Bir grup 15 Temmuz gazisi yıl dönümü etkinliğine katılmayacak
15 Temmuz darbe girişimine direnen 251 kişi şehit, 2 bin 734 kişi gazi oldu. Ancak gazilerin bir kısmı bugün hükümete tepkili. Davetli oldukları Cumhurbaşkanlığı etkinliğine katılmayacaklar. Peki neden? Talepleri ne?
15 Temmuz 2016’da yaşanan darbe girişiminde resmi verilere göre 251 kişi hayatını kaybetti, 2 bin 734 kişi gazi oldu. Gazilerin içinden "ağır derecede" yaralananlara malul aylığı bağlandı.
Dönemin başbakanı Binali Yıldırım ise darbe girişiminden bir ay sonra, "Yaralanan gazilerimizde bir kural var. Yüzde 40 iş göremezlik şartı aranıyor. Gazilerimize sen yüzde 10 yaralandın, sen yüzde 30 yaralandın mı diyeceğiz? O meydana inen, tırnağı bile yaralanmışsa gazilik haklarından yararlanacak" dedi.
Aradan geçen 5 yıllık sürede tüm 15 Temmuz gazilerine yaralanma derecelerine göre nakdi tazminat, kamuda istihdam, Toplu Konut İdaresi’nden (TOKİ) faizsiz konut kredisi, kamunun işlettiği toplu taşıma hatlarını ücretsiz kullanma gibi haklar verildi.
Fakat bir grup 15 Temmuz gazisinin iki temel talebi var.
"3713 sayılı kanuna tabi olmak istiyoruz"
Darbe girişimi gecesi Genelkurmay Başkanlığı binasında yaralanan 15 Temmuz Hakkaniyet Ocakları Derneği Başkanı Ufuk Yeğin, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununa tabi olmak istediklerini söyledi, gerekçesini ise şöyle açıkladı:
"Madem FETÖ'ye terör örgütü diyorsunuz, biz neden bu ülkenin terörle mücadele kanunu olan 3713’ün içerisinde değiliz? Güneydoğu’daki kardeşlerimiz nasıl PKK terör örgütüne karşı mücadele ettiyse biz de Cumhuriyet tarihinin en büyük, en sinsi denilen terör örgütüne karşı mücadele edip gazi olduk."
"309 milyon lira dağıtılsın" talebi
15 Temmuz darbe girişiminden sonra şehit yakınları ve gaziler için 309 milyon lira bağış toplandı. Bu paranın uygun bir şekilde dağıtılabilmesi için 2018’e gelinirken Türkiye Şehit Yakınları ve Gaziler Dayanışma Vakfı kuruldu. 2019 yılının sonunda da Vakıf’a yönetim kurulu üyeleri atandı.
2020’de gazilere ilk kez aylık ödeme yapıldı. Önce 1.000, daha sonra 1.500 lira aylıklar ödendi. Bunun yanında bayramlarda 1.100’er lira ikramiye verildi. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, "2020 Nisan-2021 Temmuz döneminde 15 Temmuz şehitlerimizin ailelerine ve gazilerimize toplam 56,9 milyon lira ödeme yaptık" dedi.
Nejmettin Utuş
Ancak gazilerden Nejmettin Utuş, toplanan parayı hatırlatarak yapılan ödemenin yeterli olmadığını ifade ediyor:
"Geçen sene bin lira dağıtıyorlardı, üç dört aydır bin beş yüz lira dağıtıyorlar. Toplanan paranın faizinin üçte birini dağıttılar. Anapara ortada yok."
Ufuk Yeğin ise içlerinden birkaç gazinin Vakıf Başkanı Bilge Gürs'ü ziyaret ederek kalan parayı ve gelir-gider tablosunu sorduğunu, ancak yanıt alamadığını ifade etti.
Bakan Soylu'ya tepki
Gaziler 2020 yılının Ocak ayında bu taleplerine ilişkin dönemin Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk ile görüştü. Ancak zaman içerisinde sonuç çıkmayınca geçen yılın Haziran ayında Bakanlık önünde eyleme başladılar. Birkaç gün süren eylemlerin ardından seslerini Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a duyurabilmek için onun bulunduğu bir gün AKP Genel Merkezi önüne gittiler ancak güvenlik güçlerinin müdahalesiyle karşılaştılar.
Çıkan olaylardan hemen sonra İçişleri Bakanı Süleyman Soylu onları makamına davet etti. "Bu can bu bedende olduğu sürece sizin yanınızdayım" dedi.
Fakat gaziler Soylu'nun bu sözü tutmadığını belirtiyor. Ufuk Yeğin şu ifadeleri kullandı:
"Ağamsınız, paşamsınız… Dinledi, dinledi, 'Her şey yerine getirilecek' dedi. Bir güzel fotoğraf da çıkışta aldı. Çok güzel bir gaz alma operasyonuymuş bu. Bunu bugün çok net ifade edebilirim."
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, 2020 yılının Ocak ayında bir grup 15 Temmuz gazisini makamında kabul etmişti
Erdoğan’ın sözleri
Ardından 15 Temmuz 2020 sabahı kendileri için yapılan anıtı ziyaret etmek için Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nin karşısına gittiler. Burada da Cumhurbaşkanlığı korumalarıyla karşı karşıya geldiler. Külliye'deki etkinliğe ise davet edilmediler.
Cumhurbaşkanı Erdoğan o gün etkinlikte, "Unvanların sorumluluğunu taşımakta zorlananlar elbette olabilir. Onların da en kısa zamanda şehit yakınlığı ve gazilik şerefinin manevi sırrına vakıf olmalarını diliyorum" dedi.
Ufuk Yeğin
Ufuk Yeğin, Erdoğan’ın bu sözlerle kendilerine hakaret ettiğini dile getirdi. Nejmettin Utuş ise her eylemlerinde 'sırtlarının sıvazlandığını', eylem bittiğinde ise unutulduklarını öne sürdü.
"Darbecileri aklayan hükümetin yemeğini yemem"
Bu gazilere geçen yılın aksine bu yıl Külliye’nin karşısındaki 15 Temmuz Demokrasi Müzesi’nin açılışı için davet gönderildi.
Fakat gaziler bu davete icabet etmeyeceklerini duyurdular. Nejmettin Utuş, "Ben FETÖ'yle yürüyen, FETÖ'yü aklayan, darbecileri aklayan bir hükümetin yemeğini yemem, onların masasına da oturmam" dedi.
Yeğin de, "Ben bugün düşünüyorum ki bir dönem iş tutanlar bir gün kavgaya tutuşmuş, biz o kavgada -tabii ki de ülkemiz için çıktık ama-, taraf tutmuşuz" sözlerini kullandı.
Basın açıklaması yapacaklar
Gaziler açılışa katılmak yerine (saat 11.00’de) Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) ile Genelkurmay Başkanlığının bulunduğu kavşaktaki "15 Temmuz Destanı" yazısının önünde bir basın açıklaması yapacak.
Öte yandan bazı gaziler bu gazilere tepkili. Geçtiğimiz yıl eylemler yapılırken, 15 Temmuz Şehitler ve Gaziler Platformu Başkanı Erol Bulut, eylem yapan grubun 15 Temmuz gazilerini temsil etmediğini söylemişti.
Batu Bozkürk
© Deutsche Welle Türkçe