Bu yöntem sayesinde spermlerin 'yaşı' belirlenebilecek!
Yeni bir sperm yaşı hesaplama yöntemi sayesinde, hem sigara kullanımının sperm üzerindeki etkileri açığa çıkartılırken, hem de DNA analizlerinin ipuçları sayesinde bir erkeğin spermlerinin ne kadar ‘’yaşlı’’ olduğu belirlenebiliyor.
Bilim Fili'nde yer alan habere göre, annenin yaşının doğacak çocuğun sağlığını etkilediği uzunca bir süredir biliniyordu. Ancak, babanın yaşının da benzer etkilere nasıl sahip olabileceği konusu görece yakın bir tarihte netlik kazanmaya başladı. Yapılan çalışmalarda, yaşlı babaların yaşlı annelerden daha fazla genetik mutasyonu çocuğa geçirdiğini gösteren veriler mevcut. Ayrıca, yaşlı babaların çocuklarında otizm ve şizofreniye daha sık rastlandığı biliniyor.
Yaşlı babaların spermlerindeki DNA’da bulunan epigenetik izlerin, doğacak çocuklarda sağlık riskleri oluşturabileceğini ortaya koyan deliller de her geçen gün artıyor. Yaşam Tarzının Epigenetik İzleri Sigara, beslenme şekilleri, spor alışkanlıkları gibi faktörler, genom üzerinde genlerin aktiflik derecesini etkileyen epigenetik değişikliklerin oluşmasına yol açar. Yaşam tarzının DNA üzerinde bıraktığı bu kalıcı izler yüzünden, ebeveynlerin günlük yaşamları sonraki nesilleri etkileyebilir.
Yaşam tarzımız ve biyolojik sağlığımızın içerisinde yer alan bütün bu faktörler birleştirildiğinde, aslında biyolojik yaşımız ortaya çıkar. Yani, yalnızca kimlikte yazan doğum tarihi üzerinden yaşlanma hesabı yapmak yanlış olacaktır. Dolayısıyla, spermlerin yaşının doğacak çocuğun sağlığını etkileyebilecek bir genetik faktör olduğunu söyleyebiliriz.
Yeni yapılan çalışmada da, 350 erkeğin spermini inceleyen bilim insanları, genom üzerinde 147 noktadaki yaşlanma ile alakalı değişikliği tespit etti. Ayrıca araştırmacılar, bu 147 alan üzerinden erkeğin sperm DNA’sının durumunu değerlendiren bir hesaplama yöntemi oluşturdu.
Bu hesaplama yöntemi sayesinde, erkeğin yaşam tarzının sperm yaşı üzerindeki etkileri belirlenebiliyor ve gerçek sperm yaşı hesaplanabiliyor. Araştırmacılar yaptıkları analizlerde, bir erkeğin yaşını yüzde 85 doğruluk oranında tahmin edebiliyor ve bir erkeğin sperminin erken yaşlanıp yaşlanmadığını tespit edebiliyor.
Araştırmacılara göre, sigara kullanımının da sperm yaşı üzerinde ciddi bir etkisi var ve sigara kullanan erkekler kayda değer şekilde daha yaşlı spermlere sahip.
Örneğin, yapılan hesaplamalar sigara kullanan 40 yaşındaki erkeklerin sperm yaşının 44 civarı olduğunu gösteriyor. Sperm bir insanın hayatı boyunca üretildiğinden, yaşlı sperme sahip erkeklerin sperminde oluşan hasarın bir kısmının tersine çevrilebilmesi mümkün.
Bu sebeple, detayları 28 Ekim-1 Kasım 2017 tarihlerinde American Society of Reproductive Medicine yıllık buluşmasında sunulacak yeni sperm yaşı hesaplama yöntemi, doğacak çocukta meydana gelebilecek sağlık risklerinin sperm kalitesi üzerinden öngörülmesi açısından oldukça önemli.