T24- İngiltere'nin eski Başbakanı Tony Blair, Irak'ın işgali kararı konusunda ilk kez kamuoyu önünde ifade veriyor. Blair, soruşturma çerçevesinde dinlenen en üst düzey yetkili.
BLAİR İNGİLTERE'DE BÖYLE PROTESTO EDİLDİSoruşturma Komisyonu’nun sorularını yanıtlayan İngiltere eski Başbakanı, sokakta yüzlerce kişi, “Yalancı Blair” sloganları atarken, Irak Savaşı’nı haklı çıkarmaya çalıştı; Saddam’ın kitle imha silahlarını 45 dakikada harekete geçirebileceği söyleminin abartılı olduğunu kabul etti.İngiltere’nin eski Başbakanı Tony Blair, dün 5 kişilik Irak Soruşturma Komisyonu önünde 2003’teki Irak’ın işgali konusunda 6 saat süreyle bilgi verirken, dışarıda toplanan gruplar, Blair’in halka yalan söylediğini, Irak halkına karşı işlediği suçlardan dolayı Lahey’de yargılanması gerektiğini haykırdı. Blair, bir yaptırımla sonuçlanmayacak, ancak gerçeklerin ortaya çıkarılmasını amaçlayan sorgusunun başında, ABD’deki 11 Eylül saldırılarından sonra kitle imha silahlarına sahip teröristlerin oluşturduğu tehlikeye ilişkin algılarının kökünden değiştiğini anlattı. İngiltere’nin ABD’nin Irak’ı işgaline katılmak için verdiği kararı savunan Blair, 11 Eylül’den sonra Saddam Hüseyin’in daha büyük bir tehdit haline gelmediğini, ancak Irak’ın işgalini, “Daha çok kişinin ölümüyle sonuçlanacak, yeni bir terörist saldırının düzenlenmesinden duyduğu korkular nedeniyle” desteklediğini kaydetti.Irak’ın devrik lideri Saddam Hüseyin’i “canavar” diye tanımlayan Blair, “Eğer dini fanatizmden ilham alan bu insanlar 30 bin kişiyi öldürebilecek duruma gelebilselerdi bunu yapacaklardı. Bu andan itibaren, İran, Libya, Kuzey Kore, Irak... tüm bu rejimlerin varlığına son verilmeliydi. Ana düşüncem, ‘11 Eylül’den sonra eğer siz kitle imha silahlarına sahip bir devletseniz durmak zorundasınız’ yönünde çok güçlü, açık ve vazgeçilmez bir mesaj vermekti” ifadesini kullandı. ‘Yine yapardım’Blair, Eylül 2002’de yaptığı Irak’ın 45 dakika içinde kitle imha silahlarını harekete geçirebileceği açıklamasının da abartılı olduğunu kabul etti. Blair bu ifadeyle aslında füzeleri değil, cephe mühimmatını kastettiğini söyledi.Oturumun sonlarına doğru, aldığı kararlarla ilgili olarak pişmanlık duyup duymadığı sorulunca Blair, “Ben başbakan olarak bu kararı almak zorundaydım. Bu büyük bir sorumluluktu, bunu düşünmediğim bir gün bile geçmiyor” dedi. Doğru kararı aldığını savunan Blair, “Bugün de olsa yine aynı şeyi yapardım” diye ekledi. 5 kişilik komisyon özellikle Blair’in hangi tarihte dönemin ABD Başkanı George W Bush’a Irak’ın işgali konusunda destek vermeyi vaat ettiğini ortaya çıkarmak istiyordu. İngiltere’nin eski Washington Büyükelçisi Christopher Meyer, Blair’in işgalden bir yıl önce 2002’de Bush’a böyle bir söz verdiğini ileri sürmüştü. Meyer, Nisan 2002’de Bush’un Teksas’taki Crawford çiftliğinde buluşan iki liderin Irak’ın işgali için yapılan bir anlaşmaya kanlarıyla imza attıklarını iddia etmişti. Tony Blair bu konuda George W. Bush’a bir söz vermediğini, ancak Irak’ın kitle imha silahları konusunda “Sizinle birlikteyiz” dediğini aktardı.Yüzlerce kişi Blair’i, “Bliar” (Büyük yalancı ) pankartlarıyla protesto etti. Göstericiler arasında savaşta yakınlarını kaybedenler de vardı.Ne söylemiştiBlair, 24 Eylül 2002’de Irak’ın işgali için parlamentodan onay isterken, “Saddam’ın kitle imha silahlarıyla ilgili programı aktif, ayrıntılı ve büyüyor. Saddam’ı baskı altında tutma politikası sonuç vermedi. Kitle imha silahları programı durdurulmadı, yürüyor” demişti.Salona arka kapıdan girdiKoyu lacivert takım elbise giyip kırmızı kravat takan Tony BLair (56), protestocularla karşılaşmamak için sabahın erken saatlerinde henüz güneş doğmadan ifade verdiği salona arka kapıdan giriş yaptı. Başlangıçta soluk ve sinirli görünen eski Başbakan konuştukça açıldı ve kendini toparladı. Protestocuların arasında Irak’ta oğullarını kaybeden asker yakınları da vardı. 10 yıl başbakanlık yapan Blair halen Ortadoğu barışıyla ilgili faaliyetlerde bulunuyor.İngiliz medyası‘Teflon Tony denizanası gibi kaygan’‘Sanık sandalyesi’ne oturan İngiltere eski Başbakanı Tony Blair için Evening Standard gazetesi, BBC ve TV kanallarıyla yorumcular şu ifadeleri kullandı:- “Her zaman olduğu gibi, denizanası gibi kaygan.”- “Batı Avrupa’nın en başarılı politikacısı olarak nitelendirilen İngiltere eski Başbakanı Tony Blair adeta Nurnberg mahkemelerindeki gibi tek kişilik sanık sandalyesine oturdu.”- “Beyazlamış saçlarıyla başbakanlık dönemlerinden daha yaşlı bir görünümde olan Blair’de değişmeyen tek bir şey vardı. O da, tarzı.”- “Sorgulama sırasında Blair’in bezgin, bitkin ve strese girmiş bir görünümde olacağını umanlar hayal kırıklığına uğradı.”- “Tony Blair’e başbakanlığı döneminde, ‘Teflon Tony’ adını takmışlardı. Ve bu adın hâlâ geçerli olduğunu bu soruşturma da ispat etti. Gerçekten hiçbir tarafta açık vermedi. Zaafları olan konularda bile konuyu dağıtarak kurtulmayı başardı.”- “Tony Blair’in özellikle Irak’ta evlatlarını kaybeden İngiliz askerlerinin anne ve babaları bir özür bekliyorlardı. Ancak istediklerini alamadılar. Bütün gün sesiz duruşmayı izleyen ölen asker yakınları, Tony Blair’in özür dilemeyip, ‘Bugün olsa yine yapardım’ demesi üzerine protesto sesleri yükseldi. İngiliz basını bunun birçok İngilizi kızdıracağını ileri sürdü.”- Yorumcular, “Blair’in kendisini sorgulayanlara meydan okuyucu bir tavır takınmadığını ve soruşturmanın gerekleri neyse onu yerine getirdiğini” söylediler.