16 Nisan'da yapılacak anayasa değişikliği referandumuna ilişkin yurt dışında düzenlenen ve Türkiyeli bakanların da konuşmacı olarak katılacağı etkinlikler, Hollanda, İsviçre ve Almanya'da iptal edildi.
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın Almanya’nın Gaggenau kentinde konuşmacı olarak katılacağı referandum etkinliği güvenlik ve altyapı gerekçesiyle belediye tarafından iptal edildi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun Hamburg'un Wilhelmsburg semtinde katılacağı referandum etkinliğinin iptal gerekçesi ise Wilhelmsburg'daki salonun yangın alarmındaki eksiklikler.
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Betül Sayan Kaya da, Almanya'da toplantısı iptal edilen bakanların arasında yerini aldı. Toplantının, salon izninin sadece pazar ve tatil günleri için geçerli olması ve belediyenin salon sahibini uyarması üzerine iptal edildiği öğrenildi. Kaya'nın Hollanda'daki toplantısı ise, AKP taraftarları ile bir araya geleceği salonun, 'başka bir gerekçe' ile kiralanması sonucu iptal edildi.
Son olarak Çavuşoğlu'nun uçuş iznini iptal eden Hollanda, gerekçe olarak "Türkiye'nin yaptırım uygulayacağına dair tehdidi"ni gösterdi. Çavuşoğlu'nun pazar günü İsviçre'de katılacağı referandum etkinliği de Zürih Havalimanı yakınlarındaki Hilton Oteli'nin aldığı karar nedeniyle iptal edilmişti.
Bekir Bozdağ, söz konusu iptallerin "Evet" oylarını engellemeye yönelik olduğunu iddia ederken, salonun güvenlik zafiyeti olduğu gerekçesiyle konuşmasına izin verilmeyen Mevlüt Çavuşoğlu ise 7 Mart'ta Almanya'ya giderek Türkiye Başkonsolosluğu’nun rezidansında konuştu. Bozdağ gibi Çavuşoğlu da, burada yaptığı konuşmasında "Evet" diyenlerin engellendiğini, "Hayır" diyenlere ise yardımcı olunduğunu savundu.
YSK'nın 15 Şubat 2017 tarihli 109 No’lu kararında ise şu ifadeler yer alıyordu:
"b) Mabetlerde, okullarda, kışla, karargâh, ordugâh gibi, askeri bina ve tesislerle askeri mahfillerde ve kamu hizmeti görülen diğer yerlerde, kapalı yer toplantısı yapılamayacağına (298/51-son). c) Yurt dışında ve gümrük kapılarında kapalı yerlerde propaganda yapılamayacağına karar verilmiştir."
Ekonomi Bakanı Zeybekci için yeni salon bulundu
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci'nin katılacağı referandum etkinliğinin Köln Belediyesi'nce iptalinin ardından Frechen kentinde yeni bir salon bulundu. Zeybekci, referandum kampanyasını Köln yakınlarındaki Frechen kentinde düğün, eğlence ve konferans etkinlikleri sunan Golden Palast şirketine ait salonda gerçekleştirdi.
Muhalefetten tepki
Almanya'daki iptallere muhalefet kanadından da tepki geldi. Eski CHP Genel Başkanı ve Antalya Milletvekili Deniz Baykal, Almanya'nın Filderstadt kentinde yarın yapacağı 'referandumda Hayır' konulu toplantıya katılmaktan vazgeçti. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, "Almanya Başbakanı yanlıştan dönüş yapmalı, gerilimi artıracak eylem ve adımlardan kaçınmalıdır. Sabır ve soğukkanlılıkla ilişkilerin düzeltilmesinin yolu aranmalıdır" derken, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğluda "Asla ve asla doğru değildir. Hem dünyaya demokrasi dersi verirsiniz hem bir partinin 2 bakanı konuşmak ister siz bu konuşmayı şu veya bu gerekçeyle yasaklarsınız. Asla doğru bulmuyoruz" ifadesini kullandı.
'Nazi' benzetmesi
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da Adalet Bakanı Bekir Bozdağ ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun Almanya'daki toplantılarına izin verilememesini şu sözlerle eleştirdi:
"Ey Almanya sizin demokrasiyle uzaktan yakından alakanız yok. Sizin uygulamalarınız geçmişteki Nazi uygulamalarından farklı değil. Bize demokrasi dersi vereceksiniz, gelince orada Türk Bakanı konuşturmayacaksınız. Bunları uluslararası toplu olarak dile getireceğiz. Dünyaya rezil rüsva edeceğiz."
Erdoğan'ın "Nazi" benzetmesi, iki ülke arasında Die Welt muhabiri Deniz Yücel'in tutuklanmasıyla başlayan gerginliği bir adım daha ileri taşıdı. Almanya Başbakanı Angela Merkel, "Nazi" benzetmesine tepki göstererek "Böyle yersiz açıklamaları ciddiye alıp yorum bile yapmak mümkün değil" dedi.
Hollanda, Çavuşoğlu'nun iniş iznini iptal etti
Son olarak Hollanda, Rotterdam'a gitmeye hazırlanan Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun uçuş izninin iptal edildiğini açıkladı. Çavuşoğlu'nun ziyaretiyle ilgili olarak Türk yetkililerle kabul edilebilir bir çözüm için görüşmeler yapıldığı ifade edilen açıklamada "Ancak Türkiye'nin yaptırım uygulayacağına dair tehdidi makul bir çözüm arayışını imkânsızlaştırdı. Bunun üzerine Hollanda iniş iznini iptal etti" dendi.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da, Çavuşoğlu'nun uçuş izninin güvenlik endişesi nedeniyle iptal edilmesine ilişkin olarak Hollanda'ya tepki gösterdi. "Hollanda, bir sıçrarsın iki sıçrarsın; oradaki vatandaşlarımız 16 Nisan'da tezgâhınızı bozacak" diyen Erdoğan, "Siz istediğiniz kadar Dışişleri Bakanımızın uçağını kaldırma. Bakalım senin uçakların bu ülkeye bundan sonra nasıl gelecek? Ben burada diplomasiyi konuşuyorum, vatandaşların uçaklarına bir şey diyemeyiz. Bunlar Nazi kalıntısı, bunlar faşist" diye konuştu.