* Doç. Dr. Murat Batı
Basında geçen çıkan haberlere göre milletvekillerinin maaş ihalesini kazanan Halkbank, her bir vekile maaşlarının yüzde 45'i oranında nakit promosyon ödemesi yaptı. Böylece her bir milletvekilinin hesabına 3 yıllık dönem için ortalama 9 bin 700 lira, emekli vekillere de 6 bin 30 lira promosyon parası yatırıldı. Hem vekil hem de emekli maaşı alanlara yapılan promosyon ödemesi ise 16 bin lirayı buldu. Peki “promosyon” şeklinde ödenen bu paraların vergisel durumu nedir?
Gelir vergisinin 61’nci maddesi uyarınca bir ödemenin ücret olarak değerlendirilebilmesi için her şeyden önce işçi-işveren ilişkisi bulunması gerekmektedir. Bankalar ile milletvekilleri arasında herhangi bir işçi-işveren ilişkisi olmaması münasebetiyle promosyon ödemeleri de banka tarafından doğrudan vekillerin hesabına yatırılması durumunda ücret sayılmayacağından ücrete ilişkin gelir vergisi alınmayacaktır.
7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 1’inci maddesi uyarınca Türkiye Cumhuriyeti tabiiyetinde bulunan şahıslara ait mallar ile Türkiye’de bulunan malların İvazsız yani karşılıksız olarak başka birine devri sonucunda veraset ve intikal vergisi hesaplanacaktır. Ancak yapılan promosyon ödemeleri, bankalardan maaş alan milletvekilleri gibi çalışanlara bankalar tarafından sağlanan kredi kartı, ücretsiz EFT hakkı, ücretsiz havale yapma hakkı gibi bir şeydir. Bu nedenle maaşların bankadan ödenmesi karşılığında verilen promosyon adı altındaki bu ödeme ivazlı yanı bir şey karşılığında bir ödeme olması nedeniyle veraset ve intikal vergisi de ödenmeyecektir.
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1’inci maddesinde sayılan kâğıtlar damga vergisine tabidir. Yani bizim aldığımız maaşlar, hizmet karşılığı alınan bir ödeme olması nedeniyle maaşlarımızdan damga vergisi de alınmaktadır. Ancak promosyon şeklinde yapılan ödemeler banka tarafından doğrudan çalışanın hesabına yatırılması nedeniyle ücret de sayılmayacağından damga vergisi de alınmayacaktır.
* Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ali Fuad Başgil Hukuk Fakültesi, Mali Hukuk ABD Başkanı