Çalışan annenin çocuğu daha başarılı

Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA) 2006 sonuçlarına göre, hem annesi, hem babası çalışan bir öğrenci, sadece babası çalışan bir öğrenciye kıyasla daha başarılı oluyor. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) Direktör Yardımcısı Yard. Doç. Dr. Gökçe Kolaşin ve araştırmacı Mehmet Alper Dinçer, OECD'nin, 2000'den beri 3 senede bir OECD ülkeleri ve diğer katılımcı ülkelerde yürüttüğü "PISA 2006" sonuçlarını değerlendirdi. Okuma, matematik ve fen alanlarında 15 yaşındaki öğrencilerin başarılarını ölçen PISA, öğrenciler, ebeveynler ve okul yöneticilerinin yanıtladığı ek anketlerle, öğrenme ortamı, süreci ve aile altyapısı üzerine ayrıntılı veri toplanmasını sağlıyor. Buna göre, PISA 2003 uygulamasına katılan 40 ülke arasında Türkiye, fen ve matematik alanlarında 35, okumada ise 33. oldu. Bu başarısız görüntü PISA 2006'da da devam etti ve Türkiye katılımcı 57 ülke arasında fende 44, matematikte 37 ve okumada 43. olurken, OECD ülkeleri arasında ise sondan ikinci sırada yer aldı. Kolaşin ve Dinçer, ebeveynleri çalışan ve eğitimli olan bir öğrencinin, ebeveynleri eğitimsiz ve çalışmayan bir öğrenciye göre daha başarılı olduğu sonucuna vardı. "Hem annesi, hem babası çalışan bir öğrencinin, sadece babası çalışan bir öğrenciye kıyasla daha başarılı olduğu tespit edilirken", genel bir ifadeyle sosyoekonomik durum, öğrenci başarısının en temel belirleyeni oldu. Kolaşin ve Dinçer, "kadınların iş gücü piyasasına katılımının özendirilmesinin çocukların başarısı açısından da elzem olduğuna" dikkati çekti. Öğrencinin kayıtlı bulunduğu program tipinin (Anadolu lisesi, genel lise, meslek lisesi vb) başarısını etkilediği de belirlendi. Türkiye'de ortalama fen notu 423, OECD'de ise 500 puan olurken, babası lise mezunu olmayan, annesi çalışmayan, hem ailesinin, hem sınıf arkadaşlarının ailelerinin sosyoekonomik durumu dezavantajlı, kırsal alanda yaşayan ve meslek lisesine giden bir öğrencinin notunun 222 puan ile çok düşük seviyede olduğu tespit edildi. Buna karşın babası üniversite mezunu, hem annesi, hem babası çalışan, hem ailesinin, hem de sınıf arkadaşlarının ailelerinin sosyoekonomik durumu Türkiye ortalamasının oldukça üzerinde, Anadolu lisesine giden bir öğrencinin 546 puan ile OECD ortalamasının üzerinde bir not aldığı görüldü. Öğrenci başarısının sosyoekonomik koşullara bu ölçüde bağımlı olmasının sosyal hareketliliği engellediği, hem öğrenci başarısının yükseltilmesi, hem de eşitsizliğin giderilmesi için sosyoekonomik durumu dezavantajlı öğrencileri hedef alan politikaların tasarlanmasının büyük önem taşıdığı vurgulandı. Diğer faktörler göz önünde bulundurulduğunda, başarıda okul kaynaklarının etkisinin yok denecek kadar az kaldığı belirlendi. Kolaşin ve Dinçer, Türkiye'de öğrenci başarısının yükseltilmesi için politika tasarımlarına ihtiyaç bulunduğuna işaret ederek, PISA 2006 veri setinin ayrıntılı incelenmesi, hangi profile sahip öğrencilerin hangi nedenlerle başarısız olduğunun ortaya konulması gerektiğini bildirdi.