'Bir kova buz' kampanyası gerçekte ne kadar başarılı oldu?

Amyatrofik Lateral Skleroz (ALS) hastalığına dikkat çekmek için yürütülen Ice Bucket Challenge (Bir kova buz) kampanyasına yönelik yayınlarda artık doyuma yaklaşıldı. "Bir kova buz" kampanyasında bir kişi, çoğu kez içinde buz parçalarının da olduğu bir kova suyu başından aşağı döküyor, sonra da aynı şeyi yapmasını istediği kişilere meydan okuyordu,bu şekilde yüzbinlerce video çekildi, paylaşıldı. Peki kampanya gerçekte ne kadar başarılı oldu?

BBC Türkçe’de yer alan habere göre, ALS, merkezi sinir sisteminde, omurilik ve beyin sapı bölgesindeki nöronların (motor sinir hücreleri) azalması sonucu görülen bir hastalık.

Ellerde, bacaklarda, ağız-yutak bölgesinde başlayabiliyor ve ilerleyerek yayılabiliyor. Konuşma ve yutma güçlüğüne, solunum yetersizliğine ve kaslarda felce neden olan hastalık, daha çok orta yaştaki kişilerde görülüyor.

ALS hastalarının yarısı, 3-4 yıl içinde hayatını kaybediyor. Bazı hastalar ise ALS başlangıcından sonra 10 yıldan uzun süre yaşayabiliyor. Örneğin İngiliz fizikçi Profesör Stephen Hawking, 51 yıldır ALS hastası.

Yüz binlerce video yüklendi

Buzlu suyu bir anda baştan aşağı dökmek ise kişide anlık kısmı felç hissi yaratıyor. Yani kampanyayla amaçlanan bir anlığına da olsa ALS hastalarıyla empati kurmak.

Kampanya çerçevesinde Facebook'a yaklaşık 2 milyon 400 bin video yüklendi. Paylaşım sitesinde yaklaşık 28 milyon kişi de ya video yükledi, ya kampanyayla ilgili yorum yaptı, ya da kampanyaya desteğini dile getirdi.

Fotoğraf ve video paylaşım sitesi Instagram'a da #ALSicebucketchallenge ve #icebucketchallenge adlı etiketlerle yaklaşık 3 milyon 700 bin video yüklendi. Bunlardan en popüler olanı ise 1 milyon kişinin beğendiği şarkıcı Justin Bieber'a ait videoydu.

Bağışlarda artış

ALS, İngiltere'de motor nöron hastalığı olarak biliniyor. "Bir kova buz" kampanyası sonrası ise ülkede Motor Nöron Hastalığı Derneği'ne bağışlarda artış gözlendi.

Geçen yıl 29 Temmuz-28 Ağustos tarihleri arasında derneğe 2 milyon 700 bin dolar bağış yapılmıştı. Bu yıl ise aynı dönemde bağış miktarı 98 milyon 200 bin dolar oldu.

İngiltere'de aynı dönemde diğer yardım kuruşlarına yapılan bağışlar da arttı.

Macmillan Kanserle Mücadele Vakfı'na yaklaşık 5 milyon dolar yardım yapıldı, Water Aid'in 78 bin dolar yardım topladığı gün oldu - ki bu, derneğin bugüne dek bir günde en fazla topladığı yardım miktarından yüzde 50 fazlaydı.

İngiltere'de engellilere desteğe yönelik kampanyalarda ön safta yer alan aktris ve yazar Shannon Murray, "Bir kova buz"un ünlülerce yürütülen bir kampanya olduğunu ve "her şeyimizi sosyal medyada paylaşma" kültürümüzü bir kez daha gösterdiğini söylüyor. Murray, bu durumun kendisini biraz rahatsız ettiğini söylese de, kampanyanın başarılı olduğunu kabul ediyor.

Murray, "Nihayetinde insanlar iki ay önce ALS'den bahsetmiyorlardı. Şimdi bahsediyorlar. Birkaç ay önce Anna Wintour, Kate Moss ve Victoria Beckham'ın ALS hakkında konuştuğunu mu sanıyorsunuz?" diyor.

Eleştiriler de var

Ancak "Bir kova buz" kampanyasının bağış boyutunu eleştirenler de var. Bu çevreler kampanyanın, sıradan insanların diğer kampanyalara yaptıkları bağışları azaltabileceğini söylüyor.

Ayrıca herkesin bağışta bulunmadığı da bir gerçek. Zira kampanya kapsamında kendisine meydan okunan kişinin 24 saat içinde başından aşağı bir kova buzlu su dökmesi gerekiyor. Söz konusu kişi başına buzlu suyu dökerse üç kişiye daha teklif gönderiyor.

Başına su döken herkesin bağış yapma zorunluluğu yok. Bu kişilerin az miktarda bir bağış yapması da mümkün. Meydan okuma davetini reddedenlerden ise ALS için 100 dolar bağış yapmaları isteniyor. ABD Başkanı Barack Obama da bu yolu tercih edenlerden.

Peki Mark Zuckerberg, Jeff Bezos ve Bill Gates gibi serveti milyarlarca doları bulan zenginlerin de sadece 100 dolar bağış yapacak olmalarına ne demeli?

Bu isimlerin çoğunun bağışlarını kamuoyuna açıklamadıklarını da belirtmek gerek.

Kampanyaya çok daha fazla maddi destek veren ünlülerden biri ise 10 bin dolar bağış yapan Amerikalı aktör Charlie Sheen oldu.

Ünlülerin kampanyaya dahil olması, zaman zaman kaşların kalkmasına yol açmasına rağmen, "Bir kova suyun" yaygınlaşmasında etkili de oldu. Sosyal medya da aynı amaca hizmet etti.

"Bir kova su" kampanyası yakında resmen son bulabilir. Ancak 21. yüzyılın bağış kampanyaları için bu örnekten alınacak dersler olduğu kesin.