Brezilya’da kadın düşmanlığı
Paloma Oliveira hayatında hiçbir gösteri organize etmemişti. 24 yaşındaki üniversite öğrencisi Facebook üzerinden tecavüzü protesto etmek bir gösteri çağrısı yaparak, daveti önce tanıdığı kişilere özel olarak gönderdi. Sonra Rio de Janeiro’da toplu tecavüz kurbanı 16 yaşındaki Brezilyalı bir kızın çıplak bedenine ait görüntüler internette yayınlandı. Videoda baygın düşen genç kız görülüyor ve arka plandaki bir ses 30 erkeğin tecavüzüne uğradığını söylüyordu. Bu görüntüleri görünce şok geçirdiğini söyleyen Paloma Oliveira videoyu sonuna kadar izleyemediğini anlatıyor. Belli ki Oliveira bu hislerinde yalnız değildi. Zira birkaç saat içinde sadece tanıdıklarına gönderdiği gösteri çağrısı binlerce kişiye ulaştı. Ardından birkaç saat içinde binlerce kişi Rio de Janeiro Eyalet Parlamento Binası Palácio Tiradente’nin merdivenlerini doldurdu. Kadınların yanı sıra erkeklerin de katıldığı gösteride “kim birine sataşırsa, karşısında bizi bulur” ve “Bize karşı 33 kişiydiler” yazılı pankartlar yer aldı.
Bu gösterinin düzenlendiği geçen cuma gününden beri Brezilya’nın farklı kentlerinde kadın düşmanlığı protesto edildi. Çarşamba günü Rio de Janeiro’nun merkezindeki gösteriye yaklaşık 2 bin kadın katıldı.
Günlük şiddeti hakkında
Paloma Oliveira’ya göre, Rio de Janeiro’daki toplu tecavüz bir istisna değil, toplumdaki kadın düşmanlığının bir yansıması. Oliveira, kendi yakınları arasında da bu tür şiddete uğrayan kadınların olduğunu belirtiyor. Oliveira gibi gibi bir çok kadın, Rio de Janeiro’daki olayı bu şiddeti gündeme getirmek, konu hakkında açıkça konuşmak ve bununla mücadele için bir vesile olarak görüyor. Oliveira, “hepimiz bir şekilde bu şiddetin kurbanı olduğumuzu biliyoruz. Ancak bu konuda konuşmuyoruz, çünkü bu artık normal görülüyor. Ancak bu konuda ne kadar çok konuşur ve acımızı paylaşırsak, o kadar iyi.”
“Kamu Güvenliği için Brezilya Forumu” adlı sivil toplum örgütünün verdiği rakamlara göre, Brezilya’da her 10 dakikada bir kadın tecavüze uğruyor. Ancak tahminlere göre saldırıların sadece yüzde 35’inin kayıtlara geçtiği için bu sayının daha yüksek olabileceği düşünülüyor.
Mağdurlara yüklenen sorumluluk
Yaşanan son olay ayrıca tecavüz kurbanlarının nasıl suçluymuş gibi gösterildiğini de ortaya koyuyor. 16 yaşındaki kızın tecavüz sonrasında ne hale geldiği video ve fotoğraflarda son derece açık olmasına rağmen sosyal medyada genç kızın kurban rolü sorgulanmaya başlandı. Seks ve uyuşturucu sunan çetelerle ilişkisi olduğu iddia edildi.
Hatta soruşturmayı yürüten polis bile olayın kızın rızası dahilinde gerçekleştiğine dair açıklamalar yaptı. Ancak kamuoyunun baskısı üzerine söz konusu polis soruşturmadan azledildi. Videoların ortaya çıkmasının üzerinden ancak bir hafta geçtikten sonra soruşturmayı yürüten Cristina Bento, görüntülerin toplu tecavüzü kanıtlar nitelikte olduğunu açıkladı.
Polis şimdiye kadar yedi şüphelinin kimliğini tespit etti. Bu şüphelilerden ikisi gözaltında bulunuyor. Diğerleri ise sorgulamalarının ardından serbest bırakıldı. Tecavüz kurbanı olan genç kız da geçen pazar günü bir televizyon kanalına kimliğini açıklamadan verdiği mülakatta, yaşadıkları saldırılar hakkında açıkça konuşamayan kadınların acısını paylaştığını söyledi. Genç kızın korktuğu tahmin ediliyor. Zira Bento, mağdurun polisle konuşmayı reddettiğini dile getirdi.
Brezilya'da 'tecavüz kültürü'
Avukatlar Simone Quirino ve Lucas Sada, bu olayın ilk başta nasıl ele alındığının, tecavüze bakışı ortaya koyduğuna işaret ediyor. Zira olay ilk başta internetteki suçlar kapsamında soruşturulmaya başlanmış. Avukatlar, mağdurların travma yaşamasını engelleyecek ve ona göre davranacak uzmanların bulunmadığına işaret ediyor. Brezilya'daki 'tecavüz kültürüne' ilişkin sorunların çözülmesi için şüphelilerin aceleyle gözaltına alınmasının da yeterli olmadığını vurguluyorlar. “Bir tecavüzcü bir insan değil, bir canavar düşüncesi insana iyi geliyor. Bu bizi onların kültüründen ayıran bir duvar etkisi yaratıyor.”