Başbakan Merkel Balkanlar'da

Almanya Başbakanı Angela Merkel'in çarşamba gününden itibaren ziyaret edeceği Balkan ülkeleri pek sık ‘kara delik' ya da ‘Avrupa'nın körbağırsağı' olarak da adlandırılır. Birçok siyasi ve ekonomik problemle boğuşan Batı Balkan ülkeleri Avrupa Birliği üyeliği için sırasının gelmesini bekliyor. Yolsuzluk, yüksek işsizlik ve siyasi elitlerin otoriter yönetim tarzı Sırbistan, Bosna-Hersek, Makedonya, Karadağ, Arnavutluk ve Kosova'nın ortak özellikleri. Anketler AB'nin bu ülkelerdeki çekiciliğini kaybetmekte olduğunu gösteriyor. Bunda AB Komisyonu'nun önümüzdeki beş yılda üye alınmayacağını açıklaması da rol oynuyor.

Jeopolitik manevra mı?

Balkanlar yüzyıllardır Avrupa'nın barut fıçısı olarak adlandırılır. Bu mecaz Moskova ile batı arasındaki gerginlik nedeniyle güncellik kazandı. Bundan bir yıl önce bir Alman gazetesi, ‘tarihten kalma kötü ruhların tesirindeki Batı Balkanların, Rusya ve ABD'nin değil ama Avrupa'nın çok şey kaybedebileceği kırılganlığa yatkın bir yan cephe' olduğunu yazmıştı.

Almanya Başbakanı Merkel, Rusya'nın balkanlar üzerindeki nüfuzunu kırmak istiyor. Almanya Federal Cumhuriyeti Meclisi'nin AB işleri komisyonunun başkanı Gunther Krichbaum, DW'ye verdiği demeçte, ‘Balkan ülkeleri kendi iradeleriyle hareket edebilmeli. Avrupa Birliği'nin değerleri Rusya'nın ve Sayın Putin'in savunduğu değerlerden farklıdır' dedi.

AB üyeliğini hak etmek kolay olmayacak

‘Merkel'in bu ziyaretle Balkanların AB ve Almanya için ne kadar önemli olduğunu ve Avrupa'nın Balkan ülkelerinin çapası sayıldığını Rusya, Çin ve hatta Türkiye'ye göstermek istediğini' söyleyen Bilim ve Politika Vakfı'nın Brüksel temsilcisi Dujan Relyiç, Yunanistan krizi yüzünden Güneydoğu Avrupa'nın yatırımcıyı ürkütme tehlikesinin bulunduğunu belirtti. Relyiç, Bayan Merkel'in bu izlenimi silebileceğini ve Sırbistan'ın tam üyelik müzakereleri için AB'den yeşil ışık beklediğini sözlerine ekledi.

Üç yıl önce resmen üye adayı statüsü alan Sırbistan Kosova ile arasındaki ihtilaf yüzünden ertelenen müzakerelere başlanmasını istiyor.

Gunther Krichbaum, AB üyeliği için Almanya'nın örnek öğrencisi olmaya çalışan Sırbistan'ın Kosova ile anlaşma imzaladığını ancak anlaşmanın uygulanmasında pürüz çıktığını belirti ve ‘İkinci bir Kıbrıs, yani toprak ihtilafı çözülmemiş bir AB üyesi istemiyoruz. Sırbistan birinci faslın açılmasına büyük siyasi önem atfediyor ama biz AB üyeliği için tam hazırlıklı olunmasına önem veririz' dedi.

Eski ve yeni sorunlar

Bosna-Hersek ile AB arasındaki yakınlaşma da tekliyor. AB'nin istikrar anlaşmasını mart ayında onaylamasına rağmen Saraybosna parlamentosu anayasa değişikliğini bekletiyor. Tıkanıklık 20 yıl önce eski Yugoslavya savaşını sona erdiren Dayton antlaşmasının her kararın üç halk topluluğunun da onayıyla alınmasını öngören maddesinden kaynaklanıyor.

Angela Merkel'in Tiran'daki temaslarının Belgrad ve Saraybosna'daki kadar çetin geçmesi beklenmiyor. Merkel'den Arnavutluk Başbakanı Edi Rama'ya, Arnavutluk'un dışında, Kosova ile kısmen Sırbistan, Karadağ, Makedonya ve Yunanistan topraklarını da içeren ‘Büyük Arnavutluk' projesini artık zikretmemesini tembih etmesi bekleniyor. Arnavutluk başbakanıyla Angela Merkel arasındaki görüşmede, iltica hakkı tanınması mümkün olmadığı halde Almanya'ya akın eden Arnavutların durumu da ele alınacak.