'BM'yi yeniden keşfetmenin zamanı geldi'

Hessen Barış ve Kriz Araştırmaları Vakfı (HSFK) uzmanı Prof. Klaus Dieter Wolf, İkinci Dünya Savaşı sonrasında kurulan Birleşmiş Milletler'in yapısının kurulduğundan bu yana değişmediğine dikkat çekiyor. Fransa ve İngiltere'nin veto hakkıyla Güvenlik Konseyi'nde daimi olarak temsil edildiklerini ifade eden Prof. Wolf, buna karşılık Hindistan, Brezilya, Japonya, Meksika, Nijerya ve Güney Afrika gibi ülkelerin büyük bir etkiye sahip olmadıklarını vurguluyor.

Uzman, Güvenlik Konseyi daimi üyelerinin kendi aralarındaki kavgalarının BM'nin diğer üyelerince pasif bir şekilde izlenmesini, "Bu başarısızlık kurum olarak BM'ye değil ülkelere aittir" sözleriyle değerlendiriyor. Mülteci krizinin BM'nin önemini bir kez daha ortaya koyduğunu belirten Prof. Wolf, "BM'yi yeniden keşfetmenin zamanı geldi" diye konuşuyor.

Yeni genel sekreter adayları

2016 yaz aylarında Ban Ki Moon'dan BM Genel Sekreterliği görevini devralacak yeni isim için seçim yapılacak. Yeni genel sekreter 2017'de işbaşı yapacak. Şimdiye kadar toplam 5 isim adaylığını açıkladı. Bunlar arasında BM Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı'nın (UNESCO) Başkanı İrina Bokova ve 2011 yılından bu yana Hırvatistan'ın dışişleri bakanlığını yapan Vesna Pusiç de bulunuyor.

Almanya'nın BM nezdindeki eski büyükelçisi Thomas Matussek, BM genel sekreterliği makamının küçümsenmemesi gerektiğine dikkat çekiyor. Matussek, "Papa, yetkiye olmasa da büyük bir etkiye sahip. BM Genel Sekreteri de bir tür dünyevi Papa konumunda" diyor.

'Başarılı olmaya mecbur'

Tüm dünyadan saygın liderlerin yer aldığı ve Güney Afrika eski devlet başkanı Nelson Mandela tarafından kurulan The Elders'in üyesi Pakistanlı avukat Hina Jilani, BM Genel Sekreteri'nin başarılı olmaya mecbur olduğunu savunuyor. Jilani, "BM Genel Sekreteri milli devletlerin çıkarlarının ötesine geçerek uluslararası barış adına hareket etmeli" görüşünü dile getiriyor.

Güç boşluğunun etkisi

Siyaset bilimci Klaus Dieter Wolf daha karamsar bir değerlendirmede bulunuyor: "Hareket alanı sınırlı. Bir geçiş sürecinde bulunuyoruz. Eski düzenleyici güç ABD ya geri çekiliyor ya da kabul görmüyor. Çin gibi diğer aktörler ise sorumluluk üstlenmek konusunda çekimser davranıyor. Halihazırda bir güç boşluğu sözkonusu. Görevi kim üstlenirse üstlensin, BM genel sekreterinin işi zor olacak."