ÇAĞLAYAN: RAKAMLAR SEVİNDİRİCİ ANKARA (A.A)
-ÇAĞLAYAN: RAKAMLAR SEVİNDİRİCİ ANKARA (A.A) - 17.01.2011 - Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, bugün açıklanan bütçe ve işsizlik rakamlarındaki gerçekleşmelerin oldukça sevindirici olduğunu belirterek, ''Başbakan'ın (kriz Türkiye'yi teğet geçecek) sözünü geçmişte müstehzi karşılayanlar, şimdi vicdanlarında muhasebe yapıyorlardır'' dedi. Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM) tarafından, üçer aylık dönemler halinde uygulanan Dış Ticaret Beklenti Anketinin (DTBA) ilk sonuçlarını, bugün düzenlediği basın toplantısı ile açıklayan Çağlayan, toplantıda, işsizlik ve bütçe rakamlarındaki gerçekleşmeleri de değerlendirdi. TÜİK Başkanı Ömer Demir'in de bulunduğu toplantıda konuşan Bakan Çağlayan, geçmişte,Başbakan Erdoğan'ın, ''küresel krizden en erken ve en az hasarla çıkacak ülkenin Türkiye olduğunu, krizin Türkiye'yi teğet geçeceğini'' söylediğini hatırlattı. O zaman bazı insanların bunu ''anlayışla karşılamadığını'' belirten Çağlayan, ''Geçmişte bu sözleri müstehzi karşılayanlar, şimdi vicdanlarında muhasebe yapıyorlardır' dedi. Avrupa'da birçok ülkenin ekonomik durgunluk ve borç krizi ile uğraştığına işaret eden Çağlayan, bugün açıklanan işsizlik ve bütçe gerçekleşme rakamlarının, Türkiye'nin kredibilitesine, ülkeye yabancı sermaye girişine katkıda bulunacağını, meslek edindirme eğitimine ağırlık verilmesi ile işsizlik rakamlarının daha da aşağı çekileceğini kaydetti. Göreve başladıktan sonra, DTM'de ''ülke masaları'' ve ''dış ticaret beklenti anketi'' çalışması yapılmasını istediğini anlatan Çağlayan, ihracattaki artışın sadece kura bağlı olmadığını, mutlaka strateji çalışması yapılması gerektiğine inandıklarını belirtti. İthalatın bir sonuç olduğunu, bu sonucu tetikleyen unsurların Çarşamba günü yapılacak toplantıda değerlendirileceğini açıklayan Çağlayan, ihracatçının ''sürdürülebilir ve rekabetçi bir kura sahip olunmasını'' istediğini, ancak Türkiye'de kur konusunda ''soğumuş ve soğutulmuş önlemler'' alındığını, paranın aşırı değerlendirilmesinin ihracatı olumsuz etkilerken, ''ithalatı azdırdığını'' anlattı ve ''düşük kur kötülüklerin anasıdır'' dedi. -DTBA'DA KÜÇÜK VE BÜYÜK FİRMALARIN AĞIRLIKLARI FARKLI DEĞERLENDİRİLDİ Çağlayan, DTM Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan DTBA hakkında bilgi verirken, firmaların toplam ihracattan ve ithalattan aldıkları paya göre ağırlıklandırılarak endeks oluşturulduğunu, büyük firmaların ağırlığıyla küçük firmaların ağırlığının farklı değerlendirildiğini belirtti. Anket çalışması sırasında, 2011 yılının ilk çeyreği için form gönderilen 473 firmadan 388'inin ankete katıldığını, bu firmaların toplam ihracatın yüzde 43'ünü, ithalatın yüzde 39'unu temsil ettiğini, firmaların yüzde 26'sının sadece ihracat, yüzde 9'unun sadece ithalat yaptığını anlatan Bakan Çağlayan, anket sonuçlarına göre İhracat Beklenti Endeksi'nin, 2011 yılının ilk çeyreğinde, 2010 yılının son çeyreğine göre 11,4 puan artarak 111,3 değerinden 122,7 seviyesine yükseldiğini açıkladı. İthalat Beklenti Endeksi'nin ise aynı dönemler itibariyle 0,6 puan artarak 113,1'den 113,7'ye çıktığını bildirdi. Gelecek 3 aydaki ihracat beklentisinin ve ihracat siparişi beklentisinin, ayrıca son 3 aydaki ihracat sipariş düzeyinin, endeksi artış yönünde, ''firmaların şu anda kayıtlı ihracat sipariş düzeyinin'' ise endeksi azalış yönünde etkilediğini belirten Bakan Çağlayan, ''Ankete katılan firmalarımızın mevcut ihracat sipariş düzeyi önceki çeyreklere göre artıyor olmakla birlikte, hala mevsim normallerinin altında görünmektedir. Ancak bu durum genel ihracat beklentilerinin artarak devamını engelleyecek şekilde değildir. İhracatçımızın geleceğe olan güveni oldukça yüksektir ve artarak devam etmektedir'' dedi. Gelecek 3 aydaki ithalat beklentisinin ve birim ithalat fiyatı beklentisinin İthalat Beklenti Anketi'ni artış yönünde, son 3 aydaki ithalat sipariş düzeyinin ise negatif yönde etkilediğini kaydeden Çağlayan, bu durumun son 3 ayda ithalat sipariş düzeyinin azaldığını gösterdiğini belirtti. Bu yılın 2'inci çeyreğine ilişkin beklentilere ait sonuçların 18 Nisan'da açıklanacağını kaydeden Çağlayan, şöyle konuştu: ''(Erken kalkar yol alır) diye sevdiğim bir söz var. Oluşturduğumuz bu yapı ile S.O.S alarm çanı çalmadan geleceği öngörüp, gerekli önlemleri alacak şekilde politikalarımızı oluşturacağız. Bu önlemlerimiz hem ihracatımızda hem de ithalatımızda politikalarımızda proaktif davranmamızı sağlayacaktır. 'Olup bitmeden' 'geçmiş olsun' demeden bu endekslerle gerekli stratejileri oluşturup, politikalarımızı belirleyeceğiz. DTBA ile dış ticaretimizdeki gelişmeleri 'öngörüp, yöneteceğimiz kumanda merkezine' sahip olduk.'' -ANKETİN DİĞER SONUÇLARI Devlet Bakanı Çağlayan'ın açıkladığı DTBA'nin sonuçlarına göre, ankete katılan firmaların yüzde 43,6'sı bu yılın ilk çeyreğinde, ihracatlarının artacağı, yüzde 13,9'u azalacağı beklentisinde. Aynı dönemde, firmaların yüzde 42,3'ü ihracat siparişlerinin artacağını, yüzde 11,6'sı azalacağını, yüzde 32'si pazar paylarının artacağını, yüzde 5,2'si ise pazar paylarının azalacağını belirtti. Firmaların ihracat siparişlerinde ve pazar paylarındaki artış beklentileri, önceki çeyreğe göre artarak devam ediyor. Bu yılın ilk çeyreğinde, 2010 yılının son çeyreğine göre, Afrika ve Amerika ülkelerine ihracatın artacağı beklentisi hakim görünürken, diğer ülke gruplarına ihracatın artış beklentisi yavaşlayarak sürüyor. Firmaların yüzde 43'ü 2010 yılı son üç aylık döneminde ihracat sipariş düzeylerinin arttığını, yüzde 15,7'si ise azaldığını ifade etti. Şu anda kayıtlı ihracat sipariş düzeyinin normal altı seviyede olduğuna ilişkin değerlendirmelerin zayıflayarak sürdüğüne işaret eden Çağlayan, ''Demek ki, ihracatçımız ihracatın giderek normale döndüğünü ve normalin üzerinde artış beklediğini ifade ediyor'' dedi. -HAMMADDE FİYATLARI YÜKSEK, HEDEF PAZARLARDA BİR DEĞİŞİKLİK YOK İhracat yapan firmaların en çok faaliyet gösterdikleri sektöre ilişkin öncelikli ilk 3 sorunu, ''enerji maliyetlerinin yüksekliği, döviz kurlarının olumsuz etkisi ve hammadde, ara malı fiyatlarının yüksekliği'' olarak ifade etti. Hammadde ve ara malı fiyatlarının yüksek olduğunu belirten firma sayısı, son 6 ayın en yüksek seviyesine ulaşırken, ihracat yapan firmaların yüzde 77'si döviz kurlarının, sektörlerini olumsuz etkilediğini belirtti. Ankete katılan firmalar, 2011 yılının ilk çeyreğinde, Almanya'yı, hedef pazar olarak belirlenen ülkelerin başında ifade ederken, Almanya'yı sırasıyla ABD, Rusya Federasyonu ve Fransa takip ediyor. Firmaların yüzde 57'si döviz kuru sorunlarını hedef pazarlarına yönelik en önemli sorun olarak belirtiyor. Yüzde 41'i pazar içerisinde dağıtım-ulaşım maliyetlerinin yüksekliğini, yüzde 40'ı ise alım gücündeki düşüşü ve buna bağlı olarak hedef pazarlarda görülen talep daralmasını hedef pazarlarına yönelik sorun olarak görüyor. Toplam talebin azalmasını hedef pazarlara yönelik sorun olarak gören firma sayısı 2011 yılının ilk çeyreğinde, son 3 çeyreğe göre oldukça geriledi. -İTHALATIN GEREKÇELERİ Ankete katılan firmaların yüzde 31,7'si, bu yılın ilk çeyreğinde ithalatlarının artmasını, yüzde 8'i azalmasını bekliyor. Aynı dönemde, firmaların ithalat ve sektöre ilişkin ithalat artış beklentileri, geçen yılın son iki çeyreğindeki gibi sürüyor. Mevcut ithalat sipariş düzeyinde, mevcut ihracat sipariş düzeyine göre, daha hızlı bir artış görülüyor. İthalatçı firmaların yüzde 64'ü yurt içi üretimin olmayışını, yüzde 50'si yurt içi üretim miktarının yetersizliğini, yüzde 48'i yurt içi fiyatların yüksekliğini ve yüzde 44'ü yurt içi kalitenin yetersizliğini ithalat nedenleri olarak gösteriyor. DTM'de İhracata Dönük Üretim Stratejisi Değerlendirme Kurulu ve Girdi Tedarik Stratejisi ile ilgili çalışmalara başladıklarını hatırlatan Bakan Çağlayan, şöyle devam etti: ''Küresel kriz nedeniyle daralan talep, artan emtia fiyatları, yükselen enerji maliyetleri ve paritedeki gelişmeler sebebiyle artan ithalat baskısı, üretimimizin ithalat bağımlılığını artırmıştır. Bu durumu aşmak için, üretimde katma değeri yüksek ürünlere geçişin sağlanması ve ara mallarında ithalata bağımlılığın azaltılması ve yurt içinde yaratılan katma değerin artırılması gerekmektedir. Ülkemiz imalat sanayi ve hizmet üretim potansiyeli ile girdi tedarik ihtiyacının ihracat odaklı olarak değerlendirilmesi ve yönlendirilmesi ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Girdi Tedarik Stratejisi çalışması ile yalnız ihracatçılarımızın ihtiyaç duydukları girdileri daha etkin, daha düşük maliyetli temin etmelerini sağlamayı değil, esasen ara malı ithalatına bağımlı ihracatımızın bağımlılığının giderilmesini ve bu şekilde cari açığın azaltılmasını amaçlıyoruz.'' DTM'nin yurtdışı kadro sayısının 250'ye çıkarıldığını hatırlatan Bakan Çağlayan, ilk aşamada ihdas edilen kadrolardan 90'ının 2010/2011 yılı içerisinde kullanılmasını, yurtdışı teşkilatında 31 yeni merkezde ticaret müşavirliği/ataşeliği kurulmasını ve 43 merkezin kadro sayısını artırmayı kararlaştırdıklarını da söyledi. DTM'nin yaptığı Dış Ticaret Beklenti Anketi sonuçlarına göre, ihracat ve ithalat beklenti endekslerindeki 3'er aylık değişimler şöyle: /* İHRACAT BEKLENTİ ENDEKSİ 2010/Q2 2010/Q3 2010/Q4 2010/Q1 -------------------------- ------- -------- ------ ------- İHRACAT BEKLENTİSİ ENDEKSİ 126,0 107,8 111,3 122,7 İhracat beklentisi (gelecek 3 ay) 154,4 116,9 122,0 131,1 İhracat sipariş beklentisi 150,5 114,2 120,9 134,6 Şu anda kayıtlı. sip. düzeyi 82,2 81,8 85,2 96,0 İhracat sip. düzeyi (son 3 ay) 117,0 118,2 117,2 128,9 2010/Q2 2010/Q3 2010/Q4 2011/Q1 İTHALAT BEKLENTİ ENDEKSİ 106,0 111,4 113,1 113,7 İthalat beklentisi (Gelecek 3 ay) 104,9 126,8 110,4 133,7 Birim ithalat fiyatı beklentisi (Gelecek 3 ay) 115,0 124,2 125,6 137,4 Mevcut ithalat sipariş düzeyi 74,4 78,0 96,6 100,0 İthalat sipariş düzeyi (Son 3 ay) 129,8 116,7 119,7 83,8 */