Bitcoin: Bir yatırım aracı olarak Türkiye'de ilgi nasıl değişti?
Bitcoin, piyasaya çıktığı 2009 yılından beri dünyanın en çok tercih ettiği kripto para birimi. Bitcoinle ilgili son dönemde değişen şey ise artık güvenilir kurumların da tercih ettiği bir yatırım aracı haline gelmeye başlaması.
Bitcoinin fiyatı, bu yılın başından beri yüzde 127 yükselişle 16 bin 500 doların üzerine çıktı.
Bitcoin, Türkiye'de ise 128 bin liranın üzerinde işlem görüyor.
Bu seviye son üç yılın en yüksek değerine işaret ediyor.
Bitcoin'in son dönemde yaşadığı yükselişin arkasında kurumların güvenini kazandığını gösteren gelişmeler var.
Peki Bitcoin küresel ölçekte bir yatırım aracı olarak itibarını güçlendirirken Türkiye'de bitcoin piyasası nasıl?
İş Yatırım Uluslararası Piyasalar Direktörü Şant Manukyan, Türkiye'de bitcoine ilginin ve bitcoin işlemleri için açılan hesap sayısının artttığını; ancak bitcoinin henüz hatırı sayılır bir yatırım aracına dönüşmediğini söylüyor.
İşlem hacminde anormal bir patlama yaşanmadığını, işlem hacminin dolar etkisiyle yükseldiğini söyleyen Manukyan, "Fiyat dolarla beraber çok yükseldiği için hacim patlamış durumda, ancak bitcoin hacmi aynı yerde" değerlendirmesinde bulunuyor.
Kripto para alım ve satım platformu olan BtcTurk'un CEO'su Özgür Güneri, "Türkiye'de genelde orta ve uzun vadede sağlam kalacağı düşünülen yatırım aracı tercih edilir. Sınırlı sayıda ve anonim olması, bitcoini dijital altın ve değer saklama aracına dönüştürüyor; bu da Türklerin portföyünde bitcoine yer açması için bir neden" diyor.
Güneri, BtcTurk'te 2019 yılında 6 milyon dolar olan günlük ortalama işlem hacminin 2020'de günlük ortalama 60 milyon dolar seviyesine yükseldiğini söylüyor.
Güneri'ye göre de işlem hacminin bu kadar artmasında bitcoin ve diğer kripto paraların fiyatının yükselmesi rol oynadı.
Türkiye, Ortadoğu'da birinci sırada
Bitcoin.com haber sitesi, ekim ayında Türkiye'deki yüksek enflasyon ve kurdaki oynaklık yüzünden bitcoine ilginin yükseldiğini kaleme aldı.
Bitcoin pazaryeri olan Paxful'un CEO'su Ray Youssef, siteye yaptığı açıklamada, "Bitcoin TL'nin istikrarsızlığı karşısında varlık korumak için bir yöntem olabilir" dedi.
Blokzincir veri analiz şirketi olan Chainalysis'in eylül ayı raporuna göre Türkiye kripto paralara uyum açısından 154 ülke arasında 29'uncu sırada.
Türkiye bu açıdan Ortadoğu'da ise ilk sırada yer alıyor.
Rapora göre Türkiye'nin kripto paralara bu kadar hızlı uyum sağlamasında bölgedeki ekonomik belirsizlikler ve Türk Lirası'ndaki oynaklık rol oynadı.
Türkiye, kripto parayla işlem hacmi açısından da Ortadoğu'da birinci sırada.
Rapora göre bölgede ve Türkiye'de işlem hacmi açısından Paribu ve BTCTurk, kripto para işlem hizmeti sunan platformlar arasında ilk sıralarda yer alıyor.
BtcTurk'te 1,2 milyon kayıtlı kullanıcı var
BtcTurk CEO'su Özgür Güneri, platformlarında 1,2 milyon kayıtlı kullanıcıları olduğunu söylüyor.
Türkiye'deki bir diğer kripto işlem platformu olan Paribu'nun bu yılın mayıs ayında yayımladığı rapora göre ise Türkiye'de kripto parayla işlem yapanların oranı yüzde 0,7.
İş Yatırım Uluslararası Piyasalar Direktörü Şant Manukyan, Türkiye'de bitcoin piyasasının dünyadaki muadillerine kıyasla iyi bir yerde olduğu düşüncesinde:
"Yurt dışında aşağı yukarı birçok ülkede bu konuda skandallar duyduk. Türkiye'de bu işi yapanlar her ne kadar SPK (Sermaye Piyasası Kurulu) denetimi altında olmasa da, benim gördüğüm düzgün bir şekilde iş yapıyorlar. Blokzinciri kullanarak kurulan şirketler tarafında da talep var."
PayPal ile ekim ayında değeri yüzde 20 arttı
Kurumların bitcoinle ilgili söylemlerinin değişmesi ve bitcoine taleplerinin artması, bitcoin fiyatının son aylarda yükselmesinde önemli rol oynadı.
Bu gelişmelerden biri ekim ayında online ödeme sistemi olan PayPal'ın bitcoini ödeme araçları arasına eklemesiyle yaşandı.
Dünya çapında 346 milyon kullanıcısı olan PayPal'ın bu duyurusuyla bitcoinin fiyatı ekim ayı içinde yüzde 20 yükselerek 13 bin doları aştı.
Toplam aktiflerine göre dünyanın en büyük ikinci bankası olan Çin İnşaat Bankası ise bitcoin ve diğer kripto paralarla işlem yapılması için 3 milyar dolar değerinde tahvil ihracatı yapacağını duyurdu.
MicroStrategy ve Square gibi önemli şirketlerin bitcoine yatırım yaptığını duyurması, JPMorgan'ın bir raporunda bitcoinin alternatif yatırım aracı olarak altınla yarıştığını kaleme alması, bitcoinin fiyatının yükselmesinde rol oynayan etmenler.
JPMorgan'ın CEO'su Jamie Dimon'ın bundan daha sadece üç yıl önce bitcoin için bir 'sahtekârlık' dediği düşünülürse, bitcoinin kurumların güvenini kazanmakta hatırı sayılır bir yol kat ettiği söylenebilir.
Y ve Z kuşağının etkisi
İş Yatırım'dan Manukyan'a göre bitcoine ilginin hem Türkiye'de hem de dünyada yükselmesinde güvenli liman algısının değişmesinin etkisi var; eski nesil altın ve doları güvenli liman olarak görürken teknolojiye daha yatkın olan genç nesil bitcoine yönelebiliyor:
"Dijital merkez bankası paralarından bahsediliyor. Böyle olunca kafası açık birinde merak uyanıyor. Dolar bazında borsanın performansına bakınca bitcoin hem alternatif bir yatırım aracı oluyor hem de 'Burada bir şeyler oluyor' algısı ortaya çıkıyor."
Paribu'nun bu yılın mayıs ayında yayımladığı rapora göre Y Kuşağı Türkiye'de kripto parayla en çok işlem yapan yaş grubu.
Z Kuşağı'ndan araştırmaya katılan 7 kişinin tamamı kripto para işlemlerinden memnun olduğunu ifade etti.
Z Kuşağı'nın dijital varlıklarını yalnızca internet araştırmasından ve YouTube üzerinden edindiği bilgilerle yönettiğini söyleyen rapora göre kripto paraların tercih edilmesinde en önemli etken teknolojiye dayalı olmaları.
Kullanıcılar merak nedeniyle ve yüksek getiri beklentisiyle de kripto parayı tercih ediyor. Trend olması da kripto paraların tercih edilme nedenleri arasında.
"Pandemiyle tasarrufu yüksek yatırımcı bitcoine geldi"
BtcTurk CEO'su Özgür Güneri ise pandemiyle bitcoin yatırımcısının değişmeye başladığı görüşünde.
Güneri, hem dijitalleşmenin hız kazanması hem de piyasadaki likidite artışı ile tasarrufu yüksek yatırımcının da bitcoine geldiğini vurguluyor:
"Pandemiden bu yana çok daha farklı bir yatırımcı kitlesi oluştu. Pandeminin dijitalleşmeye ivme katması bu etmenlerden biri. Faizlerin düşmesi, merkez bankalarının para basmasıyla likiditenin artması, kişileri varlıklarını korumak için önlem almaya ya da farklı yatırım enstrümanlarını denemeye itiyor.
"Bu yüzden yeni gelen kullanıcı profili, geçmişten son derece farklı. Belirgin tasarrufu olan, bu tasarrufu farklı yatırım enstrümanlarında kullanmaya sıcak bakan, teknolojiyi bilen ve anlayan, teknolojinin hayatımızı değiştirebileceğini gören bir kitleden yatırımcılar geliyor."