Bitcoin’e üçlü kıskaç: Devlet, vergi almanın yollarını aranıyor
Maliye, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ve Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMMB) Bitcoin benzeri sanal paraları incelemeye aldı. Sanal para ‘emtia’ olarak adlandırılırsa buradan kazanç elde edenler gelir vergisine tabi olacak.
Habertürk'ten Rahim Ak'ın haberine göre Gelir İdaresi Başkanı Adnan Ertürk, Maliye Bakanlığı sanal paraya isim konulması için bir yandan Sermaye Piyasası Kurulu diğer yandan ise Merkez Bankası’na danışarak yardım istedi.
SPK, menkul kıymet olmasına karşı
Sanal paraya isim verilmesinin vergileme için ana koşul olduğunu belirten Ertürk, üç isim üzerinde durduklarını kaydetti. Bunlardan ilki Bitcoin’in bir ‘emtia’ olarak kabul edilmesi. İkincisi ‘menkul kıymet’ ve üçüncüsü de ‘para’ olarak adlandırmak.
Ertürk, SPK’nın menkul kıymet tanımına karşı çıktığını belirterek, SPK’nın tavrını özetle şöyle açıkladı:
“SPK, Bitcoin’in kendi menkul kıymet tanımına uymadığını belirtiyor. Öncelikle menkul kıymetin dayalı olduğu bir gerçek ürünün olması gerektiğini belirttiler.”
Merkez Bankası uzmanlarının ise paranın bir devlet daha doğrusu bir devletin merkez bankası tarafından ve yine fiktif de olsa bir değer kaşılığında basılmış olması gerektiğinden yola çıkarak Bitcoin’e ‘para’ denilemeyeceğini ifade ettiklerini söylüyor.
Emtia'ya daha yakın
Merkez Bankası ve SPK’nın tutumu Türkiye’nin sanal parayı bir emtia olarak kabul edeceği işaretlerini güçlendiriyor. Ertürk de Kanada örneğini vererek bu ülkenin Bitcoin’i bir emtia olarak gördüğünü hatırlattı. Henüz net olmamakla birlikte Gelir İdaresi’nin eğiliminin bu yönde olduğu sonucunu çıkarabiliriz buradan.
Emtia olursa gelir vergisi ve KDV var
Bitcoin’in isminin konulması Maliye’nin vergi alabilmesi için şart. Bu isim konulduktan sonra bu durumdan kazanç sağlayanlar vergilenecek. Ertürk, şu anda ağırlık kazanan görüş olarak eğer Bitcoin bir emtia olarak değerlendirilirse bu durumda iki türlü vergilenebileceğini belirtiyor. Kişi eğer bir kez Bitcoin alıp satmış ve buradan bir gelir elde etmişse bu kazanç ya değer artışı kazancı veya arizi kazanç olarak vergilenecek. 2017’de bir kişi 24.000 liradan fazla arizi kazanç elde ediyorsa bunu beyan edip vergisini ödemek zorunda. Kişi, eğer sürekli Bitcoin alıp satıyorsa ve buradan gelir elde etmişse bu durumda gelir vergisi beyannamesi verip kazancınızdan Gelir Vergisi ödemek zorunda. Bu verginin oranı yüzde 15’ten başlayıp 35’e kadar gidiyor. Hemen hatırlatalım, yüzde 18 KDV de ödenmek zorunda.
Bir kere alıp satanlar 24 bin lirayı geçmeli
Emtia olarak kabul edildiğinde Bitcoin’i bir kez alıp satıp gelir elde edenler için bu kazanç arizi kazanç sayılabilecek. Arizi kazancın beyan edilip vergi ödenmesi için 2017’deki kazancın 24.000 lirayı aşması gerekiyor. 24.000 lirayı aşan kısım diğer gelirler gibi yıllık beyanname ile beyan edilerek vergilendiriliyor. Bu tutar aşılmaz ise bayana ve vergiye tabi değil.
Eğer Bitcoin bir menkul kıymet olarak kabul edilirse bu durumda gelir vergisi ödenmek zorunda. Ancak bu kez kazanç değer artışı kazancı olarak değerlendirilecek ve önemli bir husus da emtiadan farklı olarak KDV ödenmeyecek. Menkul kıymet sayılmasının çok sayıda sorunu da beraberinde getireceğini ifade eden Ertürk, özellikle platformların hangi ülkelerde kurulu olduğuna ve bu ülkelerle Türkiye arasındaki anlaşmaların durumuna dikkat çekiyor. Menkul kıymet kazançlarından vergi alınması için kanunun sağladığı diğer koşulların sağlanması da şart tabii. Diğer yandan Bitcoin gelirinin Türkiye’den mi yoksa başta bir ülkeden mi elde edildiği yönünde henüz bir görüş birliği oluşmuş değil. Son olarak Merkez Bankası’nın şimdilik karşı çıktığı Bitcoin’in bir para olarak değerlendirilmesi durumunda tıpkı Euro veya dolar alıp sattığınız gibi değerlenip herhangi bir vergi alınmayacak.
Menkul kıymette 11 bin lira sınırı
Bitcoin’in menkul kıymet olarak kabul edilmesi durumunda gelir vergisi beyannamesi verilmesi ve vergi ödenmesi için kazancın 2016’da 11.000 lirayı aşması gerekiyor. 11.000 liranın altı için beyana, vergiye gerek olmuyor.