BND: Skandalların gölgesinde 60'ıncı yıl

Son yıllarda adı çeşitli skandallarla anılan ve denetimi konusunda yoğun tartışmalar yaşanan Alman dış istihbarat servisi BND, kuruluşunun 60'ıncı yılını kutluyor. Almanya Başbakanı Angela Merkel, kuruluş yılı etkinliğinde yaptığı konuşmada son dönemde yaşanan skandallara rağmen BND'nin ülke güvenliği için önemini vurgulayarak, 'güncel ve tarihi nedenlerden dolayı' Almanya'da istihbarat birimlerinin zorlu bir konu olduğunu kaydetti.

Merkel, Almanya'nın Nasyonal Sosyalizm ve Doğu Almanya dönemindeki Stasi geçmişine en güzel yanıtın, anayasayla belirlenmiş temel haklar olduğuna dikkat çekerek, "Bu bağlamda günümüzde haber alma teşkilatları güvenlik yapımızın vazgeçilmez bir öğesi olmalıdır. Olmak zorundadır da" şeklinde konuştu.

Irak, Suriye ve Ukrayna'daki krizlerle mülteci sorunu ve siber casusluğa dikkat çeken Merkel, bu alanlarda BND'nin çalışmalarının büyük önem taşıdığını belirterek, BND'nin yabancı istihbarat teşkilatları ve diğer Alman istihbarat birimleriyle işbirliğinin önemini vurguladı. Merkel istihbarat birimlerinin faaliyetlerinde hukuk ve yasaların yanı sıra 'orantılılık' ilkesine de dikkat edilmesi gerektiği uyarısında bulunarak, meclis araştırma komisyonları gibi denetim mekanizmalarının büyük önem taşıdığını söyledi. "BND çalışmalarından dolayı gurur duyabilir ve aynı zamanda çalışmalarına aynı oranda eleştirel ve adil bir şekilde eşlik edilmesine açık olmak zorundadır" diye konuşan Merkel, 'kamuoyunun tartışmasız enformasyon özgürlüğüyle hassas bilgilerin gizliliği arasında uygun bir denge' bulunması gerektiğini ifade etti.

BND'nin skandalları

BND, Amerikan istihbarat birimlerinden Ulusal Güvenlik Kurumu (NSA) ile yaptığı işbirliği, dost ülkelerdeki dinleme faaliyetleri gibi uygulamalarla eleştiri oklarının hedefi olmuş, Alman hükümeti BND'nin faaliyetlerini sağlam hukuki zemine oturtmak için yeni yasa düzenlemeleri için kolları sıvamıştı.

CIA: Savcılık verilerine göre BND'nin bir çalışanı altı yıl boyunca Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı'na (CIA) aralarında 'çok gizli' ibarelilerin de yer aldığı 200'den fazla belge ulaştırdı. Bu faaliyeti karşılığında en az 80 bin euro para alan 32 yaşındaki BND çalışanı Mart 2016'da vatana ihanet, görev sırrını ifşa ve rüşvetten 8 yıl hapis cezasına mahkum edildi.

Sabotaj şüphesi: Berlin'de inşa edilen yeni BND merkez binası, Almanya Federal Cumhuriyeti tarihindeki en büyük inşaat projesi olarak kabul ediliyor. İnşaat maliyetinin giderek yükselerek başlangıçta telaffuz edilen rakamın neredeyse iki katına çıkmasının yanısıra, tamamlanması da sürekli erteleniyor. 2011 yılında gizli inşaat planları ortadan kayboldu, 2015 yılında Berlin'in en sıkı korunan inşaatındaki musluklar kimliği bilinmeyen kişilerce söküldü, binanın bazı kısımlarını su bastı. Soruşturma sürecinde sabotajdan şüpheleniliyor.

Merkel'in cep telefonu: Bir diğer skandal ise Başbakan Angela Merkel'in telefonunun Amerikan Ulusal Güvenlik Kurumu (NSA) tarafından dinlenmesi oldu. Dinlenme skandalının 2013 Ekim ayında ortaya çıkması üzerine Başbakan Merkel, "Dostlar arasında böyle şey olmaz" tepkisini verdi. Ancak sonradan BND'nin de yabancı hükümetler, AB kurumları ve hatta Anayasa'ya aykırı olmasına rağmen münferit Alman vatandaşlarına yönelik dinleme faaliyetinde bulunduğu ortaya çıktı. Pek çok vakada uygulama yasalara açıkça aykırıydı. Bu dinleme faaliyetlerinin artık durdurulduğu belirtiliyor.

Gazetecilere yönelik casusluk: 2005 yılında yaşanan bir skandal da gazetecilere uzanıyor. Dönemin BND Başkanı August Hanning, teşkilat içinde dışarıya bilgi sızdıranların tespiti için yıllarca gazetecilere yönelik casusluk faaliyetinde bulunulduğunu itiraf etti.

© Deutsche Welle Türkçe

DW,dpa / DK,BK