Bosna Hersek'in AB yolu

Bosna Hersek Avrupa Birliği'ne tam üye olmak için uzun yıllardır girişimlerde bulunuyor. AB de bu küçük ülkeye kapılarını kapamış değil. Nitekim AB ilk kez 2003 yılında Saraybosna'ya yeşil ışık yakmış, "Dilekçenizi verin" mesajı yollamıştı. Ancak siyasiler söz konusu dilekçenin üzerinde bu güne kadar mutabık kalamadıkları için iş sürüncemede kalmıştı. Şu sıralarda bir dilekçe metni hazırlandı. Üzerinde halen tam uzlaşı sağlanamasa da Bosna Hersek hükümeti artık dilekçeyi vermenin zamanı geldiğini düşünüyor.

Başbakan Denis Zvizdic gecikmenin özellikle AB fonlarından büyük ölçüde mahrum kalmalarına yol açtığını belirterek şöyle konuşuyor:

„Yeteri kadar zaman ve milyonlarca euro kaybettik. 2014-2017 yılları arasında Sırbistan 900 milyon, Arnavutluk yaklaşık 360 milyon euro AB fonlarından bölgesel gelişim desteği alırken biz eksik stratejiler yüzünden sadece 168 milyon euro alabildik. AB koordinasyon mekanizmasına uyum sağlarsak daha fazla destek görürüz."

İşsizlik çok fazla

Bosna Hersek'in mali durumu iç açıcı değil. AB fonlarına bu yüzden acil ihtiyaç var. Özellikle işsizlik büyük sorun. Halkın yüzde 27'si çalışmıyor. En büyük işveren kamu. O da borçlanmayla maaşları ödeyebiliyor. Bunlar yetmezmiş gibi etnik yapı da başka bir sorunu teşkil ediyor. Ülke kurulurken kantonlara ayrılan Müslüman Boşnaklar, Katolik Hırvatlar ve Ortodoks Sırplar arasında geçimsizlik artıyor. Sırpların çoğunlukta bulunduğu bölgede Bosna Hersek'ten ayrılıp, Sırbistan'a geçme hayalleri kuruluyor. Oysa 20 yıl önce Dayton Anlaşmasıyla ülke istikrarlı bir yapıya kavuşturulmuştu. Dayton Anlaşması'nı gözlemlemekle sorumlu Avusturyalı diplomat Valentin Inzko Bosna Hersek'in AB'ne daha da yaklaşması gerektiğini savunuyor. Bu yönde öneriler de geliştiren Inzko, "Benim formülüm şöyle; Önce adaylık statüsü, sonra adaylık. Arada geçen zamanda değişim, uyum, AB hukukuna geçiş gibi önemli olan reformlar yapılabilir" diye konuşuyor.

Halk ümitsiz

Ancak 4 milyon nüfuslu ülke bu haliyle AB reformlarını yerine getirecek durumda değil. Saraybosna sokaklarındaki halk da şu anda bir AB üyeliğine inanmıyor. Bir taksi sürücüsü diğer Bosna Herseklilere, "AB'ne girmemiz daha çok sürer. Politikacılarımız istekli görünseler de birşey yapmıyorlar. Yasa dışı işler yapamayacakları için bir hukuk devleti istemiyorlar. O zaman suçlarının cezasını çekecekler çünkü. Buna izin vermezler. Bizi AB'ye girmekle kandırmaya çalışıyorlar ama bu doğru değil" sözleriyle tercümen oluyor.