Soma faciasını soruşturan savcılığın, Türk Ceza Kanunu’ndaki (TCK) bilinçli taksir, olası kast ve kasten ölümün ihmali davranışla işlenmesi maddelerini ıskalayarak, öldürme suçlarında en düşük ceza öngören "taksirle ölüme sebebiyet vermek" suçunu esas alması adalet tartışmasına yol açtı. Çünkü savcılığın işlettiği TCK’nın 85/2 maddesi taksirle birden çok adam öldürme suçuna sadece 2 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası öngörüyor. Ve davayı görüşecek mahkeme de savcılık gibi düşünürse Soma sanıklarına en çok 15 yıl hapis cezası verilebilecek ve bu durumda her bir ölüm için verilen hapis cezası 18 gün olacak. Mahkeme, sanıklara alt sınırdan (2 yıl) ceza verdiğinde ise mevzuata göre bu ceza ertelenip paraya da çevrilebilecek.
Oysa, TCK’da var olan ve gerçek duruma daha uygun düşen diğer önemli maddeleri ıskalanmasaydı, sanıklar görece daha ağır cezaya muhatap yapılabilecekti: Savcılık, “taksirle öldürme” yerine “kasten öldürmenin ihmali davranışla işlenmesi” deseydi istenen ceza 15 yıldan 25 yıla, “bilinçli taksir” deseydi 3 yıldan 22.5 yıla kadar hapis olacaktı. “Suç olası kasıtla işlenmiştir” denmesi halinde ise ceza 20 yıldan 25 yıla kadar hapis olacak ve cezadan herhangi indirim de yapılamayacaktı.
Adnan Keskin'in Taraf'taki haberine göre, savcılık, şüphelilerin “taksirle öldürme” suçunu düzenleyen TCK 85/2 fıkrasından tutuklamasını talep etti. Nöbetçi hakimlikte tutuklama kararlarını bu madde uyarınca verdi. TCK 85/2 fıkrası şöyle: “Fiil, birden fazla insanın ölümüne ya da bir veya birden fazla kişinin ölümü ile birlikte bir veya birden fazla kişinin yaralanmasına neden olmuş ise, kişi iki yıldan onbeş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”
Savcılık, iddianamesini de bu görüş doğrultusunda hazırlar ve bu, mahkeme tarafından kabul edilirse Soma sanıklarına iyi hal vb.nedenlerle herhangi indirim yapılmadığında bile en çok 15 yıl hapis cezası verilebilecek. Bu durumda, 301 madenciden her birinin ölümüne sebebiyet verme suçundan şüphelilere sadece 18’er gün hapis cezası verilmiş olacak.
Savcılık ve mahkemenin görüş değiştirmeme durumunda daha vahim sonuç ise, cezanın alt sınırdan verilmesi olacak. Soma sanıklarına TCK 85/2 maddesinin alt sınırı esas alındığında sadece 2 yıl hapis verilecek.
Zonguldak Karadon madeninde 4 yıl önce meydana gelen ve 30 madencinin yaşamını yitirdiği kazayla ilgili 26 sanık hakkında da “Taksirle birden fazla ölüme sebebiyet verme” suçundan dava açılmıştı. Dava hâlâ sonuçlanmadı.