Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Türkiye Bankalar Birliği’nin toplantısında bir dizi örtülü mesaj verdi. Banka genel müdürleri anladı, peki halk?Albayrak ne dedi, ne demek istedi? Yorumsuz bir meal yazısı...
NE DEDİ?
“Bankaların özkaynak kârlılığı yüzde 11’lerde, güzel bir oran… Sermaye yeterlilik oranı da yüzde 18.6 ile yüzde 8 olan yasal oranın oldukça üzerinde. Donuk alacakların oranı, aldığımız önlemlerle gerileyerek yüzde 4.6 seviyesine indi.”
NE DEMEK İSTEDİ?
Biz sizden kredi vermenizi istedikçe, “Ama bilançom bozulur” diye bahane üretiyorsunuz. Bilançolarınız şu anda maşallah sağlıklı, kredilerin bir kısmı batsa bile sizi çok fazla etkilemez. Zaten bilançoda bazı kalemler bozulunca biz müdahale edip koşulları gevşetiyoruz. Bana, “Kredi verirsem bilançom bozulur” bahanesiyle gelmeyin.
***
NE DEDİ?
“Türkiye bir ekonomik değişim ve dönüşüm sürecinden geçiyor. Yeni bir dönem. Bu süreçte iki temel hedefimiz var: Finansal istikrar ve güvenliğimizi güçlendirmek. İkincisi yüksek katmadeğerli üretimle ihracatı ve istihdamı artırmak. Sizlerden ülkemizin kalkınma hedefleriyle daha uyumlu bir bankacılık yapmanızı bekliyoruz.”
NE DEMEK İSTEDİ?
Eski çamlar bardak oldu, bugünkü ekonomi politikası Ali Babacan’ın çerçevesini çizdiği ekonomi politikası değil. Artık temel önceliğimiz yerli ve milli üretim. Bunun için Türkiye ekonomisinin dünya ile bağlarını zayıflatmayı bile göze aldık. Nitekim binlerce ürüne yüzde 30’luk gümrük vergisi koyduk. Siz de bu hedeflere ayak uydurmak zorundasınız. Biz nasıl gümrük vergileriyle yerli şirketleri destekliyorsak siz de kredi vererek destekleyeceksiniz.
***
NE DEDİ?
“Sizler ülkemizin kaynaklarını toplamak ve bu kaynakları ekonomiye aktarma konusunda çok stratejik bir görev üstleniyorsunuz. Milli bir şuurla hareket etmenizi bekliyoruz. Tüm bu kaynakları ithalatın ve Hazine ürünlerinin değil yerli üretimin finansmanına ve istihdamı artıracak yatırımlara yönlendirmenizi bekliyoruz. Tüketimde ithal ürünler yerine yerli ürünlerin tercih edileceği bir finansman modeli uygulayın. İthalatın zorlaşacağını daha önce de söyledim.”
NE DEMEK İSTEDİ?
Geçmişteki gibi iPhone, Volkswagen alan vatandaşa kredi dağıtıp risksiz yoldan para kazanmak yok. Bunun yerine, riski göze alıp KOBİ’lere, esnafa kredi dağıtmanızı bekliyoruz. Yoksa işsizlik aldı başını gidiyor...
***
NE DEDİ?
“Geçenlerde yerli markalı bir tartı aldım, altına baktım yabancı olduğunu gördüm. Büyük gruplar yurtdışında üretim yaptırıyor, burada yerli marka gibi satıyor. Bu ürünlerin tümünü Türkiye’de üretmeniz lazım. Bankaların ithal ürünlerin ikamesine destek verecek yatırımlara finansman desteği sağlaması gerekiyor.”
NE DEMEK İSTEDİ?
Yurtdışında fason üretim yaptırıp burada kendi markasıyla satan büyük şirketler yerine A’dan Z’ye içeride üretim yapan küçük şirketlere kredi verin. “Riskli, krediyi batırır” diye küçük şirketlere burun kıvırmayın...
***
NE DEDİ?“ZK oranları, AR rasyosu…”
NE DEMEK İSTEDİ?Zorunlu karşılık oranları, aktif rasyosu…
***
NE DEDİ?“İhtiyacı olmayan firmalara kredi verildiğini duyuyorum. Verdiğiniz kredilerin spekülatif yatırımlarda kullanılmamasına dikkat etmeniz lazım.”
NE DEMEK İSTEDİ?Şirketlere daha çok kredi verin diye “aktif rasyosu” diye bir oran getirdik, siz onun arkasından dolanmayı tercih ettiniz. Rasyonuz tutsun diye krediye ihtiyacı olmayan büyük müşterilerinize zorla kredi veriyorsunuz. Onlar da yatırım yapmak yerine parayı götürüp borsaya, konuta yatırıyor. Büyüklere değil küçüklere kredi verin.
***
NE DEDİ?“Devletimiz şu anda Cumhuriyet tarihinde görülmemiş bir seviyede piyasa gözetim kabiliyetine ulaştı.”
NE DEMEK İSTEDİ?Yaptığınız her işlemi dijital olarak takip ediyoruz. Banka koridorlarında neler konuşulduğunu biliyoruz. Yanlış yapmayın, nefesimiz ensenizde.
***
NE DEDİ?“Kredilerin yeniden yapılandırılmasının bir an önce hızlandırılması lazım. Müşterilerinizin ödeme kapasitesine göre yeniden yapılandırma yapmak lazım.”
NE DEMEK İSTEDİ?Borcunu ödeyemeyen şirketlerden vadeyi uzatmak için, “Senin batma riskin var” diye anasının nikahını istiyorsunuz. Adamlara kolaylık gösterin.
***
NE DEDİ?“Sorunlu firmalara ait alacakların aktarılacağı bir varlık yönetim şirketi için çalışmalarınızı sürdürdüğünüzü biliyoruz. Şeffaf bir yapı ortaya koyarsanız devlet olarak destek veririz.”
NE DEMEK İSTEDİ?Bankaların batırdığı kredileri 2001 Krizindeki gibi devletin kurtarmasını beklemeyin. Asıl yük sizin sırtınızda olsun, ben vergi indirimiyle, vs. ile destek vereyim.