BALIKESİR'DE MADENDE GRİZU PATLAMASI
Balıkesir'in Dursunbey İlçesi'nde bağlı Odaköy'de bulunan Şentaş Madencilik'e ait kömür ocağında meydana gelen grizu patlamasında ölen 13 madencinin, daha iyi bir hayat için yerin metrelerce altında soğuk ve karanlık galerilerde son bulan hayat hikayeleri yürekleri dağladı.Maden ocağında dün akşam meydana gelen facianın ardından, cenazeleri Dursunbey Soğuk Hava Deposu'na konan ölen madencilerin yaşam hikayeleri yürekleri burkuyor. Ölenlerden bazılarının iki ay önce Bursa'nın Mustafakemalpaşa İlçesi'ndeki ocakta meydana gelen patlamadan kurtulanlar olduğu ortaya çıktı.Kazada hayatını kaybedenlerden Vardiya Mühendisi Özgür Seçkin'in (33) aslen Manisa Somalı olduğu bugün ikindide ailesinin oturduğu Denizli’nin Serinhisar İlçesi’nde toprağa verileceği bildirildi. Diğer ölen madenciler İbrahim Saygılı (25), Mustafa Demirel (25), Bünyamin Tuncay (35) ve Süleyman Duman'ın (30) Dursunbey İlçesi'nde; Muammer Karaca (40) ve Engin Tanrıkulu (26) Bursa'nın Mustafakemalpaşa İlçesi'ne bağlı Yaylaçayır Köyünde; Ali Yaren (32), Serkan Aydın (21) ve İsmail Görlen (38) Dursunbey'e bağlı Kavacık'ta; Önder Kartepe (27) Dursunbey'e bağlı Göbül Köyü'nde; Celal Karakafa (39) Odaköy'de; Mehmet Özel'in (23) ise Dursunbey'e bağlı Mıcırlar'da toprağa verileceği öğrenildi. Gaz kaçağı var iddiasıGrizu patlamasında ölen işçilerden İbrahim Saygılı'nın ise asıl mesleğinin elektrikçilik olduğunu belirten ağabeyi Mustafa Saygılı, kardeşinin doğru dürüst para kazanamadığı için madende çalışmaya başladığını söyledi. Mustafa Saygılı, “Kardeşim son beş gündür ‘Ağabey, madende gaz kaçağı var. Çin malı malzemeler kullanıyorlar' diyordu” iddiasında bulundu.Bana Yasin okuyun Vefat eden işçilerden Süleyman Duman ise dün işe gitmeden önce ailesiyle helalleştiği ortaya çıktı. Yakınları Dursun'un ailesine “Hakkınızı helal edin. Benim için yasin okuyun” diyerek evden çıktığını anlattı.Kardeşi nişana gidince kurtulduÖlen işçilerden 2 çocuk babası Bünyamin Tuncay, yaklaşık iki yıldır kardeşi Ahmet Tuncay ile madende çalışıyordu. Aynı vardiyada çalışan iki kardeşten Bünyamin patlamada yaşamını yitirirken, nişan için Erzurum'a giden Ahmet faciadan kurtuldu.
Amcasını da grizuya kurban verdiÖlen işçi Serkan Aydın ise amcası Muzaffer Aydın ile aynı kaderi paylaştı. Amca Muzaffer Aydın 2006 yılında aynı ocakta meydana gelen patlamada vefat ettiği öğrenildi. Evlilik hazırlığı yapan ve üç ay sonra düğünü olduğu belirtilen Serkan Aydın daha iyi bir gelecek umuduyla girdiği karanlık galeriden bir daha çıkamadı.
Diğerleri
Faciada yaşamını yitiren Maden mühendisi Özgür Seçkin'in üç yıllık evli ve iki yaşında Emre adında bir oğlu olduğu bildirildi. Yine patlamada yaşamını yitiren Mustafa Demirel'in iki ay önce baba olmanın sevincini yaşadığı, kız babası olduğu öğrenildi.Ölenlerden Muammer Karaca ise iki ay önce Mustafakemalpaşa'daki maden faciasında azraile çalım atarken, bu kez kurtulamadı. Hayatını kaybeden işçilerden Mehmet Özer'in de 26 Mart'a düğün tarihi için gün aldığı belirtildi.
Durumu kötü
Balıkesir’in Dursunbey İlçesi’ne bağlı Odaköy’deki maden ocağında yaşanan grizu patlamasında ağır yaralanan işçilerden Ahmet Karaca (35), Denizli Devlet Hastanesi'ne getirildi. Kömür madeninden çıkarıldıktan sonra ambulansla Denizli Devlet Hastanesi Yanık Ünitesi'ne kaldırılan işçi Ahmet Karaca'nın sağlık durumunun ciddiyetini koruduğu öğrenildi. Grizu patlaması sonucu vücudunun yüzde 70'inde yanık meydana gelen Karaca'nın yanık ünitesindeki tedavisi sürüyor.
Kazada hayatını kaybeden 13 işçinin isimleri şöyle:İbrahim Saygılı, Muammer Karaca, Mustafa Demirel, Ali Yaran, Önder Kartefe, Celal Karakafa, Serkan Aydın, İsmail Görlen, Bünyamin Tuncay, Süleyman Duman, Mehmet Özel, Engin Tanrıkulu ile maden mühendisi Özgür Seçkin.
Vali HatipoğluBalıkesir Valisi Selahattin Hatipoğlu da yine NTV'ye yaptığı açıklamada, "Patlama, Dursunbey'e yakın bir kömür ocağında meydana geldi. 46 işçinin çalıştığı bir vardiyaydı. Çalışanların önemli bir kısmı olay yerine uzak oldukları için kendi imkanlarıyla çıkmış. Şirketin kendi çalışanları da çalışmaları yapmış.Hastaneye intikal eden işçilerden 5 tanesinin vefat ettiği haberi geldi. Son olarak da 12 kişinin cesedi çıkarıldı. Toplamda 13 kişiyi kaybettik. Yaralılardan ciddi olanlar Balıkesir'e sevk edilirken, diğer yaralılar Dursunbey Devlet Hastanesi'nde tedavi altında" ifadelerini kullandı.
Bakan Dinçer Balıkesir'deÖte yandan patlamanın olduğu maden ocağına giden Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Ömer Dinçer, Balıkesir Valisi Yılmaz Arslan'dan olayla ilgili bilgi aldı.
Madencinin kabusu: Grizu
Kömür madenlerindeki galerilerde bulunabilen metan gazının belirlişartlar oluştuğunda patlaması durumunda ortamın genişliğine göresıcaklık 1850-2650 santigrat dereceye ulaşabiliyor.Zonguldak'ta taş kömürü üretiminin başladığı yıl olarak kabul edilen1848'den bugüne kadar ocaklarda yaşanan kazalarda 4 bini aşkınmadencinin öldüğü havzada, işçilerin hayatını kaybetmesine en fazlagöçük ve grizu neden oluyor.Jeolojik devirlerde kömür oluşumu sırasında meydana gelen, havaylayüzde 4-15 oranında karışmasıyla da patlama riski bulunan metangazının, 1983 ve 1992'de infilakıyla 366 işçinin hayatını kaybettiğiTürkiye Taşkömürü Kurumu’nda, bilgisayarlı izleme ve kontrolsistemleriyle ocak atmosferi izlenerek, ani gaz konsantrasyonuyükselmelerinin kazalara yol açmaması için gerekli önlemler alınıyor.Maden ocaklarındaki bilgisayarlı gaz izleme ve kontrol sistemleriyle,ani gaz boşalmaları dışında patlamaların önüne geçilebiliyor.Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği GenelMüdürlüğü’nün ''Madenlerde Grizu Tehlikesi'' başlığıyla hazırladığıbroşürde, madenlerde kaza sonucu en fazla ölümün grizu patlamalarındaoluştuğu belirtildi.Grizu patlaması sırasında ortamın genişliğine göre sıcaklığın 1850-2650santigrat dereceye ulaşabildiği anlatılan broşürde, şu bilgilere yerverildi:''Metan zehirli olmamakla birlikte, maden havzasında oksijen oranınıyüzde 12'nin altına düşürecek kadar yoğunsa boğucu özellikgöstermektedir. Grizu patlaması, madende yüzde 4-15 metan bulunduğudurumlarda gerçekleşebilir. Metan patlaması yeterli miktarda oksijeninve patlayıcı gazın bir araya gelerek tutuşturucu kaynakla temasısonrası gerçekleşir. Tutuşturma kaynakları açık ateş, fazla ısınanyüzeyler, sürtünme ve elektrikle oluşan kıvılcımlar olabilir.''
Metan birikimi nasıl önlenir?Broşürde, metan birikiminin önlenmesi için yapılması gerekenler şöyle sıralandı:Grizulu madenlerde doğal havalandırma yerine mekanik havalandırma yapılmalı.Ortamdaki metanın tahliyesini sağlamaya yeterli havanın geçişine imkan verecek kesitte taban, tavan yolları oluşturulmalıdır.Çalışma alanında havalandırma doğal havalandırmayla aynı yönde yapılmalı ve ters havalandırmadan kaçınılmalıdır.Maden, içerideki havanın dışarıya çıkacağı şekilde emici fanla havalandırılmalıdır.Üretim panoları ana havalandırma sistemine bağlanmalıdır.Havalandırma kapıları düzgün ve sağlam kurulmalıdır.Hava kaçakları minimum seviyeye indirilmelidir.Sistematik ölçümlerle havalandırma ve gaz emisyonu takip edilmelidir.
İlk 2 saat önemli
TTK İş Güvenliği Uzmanı Maden Mühendisi Erdinç Günay'ın ''Yeraltı Madenİşletmeciliğinde Tahlisiyecilik'' konulu araştırmasına göre deocaklarda kömür ve gaz degajı (uzaklaştırılması), grizu, kömür tozupatlaması ve ocak yangınları gibi olumsuz durumlarda olaylara müdahalezamanı önem taşıyor.Grizu infilakıyla yer altındaki metan yok olduğundan, bu gazın yenidenbirikerek ikinci patlama riski oluşturmaması için geçmesi gereken süredoğrultusunda, ilk 2 saat kurtarma ekiplerinin en güvenliçalışabileceği zamanı oluşturuyor.''Altın saat'' olarak nitelendirilen zaman diliminde kazazedelerincanlı kurtarılma ihtimali yüksek olduğundan özel maden işletmelerindede tahlisiye ekipleri kurulması önem arz ediyor.
Yer altı madenciliği: Ağır ve zor meslek
Maden Mühendisleri Odası Zonguldak Şube Başkanı Erdoğan Kaymakçı,Balıkesir'in Dursunbey ilçesine bağlı Odaköy'de 13 kişinin yaşamınıyitirdiği grizu faciasından büyük üzüntü duyduklarını söyledi.Madenciliğin dünyanın en zor mesleği olduğuna dikkati çeken Kaymakçı, şöyle dedi:''Yer altı madenciliği, gelişmiş kömür endüstrilerine sahip ülkelerdebile çalışma ortamı en ağır ve zor meslekler arasında yer almaktadır.Çalışanların sağlığının yanı sıra iş güvenliği konularında alınacakönlemleri iş kazalarını en aza indirgenmesini sağlayacaktır.Dursunbey'deki ocakta gerekli önlemlerin alındığı belirtiliyor.Madencilerin eğitimine de gerekli özen gösterildiğini öğrendik. Bunarağmen kazaya yol açan nedenler incelemelerin ardından ortayaçıkacaktır. Maden ocaklarındaki faciaları önlemek için gerekliönlemlerin bütün alınması ve gaz ölçümlerinin sürekli yapılmasıönemlidir. Havalandırma da iyi çalışacak. Bunların ihmal edilmemesifaciaları önleyecektir.''
54 yılda 2 bin 687 madenci öldüTürkiye Taşkömürü Kurumu Genel Müdürlüğü istatistik verilerindenderlediği bilgiye göre, kömür ocaklarında 1955-2009 yılları arasındakiiş kazalarında 2 bin 687 işçi öldü.
Balıkesir'in Dursunbey ilçesine bağlı Odaköy'de 13 kişinin yaşamınıyitirdiği grizu patlamasının en büyükleri, Zonguldak'taki TürkiyeTaşkömürü Kurumu (TTK) ocaklarında yaşandı.TTK Genel Müdürlüğü istatistik verilerinden derlediği bilgiye göre,kömür ocaklarında 1955-2009 yılları arasındaki iş kazalarında 2 bin 687işçi öldü, 326 bin 321 işçi yaralandı.Bu yıllarda kuruma bağlı müessese müdürlüklerinden Kozlu, Armutçuk,Amasra, Karadon ve Üzülmez kömür ocaklarında ''göçük, grizu ve kömürpatlaması, karbonmonoksit zehirlenmesi ile metan gazı ve karbondioksitboğulmaları'' gibi kazalar oldu.Verilere göre, Kozlu üretim bölgesinde 1992'de 263 madencinin hayatınıkaybettiği grizu faciası, Türkiye'de en fazla can kaybı yaşanan işkazası olarak tarihe geçti.Aynı yıl grizunun yanı sıra diğer kazalarla 277 işçi yaşamını yitirdi, 5 bin 214 işçi de yaralandı.Havza madenlerinde saptanabilen en eski ölümlü iş kazası 1875'de, AhmetAğa adlı kişinin hayatını kaybettiği kaza olarak kayıtlara geçti.Taşkömürü kurumunda 2009'daki kazalarda 5 işçi öldü, 2 bin 657 işçiyaralandı. Kentteki özel kömür ocaklarında 2003-2009 arasında 41 işçiyaşamını yitirdi, kaçak ocaklarda da 2005-2009 arasında 22 kişihayatını kaybetti.