'İstikrar İçin Diyalog' sloganıyla düzenlenen dörtlü Şam Zirvesi başladı. Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad'ın ev sahipliğinde düzenlenen, Suriye ile Lübnan ve İsrail arasındaki ilişkilerin görüşüleceği zirveye, AB, Arap Birliği ve Körfez İşbirliği Teşkilatı ile kurumsal ilişkisi bulanan Türkiye'yi temsilen Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, AB Dönem Başkanı Fransa'nın Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ve Körfez İşbirliği Teşkilatı adına Katar Emiri Şeyh Hamad bin Halife el Tani katılıyor. Zirvenin düzenlendiği Halk Sarayı'na gelen Başbakan Erdoğan'ı Halk Sarayı'na gelişinde Suriye Devlet Başkanı Esad karşıladı. Erdoğan ve Sarkozy, zirvenin gerçekleşeceği salona sohbet ederek girdiler. Zirvede, Başbakan Erdoğan'a, Dışişleri Bakanı Ali Babacan ile Dış Politika Başdanışmanı Ahmet Davutoğlu eşlik ediyor. Esad, zirve öncesinde yaptığı kısa açıklamada, Suriye ile İsrail arasındaki barış süreci ve sınırların belirlenmesiyle ilgili Türk tarafına 6 maddelik bir öneri verdiklerini bildirdi. Esad, açıklamasında, "Buna İsrail'in cevabını bekliyoruz. Bunun cevabı, doğrudan müzakerelere geçilmesi ve doğrudan müzakerelerin geleceği için önemli'' dedi.
Türkiye'nin arabuluculuğu Bu arada Suriye lideri Esad, Suriye ile İsrail arasındaki aracılı görüşmelerin İsrail'in başmüzakerecisi istifa ettiği için ertelendiğini belirtti. Esad, Fransa - Suriye - Türkiye - Katar zirvesinin başında yaptığı açıklamada, dün iki ülke arasındaki aracılı görüşmelerin beşinci turunun yapılması gerektiğini, ancak İsrailli müzakerecinin istifası nedeniyle bu turun yapılamadığını söyledi. Beşşar Esad, ülkesinin bu görüşmelerin sona ermesini istemediğini de açıkça ifade etti, ancak gelecek turun ne zaman yapılacağını açıklamadı. Batılı diplomatlar da İsrail Başbakanı Ehud Olmert'in istifa edeceğini açıklaması ülkenin nasıl temsil edilebileceğine ilişkin yasal sorunlara yol açtığı için, İsrail'in Türkiye'ye heyet gönderemediğini belirtti. Türkiye'nin nezaretinde yapılan Suriye-İsrail aracılı görüşmeleri mayıs ayında başlamıştı.
Sarkozy: Türkiye'ye minnetarız AB Dönem Başkanı Fransa'nın Devlet Başkanı Nicolas Sarkozy de, Avrupa'nın İsrail ile Suriye arasındaki dolaylı müzakerelere arabuluculuk eden Türkiye'ye minnettar olduğunu söyledi. Şam'da basın toplantısında konuşan Sarkozy, "(Suriye) Devlet Başkanı Beşşar Esad'a da söylediğim gibi, Fransa, Türkiye'nin İsrail ile Suriye arasındaki dolaylı görüşmeler konusunda gösterdiği çabayı desteklemekte" dedi. Sarkozy, "Türkler müthiş bir iş çıkardı. Bu, doğrudan müzakerelerle sonuçlanmalı. Giriştiği bu eylem nedeniyle bütün Avrupa Türkiye'ye minnettardır" ifadesini kullandı. Fransız lideri, doğrudan müzakerelerin başlaması halinde Fransa'nın bu müzakerelere siyasi, diplomatik, askeri ve ekonomik bakımdan destek vermeye hazır olduğunu da söyledi.
Lübnan'daki adımlar olumluSuriye Devlet Başkanı Beşşar Esad, Lübnan'da atılan son adımlardan memnun olduklarını belirtti. Esad, dörtlü zirvenin sonunda yaptığı konuşmada, bu konuda Katar'ın rolünü çok önemsediklerini, Lübnan konusunda artık bir diyalog kapısının açılmış olduğunu ve bu sorunun diyalogla çözülmesi gerektiğini ifade etti.
Beşşar Esad, zirvenin başındaki konuşmasında da Lübnan'da durumun hala hassas olduğuna işaret ederek, ülkenin kuzeyindeki Trablusşam'da istikrarsızlığı teşvik eden dış destekli "aşırı güçlerden" endişe ettiğini bildirdi. Lübnan'ın kuzeyindeki Trablusşam'da Alevilerle Sünniler arasında çıkan çatışmalarda haziran ayından bu yana 22 kişi yaşamını yitirmişti.
Türkiye'nin Kafkas önerisi önemli
Zirvenin sonundaki konuşmasında, toplantıda Filistin konusunun da gündeme geldiğini ve bunun gibi önemli bir konuda uluslararası desteğe ihtiyaç olunduğunu söyleyen Esad, kalıcı barış sağlanabilmesi için hükümetlerden önce halklar arasında barış sağlanabilmesi gerektiğini kaydetti. Esad, İran'ın nükleer çalışmalarıyla ilgili sorunu da ele aldıklarını, bu soruna barışçıl bir çözüm beklediklerini ifade etti.
Kafkaslar'ın da gündeme geldiğini ve sadece Orta Doğu değil, Kafkaslar gibi dünyanın çeşitli ihtilaflı bölgelerindeki durumu görüştüklerini belirten Esad, bu sıcak çatışmaların Soğuk Savaştan sonra belirli ihtilafları tetikleyebileceğini, yeni bir Soğuk Savaşın olmaması için barışın hüküm sürmesi gerektiğini kaydetti. Esad, bu çerçevede Türkiye'nin Kafkasya ile ilgili platform önerisini önemli bulduklarını bildirdi.
Darfur ve Irak konularını da ele aldıklarını belirten Esad, Irak'ta siyasi sürece desteklerini yinelediklerini ve istikrarı engelleyen sorunlara çözüm bulunmasını arzu ettiklerini kaydetti.
