azaldı. Pazarda bir küçülme var. Hal bu olunca bizim gibi başka ülkelerinde AB’ye ihracatı eski hızında gitmiyor.”

'3,1 milyar dolarlık kazık yemiş durumdayız'

Çağlayan, ”krizdeki AB’ye ihracatımız gerilememiş olsaydı, sadece ihracat artışı nedeniyle 1. çeyrek büyüme hızımız yüzde 3,2 yerine yüzde 4,7 olacaktı” diyerek, ”Avro Bölgesi’ndeki kriz nedeniyle avronun değer kaybetmesi ihracatımızı doğrudan etkiliyor. Haziran 2011’de 1,44 olan parite, Haziran 2012’de 1,25’e geriledi. Bu gerileme olmasaydı, avro cinsinden ihracatımız 35,5 milyar dolara değil, 38,6 milyar dolara karşılık gelecekti. Dolayısıyla, pariteye bağlı olarak ihracatımızda 3,1 milyar dolarlık kazık yemiş durumdayız” diye konuştu.

Altın ihracatı

Çağlayan, medyanın son günlerde altın ihracatı üzerine eğildiğini belirterek, şunları kaydetti: ”Ben bu konunun üzerinde bu kadar durulmasını çok da gerekli görmüyorum. Türkiye altın sayesinde ihracat yapan bir ülke değil. Tüm dünyaya 20 binden fazla ürün satıyoruz. Altın da diğer mallar gibi ihraç edilen ve bu ihracı da uluslararası sınıflandırmaya göre kaydedilen ve açıklanan bir mal. Geçen sene net ithalatçıydık, şimdi ihracat yapıyoruz. Son olarak şunu da özellikle söylemek isterim ki, altın hariç tutulduğunda ihracatımız geçen yıla göre yüzde 9,3 artmış durumda bulunuyor. Bu da gayet iyi bir oran. Bu yılın ilk yarısında AB’nin ihracatımızdaki payı 29,4 milyar dolar ile yüzde 39,6’ya geriledi. AB dışındaki ülkelerin 2011 yılının ilk yarısında ihracatımızdaki payı 34 milyar dolar ile yüzde 51,9’du. Bu yılın ilk yarısında ise 44,9 milyar dolar ihracat yaptık ve bu ülkelerin ihracatımız içindeki paylarını yüzde 60,4’e çıkardık. Bu dönemde Afrika ülkelerine yüzde 45, Asya ülkelerine yüzde 39, Kuzey-Orta ve Güney Amerika’ya yüzde 30 oranında ihracatımızı artırdık. Türk sanayicisi ve ihracatçısı bu dönemde gözle görülür ve takdire şayan bir hızla yeni pazarlara yöneldi.” Yeni pazarlara yönelinmesinin heyetlerle yaptıkları seyahatlerin etkisinin de olduğunu ifade eden Çağlayan, ”Pazar çeşitlendirmenin 2009, 2010, 2011 yıllarında ihracatımızı artırıcı etkisinin sırayla 10, 8,5 ve 9,5 milyar dolar ve 3 yıl toplamında 28 milyar dolar olduğunu tahmin ediyoruz” dedi.

'Petrol ve gazın uluslararası fiyatı ithalatı etkiliyor'

Çağlayan, 2010’da ve 2011’de ithalat rekor kırarken, bu artışın nedenlerini anlattığını anımsatarak, şunları aktardı: ”Yılın ilk yarısında mal ithalatımız 2011’in aynı dönemine göre yüzde 2,1 düşerek 119,7 milyar dolardan 117,2 milyar dolara indi. Yılın ilk altı ayında 225 ülke ve bölgeden ithalat yaptık. 109 ülke ve bölgeden ithalatımızda artış varken, 116’sında ise gerileme var. İlk yarıda 52 bin 188 adet firmamız ithalat yaptı. Geçen yıla göre, ithalat yapan firma sayısında çok düşük de olsa 145 adet azalma var. İlk 6 ayda 81 ilimizin tamamı ithalat yaptı. Bunların 31’inin ithalatı artarken, 50 ilimizin ithalatında gerileme oldu. İthalatı yapılan 98 faslın 30’unda artış yaşandı, 68 fasıldaki ithalatımız ise azaldı. 2011’in ilk 6 ayında 24,9 milyar dolar olan enerji ithalatımız, bu yılın ilk 6 ayında 29,3 milyar dolara yükseldi. Yani sadece bu kalemde 4,5 milyar dolarlık bir artış var. Bu artışın nedeni miktar olarak artış mı? Hayır. Bakın, ham petrol ithalatımız ilk 6 ayda 9,1 milyon ton oldu. Geçen yıl ise 8,8 milyon tondu. İthalatımızdaki yükseliş, petrol ve gazın uluslararası fiyatındaki artıştan kaynaklanıyor. ”

'Dış ticaret açığımız 8 aydır geriliyor'

Çağlayan, 2011 yılının ilk yarısında 54,2 milyar açık veren dış ticaret dengesinin, bu yılın ilk yarısında 42,7 milyar dolara düştüğünü hatırlatarak, dış ticaret açığında 11,5 milyar dolarlık azalma yaşandığını ve bunun 8,9 milyar dolarının ihracat artışından, 2,6 milyar dolarının ise ithalattaki azalıştan geldiğini kaydetti.

İhracatın ithalatı karşılama oranında da değişiklikler görüldüğünü ifade eden Çağlayan, şunları söyledi: ”2011 yılının ilk yarısında yüzde 54,8 olan ihracatın ithalatı karşılama oranını bu yılın ilk yarısı itibariyle yüzde 63,5’e çıkardık. Dış ticaret açığımız Kasım 2011’den bu yana 8 aydır geriliyor. Bunun hizmet ticaretindeki fazlayla birleşince, cari açığımızı azalttığını görüyoruz. 2012 yılı ilk 6 aylık dönemde 2011 yılına göre hizmet gelirlerimiz yüzde 1,6 oranında artarak 15,9 milyar dolara çıktı. Bu ilk 6 aylık veriler kapsamında şimdiye kadarki en yüksek hizmet ihracatı seviyesidir. Giderlerimiz ise yüzde 7 azalarak 9,6 milyar dolara geriledi. Bunun sonucunda hizmet ticaretinde fazlamız geçen yılın ilk 6 ayında 5,4 milyar dolar iken, bu yıl yüzde 15 artışla 6,3 milyar dolara yükseldi.

Turizmde gelirlerimiz, 100 milyon dolar azalarak 8 milyar 377 milyon dolara düştü. Bu düşüşte Suriye ve İran gibi siyasi gerilim olan ülkeler ile Almanya, İngiltere, Fransa gibi ekonomik sorunlar yaşayan ülkelerden gelen turist sayısındaki azalmanın payı var. Diğer taraftan turizm giderlerimiz 635 milyon dolar azaldığı için turizm dengemiz, geçen yıla göre 540 milyon dolar artışla 6,5 milyar dolar fazla verdi. 2011 ilk 6 ayına göre en çok artış gösteren hizmet ihracat kalemi inşaat hizmetleri oldu. İnşaat hizmetleri gelirlerimiz geçen yılın ilk altı ayına göre yüzde 80 artış göstererek, 281 milyon dolardan 503 milyon dolara yükseldi.”