Çalışma yaşamında AB’ye uyumsuzuz

Türkiye, AB standartlarına uyum sürecinde çalışma yaşamının iyileştirilmesi, hak ve özgürlüklerin geliştirilmesi konusunda adım atmaya hazırlanıyor. Türkiye, AB müktesebatına uyum sürecinde sendikal özgürlüklerin artırılması, 18 yaşını doldurmamış çocukların sanatsal faaliyetlerde çalıştırılması ve çocuk işçiliği, mesleki standartların oluşturulması, sosyal güvenlik sisteminin güçlendirilmesi, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatının geliştirilmesi konusunda bir dizi adım atmaya hazırlanıyor. Verilen bilgiye göre, "AB Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programı Taslağı", görüşleri alınmak üzere, aralarında işçi konfederasyonlarının ve meslek örgütlerinin de bulunduğu çeşitli kesimlere gönderildi. Taslak, çalışma yaşamında zaman zaman gündeme gelen, ancak çeşitli nedenlerle ertelenen bazı konularda birkaç yıllık dönemde önemli adımlar atılmasını ve ilgili kurumların kapasitelerinin geliştirilmesini öngörüyor. Taslağa göre, AB'ye üyelik yükümlülüklerini üstlenilebilme yeteneğini geliştirmek amacıyla "İşçilerin Serbest Dolaşımı Faslı"nda, kamu istihdam hizmetlerinin, Avrupa İstihdam Hizmetleri (EURES) ağına katılabilmesi için yeterli kapasitenin oluşturulması sağlanacak. Bu amaçla 2010-2012 yıllarında Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü’nün veritabanı ve web sitesinin tüm ulusal istihdam olanaklarını içerecek biçimde ve EURES altyapısıyla uyumlu çalışacak şekilde revizyonu ve ilgili personelin/tarafların eğitimi gerçekleştirilecek. Sosyal güvenlik sistemlerinin koordinasyonu konusunda kurumsal yapıların güçlendirilmesinedevam edilecek. Bu amaçla gelecek yıl Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu'nun uygulanmasını sağlamak üzere ikincil düzenlemeler yaşama geçirilecek; Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun uygulanmasının sağlanması için de Sigorta ve Sağlık İşlemleri Yönetmelikleri çıkarılacak. Ayrıca sosyal güvenlik sistemlerinin koordinasyonu konusunda kurumsal yapılar güçlendirilecek. Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu'nun uygulanmasını sağlamak üzere çıkarılacak ikincil düzenlemelerle ilgili AB mevzuatına kısmi uyum sağlanacak. Bu konudaki tam uyum, üyelik tarihinden 1 yıl önce tamamlanacak, söz konusu mevzuatın uygulanması üyelikle birlikte başlanacak. Mesleki standartlar için strateji belgesi İş Kurma Hakkı ve Hizmet Sunumu Serbestisi Faslı'nda, 2008-2009 yıllarında, müktesebata uyum sağlanabilmesi için, kurumsal kapasite ve mevzuat uyumu açısından gerekli tüm adımlarla ilgili takvimi de içeren detaylı bir strateji hazırlanacak. Ulusal seviyede düzenlenecek mesleklere ilişkin, gelecek yıl tüm kurumlarla istişare halinde strateji belgesi oluşturulacak. Bu kapsamda, ulusal seviyede düzenlenmiş mesleklerin bir envanterinin çıkarılması, herhangi bir mesleki düzenleme bulunmayan mesleklere ilişkin bir çalışma planı hazırlanması ve ilgili tüm kurumlarla danışılarak bu mesleklerde yeterliliklerin belirlenmesine yönelik kapsamlı bir strateji belirlenecek. Daha sonra 2010-2013 yıllarını kapsayan dönemde Mesleki Yeterliliklerin Düzenlenmesi ve Tanınması Hakkında Kanun çıkarılması ve ulusal mesleki yeterliliklerin belirlenmesi, meslekiyeterliliklerin AB mevzuatına uyumunun sağlanarak karşılıklı tanınması öngörülüyor. Sınav ve Belgelendirme Usul ve Esaslarını Düzenleyen Yönetmelik yılın son çeyreğinde yayımlanarak, yetkilendirecek kuruluşlarca yürütülecek yeterliliklerin geliştirilmesi, kuruluşların yetkilendirilmesi, sınav ve belgelendirme, eğitim ve mali hususlarla ilgili uygulanacak usul ve esaslar kararlaştırılacak. Sürücülerin çalışma süreleri düzenlenecek Öte yandan, iş kurma hakkı ve sınır ötesi hizmet sunma serbestisiyle ilgili kısıtlamaların azaltılması amacıyla bir dizi adım atılacak. Buna göre, yılın son çeyreğinde yayımlanacak Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun aracılığıyla özellikle mesleki hizmetler kapsamında görev alacak yabancı uyrukluların çalışma izin taleplerine ilişkin uygulama sürecinde ortaya çıkan ihtiyaçların giderilmesi ve çalışma izni verilmesi sürecinin kısaltılması sağlanacak. Ayrıca geçici nitelikli hizmet sunumuna yönelik düzenlemeye gidilerek, bu yıl ya da 2009'da bu konudaki boşluk giderilecek. Özellikle karayolu taşımacılığı emniyetiyle ilgili, taşımacılık müktesebatına uyum çalışmaları kapsamında 2011 yılından sonra Haftalık İş Günlerine Bölünemeyen Çalışma Süreleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik yayımlanarak, sürücülerin çalışma ve dinlenme süreleri düzenlenecek. Sendikal kanunlar da değişecek "Sosyal Politika ve İstihdam" başlıklı 19. fasıl kapsamında, sendikaların faaliyetlerini sınırlayan hükümleri kaldıran ve sendikal hakların tamamını sağlayan yeni bir mevzuat kabul edilerek, tüm düzeylerde etkili bir sosyal diyalog için koşulların oluşturulması sağlanacak. Buna göre, 2008 yılının son çeyreğinde 2821 sayılı Sendikalar Kanunu, 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu ile 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu’nda değişiklik yapılarak işçilere ve kamu görevlilerine tanınan sendikal özgürlükler artırılacak. 2821 ve 2822 sayılı kanunlarda yapılacak değişiklikler doğrultusunda gelecek yıl İşkolları Tüzüğü, İşçi ve İşveren Sendika ve Konfederasyonlarının Denetimine İlişkin Tüzük, Toplu İş Sözleşmesi Yapacak Yetkili Sendikanın Tespiti İle İlgili Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, Hakeme ve Resmi Arabulucuya Başvurma Yönetmeliği, Grev ve Lokavt Halinde Alınacak Tedbirlere İlişkin Yönetmelik yayımlanacak. Hava İş Kanunu, 2009 yılında yayımlanarak hava taşıma işlerinde çalışanların çalışma koşulları özel bir yasayla düzenlenecek. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile iş sağlığı ve güvenliği alanındaki AB mevzuatına uyum sağlanacak. Çocuk işçiliğine karşı 10 yıllık hedef Yılın son çeyreğinde 4857 sayılı İş Kanunu'nda değişiklik yapılarak, 18 yaşını doldurmamış çocukların, sinema, tiyatro, müzik, bale, dans gibi güzel sanatlar kapsamındaki işlerle sirk, radyo, televizyon, film çekimi, reklamcılık ve modellik gibi sanatsal faaliyetlerde çalıştırılmasına yönelik olarak mevzuatta gerekli düzenlemeler yapılacak. Yine aynı dönemde yayımlanacak Çocuk İşçiliğinin Önlenmesi İçin Zamana Bağlı Politika veProgram Çerçevesine Dair Başbakanlık Genelgesi ile Çocuk İşçiliğinin Önlenmesi İçin Zamana Bağlı Politika ve Program çerçevesinde belirlenen hedef gruplardaki çocuk işçiliği (sokakta çalışma, küçük ve orta büyüklükteki işlerde ağır ve tehlikeli işlerde çalışma ve tarımda aile işleri dışında gezici ve mevsimlik tarım işlerinde çalışma) 10 yıllık süre içinde bütüncül, katılımcı ve çok taraflı yaklaşımlarla önlenecek. 88 yeni iş mahkemesi kurulacak Çalışanların Sağlık ve Güvenlikleri’nin Fiziksel Faktörlere Maruziyetten Korunmasına İlişkin AB Direktifi'ne uyum sağlanması, Optik Radyasyon Yönetmeliği'nin yayımlanarak iş yerlerinde çalışanların maruz kaldığı yapay radyasyondan korunmak için asgari sağlık ve güvenlik şartlarının belirlenmesi 2011 yılı sonrasında gerçekleştirilecek. Devlet Memurları Kanunu ve İş Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'da bu yılın son çeyreğinde yapılacak değişiklikle, doğum nedeniyle verilen ücretsiz iznin anne ve baba arasında paylaşılmasıyla "ebeveyn izni" oluşturulacak. Ayrıca 2008-2010 yılları arasında iş mahkemelerinin kapasitesi güçlendirilerek yeni iş mahkemelerinin kurulması planlanıyor. Bu kapsamda 88 yeni iş mahkemesinin kurulması öngörülüyor.