'Başbakan, boş kâğıda imzayı basmış; doğalgaza ve sigaraya zam yolda'

Güngör Uras

(Milliyet - 23 Eylül 2012)

Fakirin vergisi arttı, zammın devamı yarın!

Maliye Bakanı uzun süredir, “Bütçe açık verdi. Ne yapsak ki” diyerek konuşuyordu. Bu filmi daha önce görenler ise, “KDV ve ÖTV zammı kapıda” diyerek bekleyişe geçmişti.

Dün Resmi Gazete’de yayınlanan karar metninden anlaşıldığı kadarı ile Bakanlar Kurulu’nun tüm üyeleri, başta Başbakan, boş kâğıda imzayı basmışlar. “İlişikteki kararın yürürlüğe konulmasını” karara bağlamışlar. “İlişikteki karar” dün sabahı yürürlüğe girdi. Özet ile “zam” sürpriz olmadı!

Ben ilk otomobilim VW tosbağayı 1960’ların başında almıştım. Harp darp görmüş rahmetli babam, haftasonu yaklaşırken beni uyarırdı: “Oğlum... Cumartesiden önce otomobilinin deposunu doldur. Burası Türkiye... Benzine zam gelir...” derdi. Bizde hükümetler kötü haberleri hafta sonu açıklar ki, cumartesi-pazar halk alışsın!  

Enflasyona etkisi ne?

* Benzin, motorin ve LPG'nin vergi tutarı litre başına 30 kuruş artırıldı. Bu zam maliyetleri artırır, fırsatçılara olur olmaz mal ve hizmete zam yapma fırsatı yaratır.

* Alkollü içeçeklerde-bira dahil- ÖTV artırıldı. Akşamcılar hapı yuttu. Ağzına içki koymayan muhterem kardeşlerimiz “Oh olsun!” diyecek.

* Motor silindir hacmi 1600 cc'yi geçmeyen araçların (Dikkat buyurunuz lüks-pahalı araçların değil, çoğu içeride üretilen alt gelir grubunun satın aldığı araçların) ÖTV oranı yüzde 37'den yüzde 40'a çıkarıldı.

Garanti Yatırım’dan iktisatçı Gizem Öztok Altınsaç’ın hesaplamalarına göre,

Alkollü içeçeklerdeki fiyat artışı enflasyonu çok düşük 0.44 puan n Benzin zammı enflasyonu en düşük 0.43 puan n Motorlu taşıtlardaki zam ise enflasyonu en düşük 0.15 puan artıracak.

ÖTV zamları bütünü ile enflasyonu toplam 0.62 puan yukarıya itecek. Zam oranlarını değerlendiren piyasa uzmanları,

*Eylül ayı enflasyon tahminini önceki yüzde 0.8 seviyesinden yüzde 1.4’e yükseltiler. 2012 sonu enflasyon beklentisi ise yüzde 6.5 seviyesinden yüzde 7’ye yükseltildi.

Bu durumda, Merkez Bankası’nın yüzde 5’lik enflasyon hedefinden uzaklaşılıyor.

Kaldı ki, yılsonunda veya en geç 2013 yılı başında sigaraya da zam gelecek. Tapu harcının  binde 20’ye yükseltilmesinin enflasyona etkisi olmayacak. Bu, konut yap-satçıları ile konut alacakları üzecek bir karar.

Sezar’ın hakkını Sezar’a verelim. Hükümetin işi zor. Bütçe açığı büyüdü. Bu fotoğrafın görünen yüzü. Bir de görünmeyen yüzü var. Terör ile mücadele “bedava” mı?

Bu durumda hükümetin iki alternatifi var:

* Ya vergilere zam yapılacak,

* Ya da bütçe açığı borçlanılarak kapatılacak.

Açığa aldırmamak, ne kadar büyük olur ise o kadar borçlanarak açığı kapatmak bugün için  kolay, yarın için faturası ağır bir karar. Hükümet kolaya gidecek yerde zoru tercih ediyor.

Bütçeye gelir sağlamak için vergileri artırıyor.  

Zengin mi, fakir mi?

Vergi zammı gündeme geldiğinde hükümetin önünde gene iki alternatif vardır:

* Vergi zenginden mi?

* Fakirden mi alınacak?

Zenginin vergisi gelir, kurumlar vergisidir. Faiz vergisi, mali işlemler vergisidir. Zenginin vergisini artırmak için vergi kanunlarını değiştirmek gerekir. Bu hem zaman alır hem de hükümetler zenginin vergisini artırmaktan korkarlar. Bu iş çok patırtı gürültü çıkarır.

Kolayı kararname ile fakirin vergisini artırmaktır. Fakirin sesi çıkmaz. Biraz homurdanır. Sonra zammı sineye çeker. KDV ve ÖTV gibi vergilere fakirin vergisi denilir. Çünkü bunlar tüketimden alınan vergilerdir. Fakirin geliri azdır. Tamamı tüketime gider. Zenginin tüketimi azdır. Ne kadar zengin olur ise olsun fakir kadar KDV ve ÖTV öder.

Fakirin tüketiminin vergisini artırmanın bir başka avantajı daha vardır. Vergiye zam yapıldığının ertesinde vergi geliri artar. Halbuki zenginlerin gelir ve kurumlar vergisi artırılsa, getirisi bir yıl sonranın bütçesine yama olur.

  Hepimize hayırlı olsun

Şeytanın avukatlığını yapmak kimseye yakışmaz. Ama görünen köy de kılavuz istemez.

* Doğalgaza ve sigaraya da zam yapılacak. Hükümet bu zamları yapmaya mecbur.

* Bizde benzin, mazot, içki sigara zammının parasal etkisinden çok psikolojik etkisi ekonomiyi üzer. Bu zamlar (1) Halkı devamlı zam bekleyişine sokar. (2) Bu zamlar öncelikle ulaşım hizmetlerinde, tarım maliyetlerinde, sanayin ana girdilerinde önemli ölçüde fiyat artışlarının kapısını açar.

“Eleştirmek kolay. Hükümet ne yapabilirdi?” denilebilir. El cevap: (1) Araçlarda ÖTV artışı, üst gelir grubunun satın aldığı araçlara kaydırılabilirdi. (2) Tapu harcı zammında, binaların metrekaresine göre farklılık yapılabilirdi. (3) Bu yılın özelliği nedeniyle gelir ve kurumlar vergisinde, bir defa ve de vergi dilimlerine göre farklı uygulanacak bir ek vergi imkanı düşünülebilirdi.

Her ne ise... Olan olmuştur. Yazılanlar hiçbir işe yaramaz. Zamlar vatana millete hayırlı olsun.