Bu zamanda otomobil alınır mı?

Fiat İş Birim Direktörü Okan Baş, yeni dönemi ve otomotiv pazarını Hürriyet'ten Eren Güler'e anlattı...Fiat Türkiye'nin tepe ismi olan İş Birim Direktörü Okan Baş ile yeni dönemi ve otomotiv pazarını konuştuk. - 2008 nasıl geçti? 2008 yılı ilk başlarda asılnda çok iyi başladı, 2007'nin yüzde 20-25 üzerinde gidiyorduk. Daha sonra Türkiye'de hep olan iniş çıkışların 1-2 tanesini yaşadık. Piyasa bir ara dövizin hareketlenmesi ile darbe yedi, daha sonra kapatma davası ile ilgili belirsizlikler etkiledi. Ama eylül ayında dünyada oluşan durgunluğun etkisi çok sert oldu. Yüzde 60'a varan düşüşler yaşandı. Sonuçta yılın ilk dönemi daha pozitif, son dönemi de negatif olmak üzere pazar 495 bin adet satış ile kapandı. 2007'ye göre 100 bin adetlik bir düşüş var. - Siz ne yaptınız? Fiat'ın son yıllarda bir çıkışı oldu. Özellikle ticari tarafta Fiorino ile biz en üst noktaya tırmandık. Fiorino, 12 bin 500 adetlik satışı ile hem kendi sınıfının en çok satan aracı oldu hem de ticari araçtaki pazar payımızı 1.5 puan artırdık. - Pazar payı ne kadar? Otomobilde pazar payımız yüzde 8.7, ticaride yüzde 18.3. Toplamda yüzde 12.4 pazar payı elde ettik. - Kaç araç sattınız? 61 bin tane araç sattık. Bunun 26 bin 600 tanesi ticari, 34 bin 500'ü binek araç. - En başarılı marka hangisi? Binekte Linea'nın çok büyük katkısı var. Linea aslında çok genç de bir ürün. O segmentteki diğer modellerin en az 7-8 yıllık geçmişi var. Linea yeni doğmasına rağmen segmentte yüzde 8-10 pay aldı ki bu çok ciddi bir başarı. Sonuçta bu segmenteki müşteri biraz daha muhafazakardır. Geçmişini bildiği ürünü daha fazla tercih eder şekilde davranıyor. - Linea'yı daha çok kimlere sattınız? Linea C segmenti bir araç. Bu aracı Albea'dan veya Albea türü araçlardan bir üst tarafa geçmek isteyenler de tercih etti, diğer markaların bu segmentteki modellerinden de aldı. Satış olarak ilk 5'e oturduk. - Nedir en önemli avantajı? Yeni olmasının dışında, Linea özellikle kullanım ekonomisi açısından ciddi avantaj sağlıyor. Boyutsal olarak da sınıfının en geniş aracı. Ayrıca gittikçe zenginleşiyor, motor gamı seçenekleri artıyor. Bir de şu var, fiyat/fayda sıralamasında da en üstlerde yer alıyoruz. Linea’nın performansı artacak - Peki beklediğiniz satış rakamına ulaşabildiniz mi? Beklentilerimiz karşıladık ama performansını daha da artıracağını düşünüyoruz. - Nasıl olacak? Versiyonları zenginleştireceğiz. Ayrıca önümüzdeki dönemde yeni bir motor getireceğiz. 1.6 multijet motoru Mart ayı içerisinde satmaya başlayacağız. - Fiat'ın hibrid araçlarla ilgili bir çalışması var mı? Hibridden ziyade CNG ve LPG'ye odaklı bir marka Fiat. Hatta Avrupa'da LPG ve CNG'nin(doğalgaz) tercih edildiği araçlarda pazarının en iyisi Fiat... - Fabrika çıkış LPG'li üretim var mı? Avrupa'da LPG genellikle satış sonrası uygulama olarak var ama özellikle fabrika çıkış CNG'li üretim yapılıyor. Mesela biz burada Doblo'yu Avrupa için CNG'li üretiyoruz. - Türkiye'de? Maalesef Türkiye'de altyapı olmadığı için yapamıyoruz. LPG'li araçlarımız var ama satış sonrası uygulama olarak yapıyoruz. - Garanti? Bizim kontrolümüzde olduğu için garantili olarak satıyoruz. - Neden fabrika çıkış LPG'li olarak üretilmiyor peki? Bu bir ölçek ekonomisi. O da bir yatırım gerektiriyor. Eğer karşılarsa, seri üretim yaptığımız dönemler de oldu, ama genelde bu niş bir pazar olduğu için dışarıdan yaptırıyoruz. LPG Türkiye'de daha çok ikinci elde uygulanıyor. - Hangi modellere garantili LPG takılabiliyor? Doblo ve Albea'ya takılabiliyor. - Çevre ile ilgili özel bir yatırım var mı? Çevre ile ilgili şunu söyleyeyim: Avrupa'da karbondiokist salınımının belli bir değere düşürülmesi isteniyor ve markaları zorluyorlar. En son markaların hangisi ne yaptı diye baktıklarında Fiat birinci sırada. Çevreye en az CO2 salgılayan marka Fiat... Bu da Fiat'ın bu konuyu nasıl ele aldığını çok net gösteriyor. Yeni sistemle yakıt tüketimi düşecek Mesela biz şimdi yeni bir sistem getiriyoruz, start/stop sistemi. İlk olarak bu hafta başlayacak olan Cenevre Fuarı'nda tanıtımı yapılacak olan Fiat 500'ün cabrio versiyonunda kullanılacak. - Nedir o? Bu sistem aracın hareket etmediği dönemde motoru kapatıyor, vitesi taktığınızda yeniden çalıştırıyor. Mesela kırmızı ışıkta durdunuz diyelim, hemen motoru kapatıyor, sonra tekrar devreye giriyor. Böylece hem çevreyi kirletmiyor hem de şehir içi trafikte önemli bir yakıt tasarrufu sağlıyor. Bu uygulama Fiat 500 ile başlayacak, ondan sonra diğer modellere de yaygınlaştırılacak. - Ticaride en çok hangi aracı sattınız? En çok Fiorino sattık. Zaten onun türünde bir araç daha önce pazarda yoktu. Kendi başına bir segment yarattı. Herhangi bir eski modelin yerine çıkarılmış, yenilenmiş bir ürün değil. Kendine özgü stili ile çıktı ve çok başarılı oldu. Zaten artık ticari tarafta sadece rasyonel faydalar yeterli görülmüyor ve müşteri beklentileri sürekli olarak artıyor. Bu anlamda daha konforlu ve duyusal olarak da daha seveceği bir model olması önem kazanıyor. Fiorino'nun bu duygusal ilişkiyi kurduğunu düşünüyoruz. Alanlar da en çok tasarımını ve stilini beğeniyor. - Satışlarda dizel/benzinli oranı nedir? Aşağı yukarı yarı yarıya diyebiliriz. Ama son dönemde dizelle benzin arasındaki makasın kapanması dizelin biraz daha az tercih edilmesine neden oluyor. Benzinli araçlar lehine 2-3 puanlık bir oynama meydana geldi. - Fiat 500'ün Türkiye performansı nasıl? Bizim beklentimiz adetsel olarak çok satmak değil zaten. Çünkü Türkiye pazarında bu tip araçlara ilgi fazla değil. Ama Fiat markasının müşteri gözündeki algısına ve imajına önemli katkılar yaptığını düşünüyoruz. - En önemli özelliği nedir? Tasarımı çok özel bir kere. Ayrıca Avrupa'da ikonik bir araç. 1950'lerde çok ciddi başarılar sağlamış, o dönemin jenerasyonunun unutamadığı bir araç. Nostaljik değeri de var. Trend ve kendine öz bir kişiliği var. Bu insanları çok cezbediyor. Ayrıca boyutları itibariyle metropol yaşamına çok uygun. O boyuttaki bir araç ilk kez çarpışma testinde 5 yıldız aldı, bunu da ekleyelim. - Dünyada en çok satan Fiat modeli nedir? En çok satan modeli Panda. Bizde de var ama o segment, yani A segmenti toplam pazarın sadece yüzde 1'i. Panda'yı Grande Punto ve Fiat 500 izliyor. Türkiye'de ise Linea, Albea ve Grande Punto diye gidiyor... - Bu sene toplam otomotiv pazarı nasıl olur? Bu sene biraz farklı başladı. Birdenbire talep düşünce pazar yıla büyük bir stokla girdi. Ama biz stoğu çok iyi yönettik ve stok baskısı yaşamadık. Bizim burada bir avantajımız da şuydu: Ağırlıklı olarak yerli ürettiğimiz malları satmamız daha hızlı reaksiyon vermemizi sağladı. İthalat ağırlıklı olan noktalarda bu hız olmadı doğal olarak. 2009'da pazar çok parlak olmaz. Ama 2001'deki gibi çakıldığımız bir yıl da olmayacak, bir durgunluk olacak. Bunu sonucunda toplam pazarda 375 bin araç satılmasını beklliyoruz. Ama burada yüzde 10-20 artı eksi olabilir. - Fiat olarak özel bir strateji uygulayacak mısınız? Aslında şu anda çok ciddi fırsatlar var ve biz de fazla abartmadan doğru bir şekilde yapacağımız kampanyalarla müşterilere ulaşacağız. Burada önceden Fiat alan müşterilerimizi de küstürmeden, rencide etmeden avantajlarımızı onların önüne süreceğiz. Bir de pazarı çok kısa dönemli takip ederek strateji belirliyoruz. Bu dengeli yaklaşım bütün yıl boyunca devam edecek. - 2009 için yeni bir model var mı? Bu sene Albea'da yeni bir versiyonumuz olacak. Mart ayında piyasaya süreceğiz. Linea'nın da yeni motoru geliyor. Ayrıca Fiat 500'ün Abarth motor ve Cabrio versiyonunlarını getireceğiz. - Özel ilgi göstereceğiniz bir model olacak mı? Otomobil tarafında Linea ve Albea olacak. Bravo'yu da biraz itebiliriz. Ticari araçlarda da ayırt etme yapmasak da öne çıkacak ürünler Fiorino ve Doblo olacak. - Otomobil fiyatları ne olur? Bir kere şunu söyleyeyim, çok avantajlı bir dönem yaşıyoruz. Her marka yaşanan krizden farklı bir şekilde etkileniyor ve tüketici için çok uygun ürünler var. Ben otomobil alımı için çok doğru bir dönem olduğunu düşünüyorum. - Önümüzdeki dönemde artar anlamına mı geliyor? Önümüzdeki dönemde fiyatların artma eğilimi olacak çünkü artan kurlarla birlikte maliyet baskısı da çok yükseldi. - Pazar ne zaman canlanır? Çok görüş var ama bence birşey söylemek çok fazla spekülasyon olur, kehanettir... 6 ay sonra canlanır desem neye göre? Var mı öyle bir veri, yok... Kimsenin elinde yok. Ama eninde sonunda bu durgunluk yukarı doğru çıkışa verecek.