Beş soruda El Bab operasyonu
Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) Fırat Kalkanı operasyonu kapsamında IŞİD ile dün gün içinde yaşanan çatışmalarda bir askerin hayatını kaybettiğini ve beş askerin de hafif yaralandığını duyurdu. TSK ayrıca Türkiye tarafından desteklenen dört Suriyeli muhalifin öldüğünü ve 25'inin de yaralandığını açıkladı.
TSK'dan dün yapılan başka bir açıklamadaysa 'Suriye rejim güçlerince gerçekleştirildiği düşünülen' hava saldırısında üç Türk askerinin yaşamını yitirdiği bildirilmişti. Bu Türkiye'nin Ağustos ayında başlayan operasyonda Suriyeli rejim güçlerine verdiği ilk kayıptı.
Türkiye'nin saldırıya karşılık vereceğini duyurmasının ardından TSK bugün yaptığı bir açıklamada Fırat Kalkanı Harekatı kapsamında, Suriye'nin kuzeyindeki Barakah, Anifah ve Abu Hayj bölgelerinde bulunan IŞİD'e ait 7 hedefe yönelik hava harekatı gerçekleştirildiğini açıkladı. TSK açıklamasında Özgür Suriye Ordusu'nun El Bab'ın IŞİD'den kurtarılmasına yönelik harekatının devam ettiği belirtildi.
El Bab Ankara için neden önemli?
Türkiye için sınıra 30 kilometre uzaklıktaki El Bab'ı ele geçirmek Suriyeli Kürtlerin sınır boyunca elde ettikleri toprak parçalarını birleştirmesini engellemek için anahtar konumunda. Ankara Suriyeli Kürtlerden oluşan YPG'yi PKK'nın kolu terörist bir örgüt olarak görüyor ve Suriye sınırındaki bir Kürt bölgesinin varlığının PKK'nın elini güçlendireceğini düşünüyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suriye sınırının güneyindeki bölgeyi "terörden" temizlemek için Türkiye'nin El Bab'a kadar inmek zorunda olduğunu açıklamıştı. Diğer yandan iç savaştan kaçan yaklaşık 3 milyon Suriyeli mülteciyi kabul eden Türkiye, Suriye içinde bir "güvenli bölge" arayışında. Erdoğan hedef olarak Kürtlerin bu yaz IŞİD'den geri aldığı Minbic, ardından El Bab ve Rakka'ya ilerlenmesini göstermişti.
Arapça'da kapı anlamına gelen El Bab'ın, NATO müttefiki ABD ile ilişkilerinde Türkiye'ye yeni bir kaldıraç sağlayabileceği ve Donald Trump yönetiminin iş başına geleceği bir dönemde Ankara'nın Suriyeli isyancılar üzerindeki etkisini arttırabileceği değerlendirmesi yapılıyor.
Suriye'deki diğer taraflar nasıl bakıyor?
Türkiye'nin El Bab'ı ele geçirme planları Suriye'de savaşan diğer taraflarla arasında sürtüşmelere yol açıyor. Türkiye'nin operasyonuna Beşar Esad rejimi karşı çıkıyor. Esad'ın hava savunması Türk uçaklarını tehdit ediyor. Daha dün El Bab civarında üç Türk askerinin rejim güçlerinin hava saldırısında öldüğü açıklandı.
Aynı zamanda Türkiye'nin Suriyeli müttefikleri, ABD'nin IŞİD'e karşı mücadelede müttefiki ve IŞİD'in fiili başkenti Rakka'ya saldırı düzenleyen Suriyeli Kürt militanlarla da savaşıyor. Kürtler de El Bab'ı alacaklarını söylüyor. Kürt milisler ve Türkiye destekli birlikler Minbic ve El Bab arasındaki bir köyü almak için savaşıyor.
Türkiye'nin Suriyeli müttefikleri de kendi içinde rekabet halinde olan farklı gruplara bölünmüş durumda. Ancak Türkiye'nin alandaki varlığının bu gruplara Rus ve Suriye rejimi hava saldırılarından bir nebze koruma sağladığı değerlendirmesi de yapılıyor.
ABD'nin tutumu ne?
El Bab, ABD'nin karmaşık Suriye siyaseti açısından en zor sınav bölgesi. Amerika başarısız bir biçimde iki müttefiki,Türkler ve Kürtlerin çatışmasını engellemeye çalıştı. Ancak IŞİD ile savaşa çok fazla odaklanan ABD'nin Suriye'deki Rusya, Türkiye ve diğer oyuncularla büyük oyunu oynamak konusunda zorlandığı değerlendirmesi yapılıyor. Türkiye ile Rusya arasındaki yakınlaşma da Washington'da yakından takip ediliyor. Washington merkezli Savaş Araştırmaları Enstitüsü'nden Suriye analisti Jennifer Cafarella, "ABD 2017'de uykusundan uyanacak ve Türkiye'nin bölgedeki tüm nüfuzu ve oluşturduğu baskıyı, bizimse ya hiç ya da çok azına sahip olduğumuzu görecek" şeklinde konuşuyor.
Rusya'nın amacı ne?
Suriye lideri Beşar Esad'ın müttefiki Moskova, Esad karşı çıkmasına rağmen Türkiye'nin Suriye'deki varlığını Ankara ile ısınan ilişkilerini pekiştirmek için tolere ediyor. Türkiye ile daha iyi ilişkiler kurarak Rusya Türkiye'nin Batı ile arasındaki gerilimi kendi çıkarları için kullanmak istiyor. Türkiye ise Moskova'nın Kürtlerle yakınlaşmasını engelliyor.
Operasyon ne aşamada?
El Bab üç rakip güç arasında sıkışmış durumda. Kuzey ve batıdan ilerleyen Türkiye destekli savaşçılar kente bir kilometre mesafeye kadar ilerlemiş durumda. Kürtler doğudan ilerliyor. Suriyeli birlikler ise güneyde mevzilenmiş durumda.
Batılı askeri bir yetkili Fırat Kalkanı Operasyonu'nda 1500-3000 kişilik Suriyeli muhalif gücün 300-600 Türk askeri desteğinde üç aydır savaştığını ve operasyonda şimdiye kadar 1800 kilometrekarelik alanın ele geçirildiğini belirtti.
© Deutsche Welle Türkçe
AP, Rtr/SSB,BK