Birbirlerini suçluyorlar: ABD ve Rusya nükleer silahlanmada yarışıyor

NATO’nun, 1987 tarihli nükleer silahsızlanma anlaşmasını ihlal etmekle suçlanan Rusya’ya karşı bir önlem planı hazırladığı, önlemler arasında Avrupa ülkelerine nükleer silahlanma çağrısı yapıldığı iddia edildi. Alman basınında geniş yer bulan, aylık dergi FOCUS ve günlük gazete Süddeutscher Zeitung’un yanı sıra, TV kanalları NDR ve WDR’de ayrıntılı biçimde işlenen haberlere göre, 28 NATO üyesine gizli bir belge gönderildi.

Belgede 39 seçenekli bir önlem listesi yer alırken, müzakere alternatifinin yanı sıra bir dizi nükleer silahlanma senaryosu da sıralandı. NATO’yla Rusya arasındaki son gerilim, ABD’den gelen suçlamaya dayanıyor. Amerikan yönetimi Rusya’yı, 1987 yılında SSCB lideri Mikhail Gorbaçov ile ABD Başkanı Ronald Reagan’ın Washington’da imzaladığı, 500 ila 5 bin 500 kilometre menzilli nükleer başlıklı füzelerin ortadan kaldırılmasını öngören “Kısa ve Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması”nı (INF) ihlal etmekle suçluyor. Rusya’nın iddiasına göre ise INF’i ABD ihlal ediyor. Her iki nükleer güç de kendi nükleer cephaneliğini artırıyor. Alman basınının iddiasına göre Washington, bu nedenle NATO ülkelerinden karşı önlemler alınmasını istedi.

Öncelik müzakereye

Cumhuriyet'te yer alan habere göre, Alman basınının haberlerine göre 28 üyeye gönderilen 39 maddelik gizli listede müzakere ve olası yaptırımlar öncelik taşıyor. Ancak bu yöntemlerin işe yaramaması halinde nükleer önlemler alınması çağrısı yapılıyor ve bu önlemler şöyle sıralanıyor:

-NATO’nun nükleer caydırıcılığını artırması

-NATO üyelerine daha fazla erken uyarı sistemi yerleştirilmesi

-Su altı korumasının artırılması

-Nükleer silah taşıyabilen B-2 ve B-52 savaş jetlerinin Avrupa’da daha sık kullanılması

-Avrupa’nın nükleer silah taşıyabilen uçak kapasitesini artırması

Bir NATO sözcüsü Alman basınına demecinde söz konusu belgenin varlığı veya kim tarafından yazılmış olduğu konusunda yorum yapmamayı tercih etti. Ancak sözcü, ittifak içinde Ortadoğu’da silahsızlanma anlaşmalarının ihlal edilip edilmediğine dair tartışmalar yapıldığını ve NATO’nun güvenlik politikasını değiştirebileceğini söyledi.

ABD’nin Rusya’ya yönelttiği Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması’nı ihlal suçlamasının ise NATO içinde hangi üye devletlerden destek gördüğü bilinmiyor. Alman basınında yer alan bir başka iddiaya göre ise ABD, 2019’da INF anlaşmasını iptal etmeye hazırlanıyor. Eğer bu gerçekleşirse, ABD orta menzilli füzeler üretip Avrupa’ya yerleştirebilecek. INF anlaşmasının ilk üç yılında bin 846’sı Sovyet yapımı olmak üzere toplam 2 bin 692 roket imha edilmiş ve anlaşma Soğuk Savaş’ın sonu olarak görülmüştü. Anlaşmanın iptal olması halinde yeni bir ‘nükleer soğuk savaş’tan endişe ediliyor.