Taner Yıldız: Kuraklık nedeniyle barajlarda üretilen elektrik azalacak

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, "Mart ve nisan ayındaki yağmurların da beklediğimiz oranda gerçekleşmediğini gördük. Bakalım önümüzdeki aylarda artış olursa ne ala, yoksa barajlarımızda üretilecek elektriğimizin daha da azalacağını ne yazık ki söylemek durumundayım" dedi.

Bakan Yıldız, Bursa Ticaret ve Sanayi Odası heyetini Bakanlıkta kabulünün ardından basın mensuplarının sorularını yanıtladı. Yıldız, Gazprom Yönetim Kurulu Başkan Vekili Aleksandr Medvedev ile bugünkü Bakanlar Kurulu toplantısının ardından bir araya geleceklerini belirterek, "Gündem maddeleri (Rusya'dan gelen doğal gazda indirim talebi ve Güney Akım'ın Türkiye üzerinden geçişi) tabii ki konuşulacak. Bu arada basında çıkan bazı haberler 'indirim bizim için söz konusu değildir' denmiş. Ama bunları birinci ağızdan karşılıklı konuşarak ciddi bir seviyede bunları yapıyor olmamız lazım. Sağ olsunlar Gazprom yetkilileri de bu konuda son derece hassaslar. Şu ana kadar yaptığımız anlaşmalar, sözleşmeler Türkiye'ye böyle bir revizyon hakkını doğuruyor. Bunu tabii ki konuşacağız. Aynı zamanda Ukrayna krizinin Türkiye'ye yansımaları ne olur, bunları detaylı olarak konuşacağız. Rusya'dan daha fazla gaz alabilmemizin imkanları araştırılacak, uygun fiyatlarla ve özel sektör. Bunun altını çizerek söylüyorum, eğer bu şartlar doğarsa Türkiye artan büyüme rakamlarını bu şekliyle karşılamaya çalışacaktır" dedi.

Bakan Yıldız, Medvedev ile görüşmesinde ayrıca bölgenin durumu, Türkiye yatırımları ve doğal gaz depolama alanlarını da ele alacaklarını belirterek, Güney Akım konusunda Rusya'nın taleplerini değerlendireceklerini, kendilerinin herhangi bir talepleri bulunmadığını vurguladı.

Rusya'dan doğal gaza ne kadarlık bir indirim istenileceğinin sorulması üzerine Yıldız, "Uluslararası fiyattan ve AB üyesi bir kısım ülkelerle yapılan mukayeseden kaynaklanacak. Şu anda herhangi bir rakam telaffuz etmemiz doğru olmaz ama kendileriyle bu konuyu biraz da uzun bir süreçte konuşacağız gibi geliyor" diye konuştu.

Yıldız, Rusya'dan talep edilecek indirim oranını açıklamasının müzakereleri olumsuz  etkileyeceğini dile getirerek, karar oluştuktan sonra açıklayabileceklerini bildirdi.

Tanklarımızın dolmasıyla dünya pazarlarına çıkartmak zorunda kalırız'

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Başbakanı Neçirvan Barzani, merkezi Bağdat hükumetiyle yaşanan petrol sevkıyatı ve bütçe krizine ilişkin, "Bugüne kadar çok sabrettik ve tahammül gösterdik. Ancak bunun da bir sınırının olduğunu herkes bilmelidir" açıklamasının değerlendirmesinin istenmesi üzerine Yıldız, şunları söyledi:

"Çok dalgalı bir süreç geçirdiğimizi söylemem lazım Bağdat ile Erbil arasında. Zaman zaman çok yakınlaşan, zaman zaman da mesafenin ciddi oranda uzaklaştığı bir süreci hep beraber izliyoruz. Petrol Irak'ın petrolü. Bunu üretecek olan Iraklı kardeşlerimiz. Sonuçta oradan üretilecek petrol iletilecek. Biz her zaman şunu söylüyoruz: 'Üretilirse iletiriz, iletilirse dünya pazarlarına çıkar ve satılır'. Ama bu petrolün gelmesi ve tanklarımızın dolmasıyla beraber biz bunları dünya pazarlarına çıkartmak zorunda kalırız. Depolarda, tanklarda  bekleyecek hali yok. Benim ümidim şudur ki Sayın Luaibi buraya geldiğinde, Merkezi Irak Hükümetinin Petrol Bakanı, son derece yumuşak ve itidalli mesajlar vermişti. Kendi aralarında günlük en az 100 bin varil olmak kaydıyla böyle bir ticaretin başlayabileceğini söylemişlerdi. Biz bu cümleyi asıl alırız ve dünya pazarlarına sunulmasını artık düşünüyoruz."

‘Kuzey Irak sözleşmelerinde gaz da var’

Başka bir soru üzerine, Irak doğal gazının 30 nisan sonrasında dünya piyasalarına açılmasının zor göründüğünü de kaydeden Yıldız, "Çünkü oradaki üretilen miktarın öncelikle Irak'ın iç ihtiyaçlarına kullanacaklarını, daha sonra dünya piyasalarına sunacaklarını söylediler. Bizim Kuzey Irak ile yaptığımız sözleşmelerin içerisinde tabii ki Irak gazı da bulunuyor. Çünkü Türkiye her zaman açık ve şeffaf bir şekilde doğal gaz kaynaklarını ve doğal gaz kaynakları bulunan ülkelerin sayısını artırmak istiyor ve yanı başımızdaki böyle bir önemli bir kaynağa da kayıtsız kalmamayı düşünüyor. Ben 30 Nisan seçimleri sonrasında böyle bir üretimin hızlı bir şekilde oluşabileceği kanaatinde değilim. Biraz daha zamana ihtiyaç var" ifadelerini kullandı.

Bakan Yıldız, Irak petrolünün ne zaman dünya piyasalarına arz edileceğinin sorulması üzerine, "1,5 milyon varil civarında tanklar doldu. 1 milyon varil civarında şu anda boşluk var. 2,5 milyon varile ulaştığında bu sevkıyat yapılmaya başlanacak" diye konuştu.

Kerkük-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattının Irak tarafında bir kısım saldırılar nedeniyle çalışamaz halde olduğunu anlatan Yıldız, bunun Irak'ın kaybı olduğuna vurgu yaptı.

Başka bir soruyu yanıtlarken de Yıldız, Rusya ile yapacakları görüşmelerde gerek Batı hattı, gerek Mavi Akım konularının ele alınacağını dile getirerek, Mavi Akım'da yıllık 16 milyar metreküplük akışı olduğunu ve bu hatta küçük tadilatlarla miktarın 19 milyar metreküpe çıkarılabileceğini belirtti. Yıldız, Prensipte Rusya Federasyonu ile anlaştıklarını, doğal gazın özel sektör ve uygun fiyatlarla Türkiye'ye girmesine yönelik yeni bir kontrat imzalanabileceğini ifade etti.

‘Uranyum zenginleştirmesi gündemde değil'

Bakan Yıldız, başka bir basın mensubunun Sinop'ta inşa edilecek nükleer güç santrali anlaşması kapsamında Türkiye'de uranyum zenginleştirmesi yapılabilmesine imkan sağlayan bir düzenlemenin Japon Parlamentosundan geçirilmeye hazırlanıldığı yönünde haberler hatırlatılarak, "İlerde böyle bir üretimin yapılabilmesinin önünü açmak için yeterli mi?" sorusu üzerine, kaydetti:

"Türkiye'nin uranyum zenginleştirmesi ile alakalı bugün gündeminde herhangi bir madde bulunmamaktadır. Ancak Türkiye'nin geleceğini, büyüyen yapısını hiçbir şekilde sınırlandıracak bir anlaşmaya Türkiye imza atmıyor. 20 yıl, 30 yıl sonrası ile alakalı muhtemel gelişmelere bizler herhangi bir sınır koyamayız. Bu yüzden Japonya ile nükleer enerjinin barışçıl amaçlarla kullanılmasına dönük anlaşma şunu söylüyor: Her iki tarafın da rıza göstermesi halinde bir tadilatla beraber imza altına alınabilecek bir maddeden bahsediyoruz. Gerek Japonya meclisi, gerek TBMM'nin onaylayacağı bu anlaşma herhangi bir uranyum zenginleştirilmesini kapsamıyor. O maddenin bulunması şarta bağlı. O madde ola ki ilerde gerçekleştirilecek olursa, her iki ülkenin meclisinin de buna karar vermesi ve aynı zamanda bununla alakalı anlaşmada tadilat yapılması şartı var. Biz bugünün gündem maddesi olmayan bir konuda Türkiye'yi sınırlandırmak istemediğimiz için bu madde konulmuştur ama bugünün gündem maddesi değildir."

‘Türkiye'nin Kuzey Irak ile yeni bir anlaşma yapma ihtimali yok’

Bakan Yıldız, başka bir soru üzerine, İran doğal gazında indirim için tahkim kararı beklendiğini, daha fazla doğal gaz almak istediklerini söyledi.  İran'dan 400 megavata kadar elektrik alabilecek altyapının hazır olduğunu da bildiren Yıldız, şöyle konuştu:

"Bu Türkiye'nin o bölgelerde muhtemel ki önümüzdeki yaz kuraklıktan kaynaklanan elektrik üretiminde bir kısım kısıtlar olursa buradan bunların bir kısmını telafi etmeyi düşünüyoruz. Aynı telafi etmeyi düşündüğümüz miktar muhtemelen Gürcistan için de geçerli. Suyumuz olursa biz orada elektrik üretiyoruz. Yağmur yağmaz, kar yağmazsa suyumuz olmaz, suyumuz olmazsa da istediğimiz oranda elektrik üretemiyoruz. Özellikle Doğ Anadolu  ve Güney Doğu Anadolu bölgelerimizde bulunan rezervuarlı, havuzlu barajlarının seviyelerinin bu yıl düşük olduğunu gördük. Özellikle mart ve nisan ayındaki yağmurların da beklediğimiz oranda gerçekleşmediğini gördük. Bakalım önümüzdeki aylarda artış olursa ne ala, yoksa barajlarımızda üretilecek elektriğimizin daha da azalacağını ne yazık ki söylemek durumundayım."

Türkiye'nin çift taraflı hatla zaman zaman elektrik ithal ederken, zaman zaman da ihraç ettiğine dikkati çekti.

Bakan Yıldız, Barzani'nin açıklamalarına ilişkin başka bir soruya "Aralarındaki her sert söylemin özellikle Bağdat ve Erbil ilişkilerini olumsuz manada etkilediğini görüyoruz. Bizim temennimiz odur ki Irak bir bütündür, tek bir söylemde bulunsunlar. Türkiye'nin Kuzey Irak ile yeni bir anlaşma yapma ihtimali yoktur. Ama Kuzey Irak ile Türkiye özel hukuk hükümlerine tabii şirketler aracılığıyla yeni sözleşme yapabilirler. Şu ana kadar yaptığımız gibi bundan sonra da yapabilirler" yanıtını verdi.