BES fonlarında kriz rekabeti

Beşinci yılını tamamlayan bireysel emeklilikte yeni fonlar ve el değiştirmelerle rekabet zirve yaptı. Getiri sıralamasına Garanti ve AvivaSA fonları damga vurdu. Pazar payında onlara Anadolu Hayat ve Yapı Kredi Emeklilik de katıldı.Tüm yatırımcılar açısından olduğu gibi 2003’te faaliyet başlayan bireysel emeklilik sistemi için de 2008 yılı oldukça sıkıntılı geçti. Fakat bireysel emeklilik fonları genel itibariyle 2008’i fon pazarının diğer yatırım araçlarına göre daha iyi tamamladı. En az bir yıl dolaşımda olan 101 bireysel emeklilik fonunun 73 tanesinin bireysel emeklilik müşterisine pozitif getiri sağlarken, 28 bireysel emeklilik fonu yılı kayıpla kapatarak yatırımcısını üzdü. En yüksek getiri sağlayan bireysel emeklilik fonu, yıllık yüzde 36.70 oranında kazanç getiren Garanti Emeklilik’in Gelir Amaçlı Uluslararası Borçlanma Araçları Fonu oldu. Onu Ak Emeklilik ve Aviva Hayat Emeklilik’in birleşerek güçbirliğini oluşturduğu AvivaSA’nın dolar bazlı Gelir Amaçlı Kamu Borçlanma Araçları Fonu yüzde 33.50 getiriyle izledi. Yine Garanti Emeklilik’in yüzde 32.74 getiri sağlayan dövi bazlı Gelir Amaçlı Kamu Borçlanma Araçları Fonu üçüncü sırada yer alırken, AvivaSA’nın Gelir Amaçlı Uluslararası Borçlanma Araçları Fonu yüzde 30.36 getiriyle dördüncü, Oyak Emeklilik’in Gelir Amaçlı Esnek Fonu yüzde 30.28 getiriyle beşinci sırada yer aldı. En fazla hayal kırıklığı yaşatan bireysel emeklilik fonları ise yüzde 51.39 kayıpla Fortis Emeklilik’in, yüzde 49.26 kayıpla Başak Groupama’nın, yüzde 48.97 kayıpla Garanti Emeklilik’in büyüme amaçlı hisse senedi bazlı fonları oldu. Fon büyüklüğünde AvivaSA Bireysel emeklilik fonları pazarında yılı lider bitiren ise portföy büyüklüğünde AvivaSA Emeklilik’ti. 19 fonunda 1 milyar 441 milyon 556 bin 355 YTL portföy değeriyle pazarın yüzde 22.52’sini ele geçiren AvivaSA, fonlarında 947 bin 721 adet yatırımcıya ulaştı. 19.07 pazar payı elde etti. Onu 1 milyar 347 milyon 512 bin 950 YTL portföy değeri, 906 bin 405 yatırımcı sayısıyla Anadolu Hayat Emeklilik izledi. Anadolu Hayat’ın pazar payları ise portföy büyüklüğü ve yatırımcı sayısına göre sırasıyla yüzde 21.05 ve yüzde 18.24 oldu. Yapı Kredi Emeklilik portföy büyüklüğüne göre yüzde 14.78, yatırımcı sayısına göre ise yüzde 16.27’lik payıyla üçüncü olurken, onu portföy büyüklüğüne göre yüzde 14.02 ve yatırımcı sayısına göre yüzde 14.58 pazar payıyla Garanti Emeklilik izledi. Buna karşılık toplam katılımcı sayısında Anadolu Hayat’ın liderliği sürdü. Anadolu Hayat 374 bin 841 katılımcıya ulaşırken, onu 336 bin 695 katılımcı ile Garanti Emeklilik izledi. AivaSA ise 277 bin 21 katılımcıyla üçüncü oldu. Yapı Kredi’ye Koç desteği Bireysel emeklilik pazarındaki bu çetin rekabetin bu fonların yönetildiği pazarda da oldukça ilginç bir yansıması vardı. Normalde bireysel emeklilik pazarının ilk iki sırasını Akbank ve İş Bankası ile organik bağı olan bireysel emeklilik şirketleri paylaşırken, fonları yöneten portföy yöneticileri arasında Yapı Kredi Portföy’ün öne çıktığı dikkat çekti. Yönettiği bireysel emeklilik portföyü büyüklüğüne göre Ak Portföy yüzde 22.52 payıyla zirvede yer aldı. Fakat onu bu defa 11 bireysel emeklilik fonuna sahip olmasına karşılık 22 fonu birden yöneten Yapı Kredi Portföy yüzde 19.78’lik pazar payıyla izledi. Yine Yapı Kredi Portföy yatırımcı sayısı bakımından pazarın yüzde 19.14’ünün portföyünü yöneterek bu alanda liderliğe sahip oldu. Yapı Kredi Portföy’e zirveyi getirense bireysel emeklilik fonlarını ayrı olarak ihraç eden, fakat fonların yönetimini Yapı Kredi’ye bırakan Koç Allianz Hayat ve Emeklilik oldu. Portföy büyüklüğü bakımından üçüncü sırada İş Portföy, dördüncü sırada Garanti Portföy, beşinci sırada ise Vakıf Portföy yer aldı. Yatırımcı sayısı bakımından ikinci sıradaki Akbank’ı, üçüncü sırada İş Portföy, dördüncü sırada Garanti Portföy, beşinci sırada ise ING Portföy yer aldı. Rekabet yeniden başlıyor Bu arada kimi uzmanlara göre bireysel emeklilik sektöründeki rekabet aslında bundan sonra hız kazanmaya başlayacak. 2008’in temmuz ayında sadece 11 bireysel emeklilik şirketi ve 105 bireysel emeklilik fonunun faaliyet gösterdiği sektörde, Deniz Emeklilik’in de Hazine’den onay almasıyla şir sayısı 13’e, fon sayısı da en az 120’ye ulaşacak. Ankara Emeklilik’in Aegon Emeklilik olması, Aviva ile Ak Emeklilik’in birleşmesi, Ergo İsviçre Emeklilik’in fon kurması ve potaya Deniz Emeklilik’in de girmesiyle sektörde kağıtların yeniden dağıtıldığı ve özellikle sıralamanın dördüncü sırasından itibaren çok zorlu bir rekabet başlayabileceğine dikkat çekiliyor. Sigortayı bireysel kredi daralması vurdu Anadolu Hayat Emeklilik Genel Müdürü Mete Uğurlu, hayat sigortalarındaki asıl büyümeyi bankaların kredi verirken teminat olarak istediği kredi destek sigortalarının sağladığını, bireysel kredilerin daralmasıyla hayat sigortası sektörünün de darbe yediğini söyledi. ‘’Son aylarda bir yavaşlama ve krizin etkilerini görüyoruz. Sadece girişlerde değil tahsilatlarda da bir takım negatif hususlar var. Bu yıl bireysel emeklilikte geçen yıla yakın bir performans bekliyorum. Hayat branşındaki performans, tamamen bankaların bireysel kredideki performanslarına paralel bir seyir gösterecek’’ diyen Uğurlu, bireysel emeklilik sisteminde katılımcı sayısının 1 milyon 735 bine, fon büyüklüğünün ise 6.3 milyar YTL’ye ulaştığını söyledi. Uğurlu’nun verdiği bilgiye göre, 375 bin katılımcı ile yüzde 21.6 pazar payına sahip olan Anadolu Hayat’ın, fon büyüklüğündeki pazar payı ise 1 milyar 308 milyon ile yüzde 20.74 seviyesinde gerçekleşti. Geçen yıl sisteme giren taze paranın 1.5 milyar YTL civarında olduğuna dikkat çeken Uğurlu, menkul yatırım fonlarının nominal büyüklüğü düşerken, bireysel emeklilik fonlarının süratle büyüdüğüne işaret etti. Sistemin, Birikimli Hayat sigortasından devreden müşterileri ile ilk emeklilerini vermeye başladığını hatırlatan Uğurlu, şu anda emekli olan 351 kişiden, 215’inin Anadolu Hayat müşterisi olduğunu, emekli sayısının bu yıl 3 bin 500’e, 2015’te ise 74 bine ulaşacağının tahmin edildiğini bildirdi.