Bu semt pazarı sadece kadınlara mahsus
Diyarbakır’da kurulan ilk kadın semt pazarı iş arayan kadınlara umut oldu. Tezgâh başındaki kadınlar ailelerini geçindiriyor. Pazar önce sabitti ancak talep gelince bir bölümü gezici hale getirildi.
Bağlar ilçesindeki Jiyan yani Yaşam isimli semt pazarı, dışardan bakıldığında sıradan bir pazarı andırıyor. Çevresi ve üstü kapalı olan pazarın farkı içinde. 184 tezgâhın bulunduğu pazarın müşterileri karışık ama satıcılarının tamamı kadın. Pazar, Bağlar Belediyesi tarafından kadınların istihdam edilmesi için kuruldu. Tezgâh sahibi olan kadınların tamamı köylerinden göç eden ailelerden. Kimisinin eşi cezaevinde kimisinin ise çalışamayacak kadar hasta.
'Hiçbir erkeğe muhtaç olmadan yaşamak'
Bu kadınlardan biri de Gazal Tunç. Sebze ve yeşillik satıyor. Evi kira ve üç çocuğu var. Tunç, “Altı aydır pazardayız. Pazar mücadeleci olmayı, tek başına ayakta durmayı öğretti. Hiçbir erkeğe muhtaç olmadan yaşamayı öğretti. Evde benden başka çalışan yok. Bununla evin geçimini sağlıyorum. Dışarı pazarında işler daha iyi, evim kira üç çocuk okutuyorum. Halim iyi” diyor.
Pazarcı kadınlardan biri de Havva Yılmaz. Tıp Fakültesi'nde okuyan iki çocuğu var. Eşi rahatsızlığından dolayı çalışamıyor. Pazarın geliriyle çocuklarını okutuyor. Yılmaz, “İki yıldır buradayım. Sebze, meyve, yoğurt satıyorum. Kazancımız yetmiyor. Evi geçindiremiyoruz ama idare ediyoruz. Sabah erken gelip, akşam gidiyoruz. Buraya gelmeyi istiyorum. Kazanmasak da arkadaş çevresi var, kendi ayağımızın üstünde duruyoruz. İki çocuğum tıp fakültesi okuyor, onları okutuyorum” ifadelerini kullanıyor.
14 yaşından beri çalışan Zinet Akçiçek de pazarcı kadınlardan biri. Garsonluk, dönerci ustalığı gibi işler yapan Akçiçek şimdi pazarda olmaktan memnun. Akçiçek memnuniyetini, “Meyve satıyorum, işler iyidir, evde oturmaktan iyidir, başkasına el açmaktan iyidir. Eşim bazen çalışıyor bazen çalışmıyor, üç çocuğum var. 10 yıldır hep lokantalarda çalıştım, şimdi pazarcılığa başladım. Mücadele verdiğinde her iş iyi. Bu pazar Diyarbakır’ın gurur kaynağı. Bu pazarın açılması beni çok sevindirdi. Başka illerde var, burada olması çok iyi. Çok memnunum çalıştığım müddetçe memnun kalırım. Evimi geçindirebiliyorum” şeklinde ifade ediyor.
Mahmut Bozarslan’ın Al Jazeera Türk’te yer alan haberine göre, pazarda sebze, meyve, şarküteri ürünleri, giyim ve değişik gıda maddeleri bulmak mümkün. Kadınların bir bölümü haftanın dört günü, değişik yerlerde kurulan gezici semt pazarlarına gidiyor. Gezici pazarlar da sadece kadınların.
Pazar tehditlere rağmen açıldı
Bağlar Belediyesi Eş Başkanı Birsen Kaya Akat, pazarı kurarken erkeklerden tehdit aldıklarını ancak buna rağmen vazgeçmediklerini belirtti.
“Kadın semt pazarı için uzun süre mücadele verdik. Paz-Der diye pazarcıların kurduğu bir dernek vardı. Neden kadınlara bu imkânı verdiğimizi sordular, “Eşitlik diyorsunuz ama bizi uzaklaştırıyorsunuz” diyorlardı. Bizi tehdit ettiler, kendilerini yakacakların söylediler. Ama biz alanı erkeklere açmayacağımızı dile getirdik ve açmayacağız. 184 kadınımız pazara çıkmış durumda, ailelerinden kimseye muhtaç olmadan, kendi çocuklarına bakabilecek bir düzey oluştu. Kadınlar çok mutlu ve teşekkür ediyorlar çünkü artık avuçlarını kimseye açmayacaklar.”
Kadınlar pazarın giderleri için de ortak bir fon oluşturdu. Pazarın temizliği ise belediye tarafından yaptırılıyor. Belediye ayrıca kadınlara ücretsiz poşet sağlıyor.
