Belgesel sinemacılardan polisin görüntü almayı engelleyen genelgesine karşı 199 imzalı açıklama
Belgesel Sinemacılar Birliği, polislerin müdahaleleri esnasında görüntü alınmasını engelleyen Emniyet Genel Müdürlüğü genelgesine karşı açıklama yayımladı. 199 kişinin imzaladığı basın açıklamasında, bu genelgeyle polisin şiddetinin artacağı ve belgelenemediği için cezasızlığın önlenemeyeceğine dikkat çekildi.
Herkesin haberleşme ve yayım araçlarından yararlanma hakkına sahip olduğunun belirtildiği açıklama şöyle:
“Emniyet Genel Müdürlüğü imzalı 27 Nisan 2021 tarihli bir genelge ile görevi başındaki polisin ses ve görüntü kaydının alınmasının özel hayatın gizliliğini ihlal ve kişisel verilerin hukuka aykırı olarak işlenmesi ve paylaşılması anlamına geleceği ileri sürülerek; bu durumlarda ses ve görüntü kaydı alanlara 'fırsat verilmemesi, eylemin niteliğine göre kayıt alan kişilerin engellenmesi ve hatta adli işlem yapılması gerektiği' hususunda kolluk personeli görevlendiriliyor.
Bunun ne anlama geldiğini çok iyi biliyoruz. Biz belgeselciler, aktivistler, gazeteciler ve belgesel fotoğrafçılar olarak her şeyden önce belgelemek için sıklıkla kameramızı olaylara yönlendiriyoruz. Hiçbir eylemde çekim yapılamaz olursa yani kameralarımız yoksa polisin şiddetinin artacağını, belgelenemediği için bu tür durumlardaki cezasızlığın önlenemeyeceğini ön görmek güç değil. Dünya, kolluk kuvvetlerinin şiddetini azaltmak ve kontrol altında tutmak amacıyla, caydırıcı olması umularak polis kameralarından elde edilen görüntülerin dahi herhangi bir izne ihtiyaç duyulmadan kamunun erişimine açılmasını tartışırken biz aksini amaçladığı aşikar olan bu uygulamayı kabul etmiyoruz.”
Anayasa ve hukuka aykırı
Her şeyden önce 'Kişisel verilerin korunması ilkesi', kamusal alanda kamu gücünü kullanma yetkisi olan kolluk kuvvetleri için uygulanabilir nitelikte değildir. Bu genelge bu hali ile anayasaya ve kanunlara aykırılık içeriyor. Anayasa bir bütün olarak ele alınır ve anayasanın 26. (Düşünceyi Açıklama ve Yayma Hürriyeti), 27. (Bilim ve Sanat Hürriyeti) ve 28. (Basın Hürriyeti) maddeleri varken ‘genelge ile ifade özgürlüğü engellenemez. Basın yayın araçları suç aleti değildir. Herkes haberleşme ve yayım araçlarından yararlanma hakkına sahiptir. Halkın haber alma ve olaylar hakkında bilgi ve kanaat sahibi olması hakkı vardır. Kimsenin görüş edinme hakkı sınırlandırılamaz. Kaldı ki yukarıda belirttiğimiz gibi özel hayatın gizliliği ve kişisel verilerin korunması ilkesi esasen kamusal alanda kamu gücünü kullananları gözetmek amacıyla uygulanan bir ilke değildir.
Sonuç olarak bu nitelikteki bir genelge; olası bir polis şiddetinin örtbas edilmesi için ve hatta böyle bir şiddetin teşvik edilmesine neden olabilecek (kamera kaydının engellenmesi ve görüntü almak isteyen meslektaşlarımızın anayasal hakları yok sayılarak gözaltına alınmasına ortam hazırlayacak) özelliktedir ve hukuka aykırıdır. Kişisel verilerin korunması hakkının gerekçesi olarak sunulamaz. Tüm bu nedenlerle Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından paylaşılan bu genelge bizim açımızdan yok hükmündedir. Buradayız ve kayıttayız.” (Evrensel)